Prawo do świadczenia emerytalnego

Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej
rozwiń więcej
inforCMS
Pracownica ukończyła 56 lat (1 listopada 2007 r.). Ma 22 lata pracy zawodowej. Obecnie zatrudniona jest na umowę o pracę na 1/2 etatu (od maja 2007 r.). Prawdopodobnie zlikwidują jej stanowisko i będzie zwolniona. Czy w takiej sytuacji będzie przysługiwało jej świadczenie przedemerytalne, czy może wcześniejsza emerytura?

Pracownica nie uzyskała jeszcze uprawnień zarówno do wcześniejszej, jak i „normalnej” emerytury. Będzie miała prawo do świadczenia przedemerytalnego, pod warunkiem że jej stosunek pracy ustanie z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, w myśl przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Autopromocja

Prawo do emerytury, w przypadku ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., przysługuje po uzyskaniu wymaganego wieku emerytalnego. Do tej grupy ubezpieczonych zalicza się pracownica, o której mowa w pytaniu. W listopadzie 2007 r. ukończyła ona 56 lat, urodziła się zatem w 1951 r., a więc po 31 grudnia 1948 r.

Dla kobiet wiek emerytalny wynosi co najmniej 60 lat, a dla mężczyzn co najmniej 65 lat (art. 24 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; dalej: ustawa). Z uwagi na wiek (56 lat) pracownica nie jest uprawniona do emerytury.

Kiedy wcześniejsza emerytura

Oczywiście obowiązujące przepisy przewidują również możliwość ubiegania się o wcześniejszą emeryturę. Aby jednak uzyskać uprawnienia do takiego świadczenia, trzeba spełnić określone warunki. Prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje bowiem również ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) osiągną wiek emerytalny:

kobieta - 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,

• mężczyzna - 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

3) warunki do uzyskania emerytury spełnią do 31 grudnia 2008 r.

ZAPAMIĘTAJ!

W przypadku gdy ubezpieczony nie zawarł umowy o przystąpieniu do otwartego funduszu emerytalnego w terminie do 31 grudnia 1999 r., uważa się, że nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego

(art. 46 w zw. z art. 29 ustawy).

Pracownica, o której mowa w pytaniu, ma 56 lat; wiek ten nie uprawnia jej zatem do emerytury. Podobnie nie uzyska również uprawnień do emerytury wcześniejszej. Pomimo że spełnia wymagania dotyczące wieku, to jednak jej staż pracy (okres składkowy i nieskładkowy) wynosi jedynie 22 lata, a nie wymagane 30. Pracownica ta nie została również uznana za całkowicie niezdolną do pracy, co uzasadniałoby uwzględnienie jedynie 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego do wcześniejszej emerytury.

Uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego

Inaczej natomiast wygląda kwestia uprawnień do świadczenia przedemerytalnego tej pracownicy. Zgodnie bowiem z art. 2 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje m.in. osobie, która:

• została zwolniona z pracy z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, w myśl przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,

• pozostawała z tym pracodawcą w stosunku pracy lub stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy,

• ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna,

• posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Pracownik, który spełnia te warunki, może ubiegać się o przyznanie mu świadczenia przedemerytalnego. Pracownica, o której mowa w pytaniu, spełnia wymóg wieku, czyli ukończone 56 lat, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz była zatrudniona u pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy. Prawo do świadczenia przedemerytalnego uzyska jednak pod warunkiem, że stosunek pracy zostanie rozwiązany w związku z lub niewypłacalnością pracodawcy, w myśl przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Podstawy prawne

• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1368)

• Ustawa z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252)

Księgowość
Od kiedy obowiązkowy KSeF? Projekt ustawy przyjęty przez rząd
30 kwi 2024

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który ma na celu przesunięcie obligatoryjnego KSeF na 1 lutego 2026 r. Jak informuje Ministerstwo Finansów, dalsze uproszczenia KSeF, w tym zapowiadane przez resort finansów etapowe wejście w życie KSeF będzie przedmiotem odrębnych prac legislacyjnych.

Dostałeś rabat i wystawiłeś fakturę korygującą? To błąd. I może mieć poważne konsekwencje na gruncie VAT
30 kwi 2024

Dostałeś rabat i wystawiłeś fakturę korygującą? To błąd. W przypadku rabatu pośredniego kluczowe znaczenie ma okoliczność, że między podatnikiem przekazującym środki pieniężne a podmiotem będącym beneficjentem rabatu pośredniego nie miała miejsca żadna transakcja, którą można byłoby skorygować.

Automatyczna akceptacja PIT. Wgląd w deklaracje i korekta nie będą możliwe przez kilka dni
30 kwi 2024

Automatyczna akceptacja zeznań podatkowych PIT w usłudze Twój e-PIT nastąpi po 30 kwietnia i potrwa przez pierwsze dni maja. Podczas trwania tego procesu usługa nie będzie dostępna, a więc przez kilka dni nie będzie można sprawdzić złożonej już deklaracji PIT, ani złożyć korekty zeznania rocznego. Na czym dokładnie polega ten proces?

Windykacja na własną rękę – jakie są plusy i minusy po stronie przedsiębiorcy?
30 kwi 2024

Proces windykacji można przeprowadzić na kilka sposobów. Czy jednak warto prowadzić windykację w przedsiębiorstwie na własną rękę? Jakie są plusy i minusy takiego działania?

Odroczenie KSeF. Decyzja słuszna, choć budzi wątpliwości w kontekście interesu przedsiębiorców
30 kwi 2024

Decyzja o przesunięciu KSeF jest słuszna, natomiast tak długie odroczenie może budzić wątpliwości w kontekście interesu przedsiębiorców - zauważa ekspert podatkowy Adam Mariański. Zdaniem prawnika wielu przedsiębiorców jest już gotowych do wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur.

To już ostatni dzwonek. Dzisiaj upływa termin na rozliczenie PIT
30 kwi 2024

We wtorek, 30 kwietnia, mija termin na rozliczenie PIT za rok 2023. Możliwe jest złożenie zeznania drogą elektroniczną lub papierową, które można dostarczyć do Urzędu Skarbowego lub wysłać pocztą.

Zarobki kierowców zawodowych w Polsce. Najczęściej przynajmniej 8 tys. zł brutto. Ale nie wszyscy tyle dostają. Od czego zależy pensja kierowcy?
29 kwi 2024

Ile zarabiają zawodowi kierowcy w Polsce? W 2023 roku w branży TSL nastąpiły istotne zmiany w ustalaniu wynagrodzeń dla kierowców. Wzrost płacy wraz z nowymi przepisami dotyczącymi delegowania pracowników, wpłynęły na rozliczanie płac, szczególnie kierowców działających za granicą. Te zmiany bezpośrednio wpłynęły na budżety firm transportowych, zmuszając je do uwzględnienia większych kosztów wynagrodzeń kierowców. Jednocześnie stanowią korzystną zmianę dla kierowców, poprawiając ich elastyczność finansową i warunki pracy.

BPO: kto i jak może skorzystać na outsourcingu procesów biznesowych. Co najmniej 20% oszczędności dla większych firm
29 kwi 2024

Usługi centrów BPO (Business Process Outsourcing) są efektywnym narzędziem dla firm. Umożliwiają redukcję kosztów i szybszy rozwój. Dlatego są popularne wśród międzynarodowych firm. Ich skala była jednak za duża dla polskich średnich i dużych firm – od niedawna powstają jednak rozwiązania dopasowane do ich potrzeb.

Obowiązkowy KSeF od lutego 2026 r. Co będzie zawierała ustawa zmieniająca?
29 kwi 2024

Obowiązkowy KSeF dla firm wejdzie w życie od 2026 roku. Ukazał się projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który przewiduje zmiany w Krajowym Systemie e-Faktur. Nową datę wejścia w życie obligatoryjnego KSeF określa się na dzień 1 lutego 2026 r.

ZUS: Niepełnosprawni przedsiębiorcy mogą w 2024 r. obniżyć roczną składkę zdrowotną. Jak to zrobić? Jakie warunki?
29 kwi 2024

ZUS informuje, że od rozliczenia rocznego za rok 2023, osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne na poniższych zasadach.

pokaż więcej
Proszę czekać...