RADA
Nie. Pozarolniczej działalności (w tym działalności gospodarczej), wykonywanej na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu prawa przedsiębiorcy do opłacania składek od kwoty równej 30% minimalnego wynagrodzenia. Musi jednak być spełniony warunek, że z tytułu tej działalności przedsiębiorca nie podlegał polskiemu ustawodawstwu z zakresu zabezpieczenia społecznego.
UZASADNIENIE
Jednym z warunków, od których spełnienia uzależnione jest nabycie przez przedsiębiorcę prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty równej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, jest to, aby przedsiębiorca nie wykonywał jakiejkolwiek pozarolniczej działalności w okresie ostatnich 5 lat przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Artykuł 18a, jak również pozostałe przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy należy wziąć w tym zakresie pod uwagę również pozarolniczą działalność wykonywaną w innym niż Polska państwie członkowskim UE.
W celu rozstrzygnięcia tego problemu należy odwołać się do przepisów rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71, które reguluje koordynację systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich UE, a także państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zgodnie z art. 14d wymienionego rozporządzenia osoba prowadząca działalność na własny rachunek (w tym działalność gospodarczą) na terytorium innego państwa członkowskiego jest traktowana tak, jakby prowadziła swą działalność zawodową na terytorium tego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo określono zgodnie z przepisami tego rozporządzenia jako właściwe. Oznacza to, że działalność gospodarcza wykonywana na terytorium Niemiec może być traktowana tak jak działalność wykonywana na terytorium Polski tylko wtedy, gdy z jej tytułu przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Tak więc tylko w przypadku gdy, prowadząc działalność w Niemczech, przedsiębiorca podlegałby ubezpieczeniom społecznym w Polsce, działalność ta byłaby brana pod uwagę przy ustalaniu prawa do preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Należy dodać, że zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1408/71 - co do zasady - osoba prowadząca działalność na własny rachunek, a do takich zalicza się przedsiębiorcę, podlega ustawodawstwu z zakresu zabezpieczenia społecznego tego państwa członkowskiego UE/EOG, na terytorium którego wykonuje tę działalność, nawet jeżeli mieszka na terytorium innego państwa członkowskiego.
Przedstawiona interpretacja jest zgodna ze stanowiskiem, jakie zajęła Centrala ZUS w piśmie z 10 lipca 2006 r. (nr FUn 0201-27/05).
• art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1243
• art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie - Dz.Urz. WE L 149 z 5 lipca 1971 r.
Piotr Kostrzewa
ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznych