Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą musi opłacać składki na ubezpieczenie społeczne. Przy czym o ile w przypadku składki emerytalnej w niektórych przypadkach przedsiębiorca może być zwolniony, to od każdego prowadzonego biznesu powinien opłacać składkę zdrowotną. To oznacza, że jeśli prowadzi działalność samodzielnie i jednocześnie jest wspólnikiem spółki cywilnej, to składkę zdrowotną powinien opłacać dwukrotnie.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Znaczny wzrost liczby płatników w ciągu 2 lat
Na koniec I kwartału było 2 023 126 osób opłacających składkę zdrowotną – wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Źródło: ZUS
Jak widać, w stosunku do ostatniego kwartału 2014 r. mamy do czynienia z niewielkim spadkiem (o nieco ponad 6 tys. podmiotów, czyli 0,3%). Jednak jeśli porównać dane z początku tego roku do I kwartału roku 2014, widać wzrost o ponad 43 tys. podmiotów, a więc o ponad 2%.
Jeszcze wyraźniejsze różnice da się zauważyć, gdy wziąć pod uwagę I kwartały lat 2013 i 2014. Tu już można mówić o wzroście liczby płatników o ponad 100 tys. podmiotów.
Intrygujące jest, że od pewnego czasu liczba płatników wyraźnie rośnie od II kwartału. Tę różnicę widać w roku 2013 – w II kwartale, w stosunku do I kw., przybyło ponad 54 tys. podmiotów – oraz w roku 2014 – wtedy przybyło ponad 40 tys. podmiotów. Trudno wyjaśnić, skąd te dwie fale wzrostu i czemu podobnego zjawiska nie dało się zaobserwować w roku 2013.
Z kolei I kw. każdego z trzech lat, co do których dane opublikował ZUS, to okres spadku liczby płatników. To być może wynika z czynników sezonowych, gdyż o ile część pracy np. budowlanych można wykonywać jesienią a nawet w grudni, to zimą jest to już niemożliwe (ze względu na temperaturę i śnieg).
Samozatrudnieni to 2/3 płatników składek zdrowotnych
Największą część spośród płatników składek zdrowotnych stanowią osoby, które płacą wyłącznie za siebie. Na koniec I kwartału było ich 1 365 073.
Źródło: ZUS
To nie powinno dziwić, jako że większość osób prowadzących działalność gospodarczą pracuje w pojedynkę. Dotyczy to zarówno osób, zajmujących się niektórymi usługami, jak i samozatrudnionych. Tych ostatnich przybyło zwłaszcza w roku 2012, kiedy to ze względu na spowolnienie gospodarcze firmy starały się oszczędzić dzięki zmianie umów o pracę na umowy cywilne.
Źródło: wyliczenia własne na podstawie danych ZUS
Jak widać, ostatnio również odsetek osób płacących wyłącznie za siebie również powoli rośnie, co zapewne wiąże się i z tym, że nadal firmy wolą zatrudniać na umowy cywilne, ale także ze wzrostem liczby przedsiębiorców. Zazwyczaj na początku działalności bowiem przedsiębiorca opłaca wyłącznie składki za siebie.
Źródło: ZUS
Na koniec I kwartału było 658 053 osób opłacających składki za siebie i za innych. Tu również widać niewielki spadek w stosunku do końca 2014 r., ale w stosunku do I kw. ubiegłego roku mamy do czynienia ze wzrostem o blisko 8 tys. podmiotów. Największy skok miał miejsce jednak między I a II kw. 2013 r., kiecy opłacających składki za siebie i za innych przybyło blisko 40 tys.
Liczba ubezpieczonych utrzymuje się powyżej 3,1 mln
Na podstawie danych z ZUS można oszacować, że liczba osób zatrudnionych w firmach prowadzonych przez osoby fizyczne na koniec I kw. 2015 r. wyniosła ok. 3,1 mln osób.
Źródło: szacunki własne na podstawie danych ZUS
W stosunku do ostatniego kwartału 2014 mamy niewielki spadek, ale w porównaniu z I kw. 2014 r. możemy mówić o wzroście o około 100 tys. osób.
Jednak te szacunki obarczone są pewnymi wadami. Przede wszystkim ZUS informuje o podziale płatników, którzy opłacają składkę zdrowotną na grupy (czyli na opłacających składki za maksymalnie 9 osób, na tych, co płacą od 10 do 49, kolejna grupa to ci, którzy opłacają dla między 50 a 249 ubezpieczonych oraz tych, którzy płacą składki dla więcej niż 250 pracowników) dopiero od I kw. 2013 r.
Poza tym w danych ZUS jest różnica między ogólną liczbą osób płacących składki za siebie i za innych oraz zsumowanymi liczbami płatników w poszczególnych grupach. Ta różnica wynosi między 14 a 16% populacji płatników, którzy płacą za siebie i za innych, ale np. dla II kw. 2013 różnica sięgnęła aż 22%.
Jak sprowadzić auto z Niemiec – PDF
Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF
Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF
Dodatkowo trzeba także zaznaczyć, że wśród płatników mogą być i osoby, nieprowadzące działalności gospodarczej jako takiej, a wiec twórcy, artyści, osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, a także wspólnicy spółek komandytowych, jawnych, partnerskich i jednoosobowych spółek z o.o. , a także tacy, którzy opłacają składkę zdrowotną za nianię, z którą podpisali umowę aktywizującą (choć takich jest stosunkowo niewielu, bo ta forma zatrudniania niani jest mało popularna). Jednak wymienione wyżej osoby, które nie prowadzą działalność, stanowią zdecydowaną mniejszość płatników składki zdrowotnej, którą można oszacować na owe 100 tys. osób, których „brakuje” w danych o poszczególnych grupach płacących składki za siebie i za innych, a którzy nie zostali ujęcie w szacunkach dotyczących liczby zatrudnionych.
Biorąc zaś pod uwagę dane o liczbie zarejestrowanych jednoosobowych działalności (2 971 290 na koniec czerwca br.) czy informacje o liczbie opłacających podatek od działalności gospodarczej (ok. 2,36 mln w 2013 r.), można uznać dane ZUS za zbliżone do rzeczywistej liczby działających mikrofirm, zaś dane o liczbie ubezpieczonych – za informację o tym, ile osób pracuje w najmniejszych przedsiębiorstwach.
Marek Siudaj, Tax Care