W 2016 roku 30 września przypada w piątek i w tym dniu pracownicy powinni najpóźniej rozpocząć korzystanie z zaległych urlopów.
Pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego z góry z początkiem każdego roku kalendarzowego, z wyjątkiem tzw. pierwszego urlopu w życiu – ten urlop nabywany jest z dołu, z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu, który będzie przysługiwał po przepracowaniu roku.
Co do zasady, zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy, pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jednakże jeśli tak się nie stanie, niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop staje się urlopem zaległym, którego należy udzielić pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (nie dotyczy to urlopu na żądanie).
Chodzi o udzielenie, a nie wykorzystanie…
Przepis art. 168 Kodeksu pracy przewiduje, że urlopu zaległego należy pracownikowi „udzielić” do 30 września roku następnego, co oznacza, że korzystanie z urlopu pracownik powinien rozpocząć najpóźniej w tym dniu (z uwzględnieniem tego, że urlop udziela w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy). Sprowadza się to do tego, że nie chodzi o to, żeby urlop został wykorzystany do 30 września, tylko jest to ostatni dzień, w którym pracownik powinien rozpocząć korzystanie z urlopu zaległego za rok poprzedni.
Co ważne, termin udzielenia urlopu w trybie art. 168 Kodeksu pracy nie musi być konsultowany z pracownikiem, jednakże w miarę możliwości pracodawca może uwzględnić wnioski pracownika w tym zakresie. Ostatecznie jednak to pracodawca decyduje o terminie wykorzystania zaległego urlopu, a ogranicza go tylko termin wskazany w art. 168 Kodeksu pracy.
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Uwaga grzywna!
Pracodawca, który nie dopełni powyższego obowiązku i nie udzieli pracownikowi zaległego urlopu do 30 września roku następnego, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, na podstawie art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy. Przepis ten przewiduje grzywnę w wysokości od 1.000,00 zł do 30.000,00 zł.
Należy podkreślić, że uchybienie terminu udzielenia urlopu wypoczynkowego nie powoduje jego wygaśnięcia ani nie zmienia jego charakteru. Pracownik zachowuje prawo do wykorzystania zaległego urlopu w naturze, a nieudzielenie urlopu w terminie wskazanym w art. 168 Kodeksu pracy powoduje jego wymagalność.
Warto przypomnieć, że uchybienie terminowi udzielenia zaległego urlopu nie uprawnia pracodawcy do wypłaty pracownikowi ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Ekwiwalent może być wypłacony pracownikowi jedynie w przypadkach wskazanych w przepisach prawa, tj. zgodnie z art. 171 Kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.
Podstawa prawna: Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)
Hanna Gałęzowska, aplikantka radcowska, specjalista ds. prawnych w Impel Business Solutions Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu