Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w tym różnego rodzaju dodatki. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że o tym, czy dane świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, decyduje to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba niezwiązana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 10 lutego 2005 r., sygn. akt I SA/Wr 1038/03).
Podstawę łącznego powierzenia mienia stanowi umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej, zawarta na piśmie przez pracowników z pracodawcą. Tym samym umowa ta może być zawarta przez pracodawcę tylko z osobą, z którą łączy go stosunek pracy. Dodatek do wynagrodzenia zasadniczego, jaki z tytułu takiej umowy otrzymuje pracownik, ma więc związek ze stosunkiem pracy, a co za tym idzie, jest przychodem ze stosunku pracy. Ponieważ nie został zwolniony ze składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.
Składki na ubezpieczenia społeczne pracownika płatnik składek nalicza od tych wypłaconych lub postawionych do jego dyspozycji pieniędzy i wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, które są przychodami ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Wolne od składek na ubezpieczenia społeczne pracownika są jednak: zasiłki i świadczenia rehabilitacyjne z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną (art. 18 ust. 2 ustawy systemowej). Ze składek zwolnione są również inne przychody pracownika (§ 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych stanowi także podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika. Należy jednak zastrzec, że do podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie wchodzi wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, do tej podstawy nie stosuje się ograniczenia w postaci rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a ponadto tę podstawę zmniejsza się o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe sfinansowane ze środków pracownika.
Stąd też omawiany dodatek wchodzi zarówno do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak i do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Piotr Kostrzewa
Podstawa prawna:
• art. 4 pkt 4 i 9, art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1, art. 21 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.),
• art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn.zm.),
• art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),
• art. 125 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.),
• § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 z późn.zm.).