RADA
Środki przekazane pracownikowi jako zapomoga losowa w przypadku klęski żywiołowej są jego przychodem. Nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne. Zapomoga jest zwolniona z podatku dochodowego, jeśli w tym roku podatkowym pracownik otrzymał z tego tytułu nie więcej niż 2280 zł.
UZASADNIENIE
Zapomoga jest to jednorazowa pomoc finansowa. Ma na celu wesprzeć finansowo pracownika, który znalazł się w trudnej sytuacji życiowej z różnych przyczyn. Cechą charakterystyczną zapomogi jest fakt, że jest to świadczenie jednorazowe.
Zasady przyznawania zapomóg losowych wynikają z przepisów wewnętrznych funkcjonujących w zakładzie pracy lub bezpośrednio z ustaw (np. Karty Nauczyciela). Pracodawca może również przyznać takie świadczenie fakultatywnie, mimo że żadne przepisy go do tego nie zobowiązują.
Warunkiem zwolnienia z oskładkowania zapomogi przyznanej pracownikowi musi być szczególna przyczyna wyraźnie wskazana przez ustawodawcę. Do takich przyczyn należą:
• klęska żywiołowa,
• indywidualne zdarzenie losowe,
• długotrwała choroba.
Przez klęskę żywiołową należy rozumieć zdarzenie spowodowane niszczycielskim działaniem sił przyrody, takich jak powodzie, huragany, ulewne deszcze, uderzenia piorunów, gradobicie itp.
Pojęcia „zdarzenie losowe” ustawodawca nigdzie nie zdefiniował. Zgodnie ze znaczeniem, jakie ma ono w języku potocznym, jest to zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli człowieka, nie do uniknięcia, mimo zachowania należytej staranności.
Natomiast przez długotrwałą chorobę należy rozumieć chorobę, która wymaga długotrwałego leczenia, w tym chorobę przewlekłą, nieuleczalną, wrodzoną.
Zdarzenie, jakie dotknęło Państwa pracowników, kwalifikuje się do klęsk żywiołowych. Tym samym zapomoga udzielona z tego tytułu nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak również na ubezpieczenie zdrowotne (do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników odpowiednie zastosowanie mają przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
W zakresie zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zapomogi udzielonej pracownikom poszkodowanym w huraganie istnieje ograniczenie kwotowe. Wolne od podatku dochodowego są zapomogi wypłacone w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o pdof).
PRZYKŁAD
Pracodawca wypłacił swojemu pracownikowi zapomogę w wysokości 3000 zł. Wypłata świadczenia nastąpiła z wyraźnym zastrzeżeniem, że jest to bezzwrotna pomoc z tytułu długotrwałej choroby pracownika. W związku z tym, że zapomoga przekroczyła kwotę zwolnioną od podatku, pracodawca jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty przekraczającej limit, obliczoną według ogólnych zasad.
3000 zł - 2280 zł = 720 zł,
720 zł × 19% = 136,80 zł.
Pracodawca musi pobrać zaliczkę na podatek w wysokości 136,80 zł.
WAŻNE!
Wolne od podatku dochodowego są zapomogi wypłacone w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Pracodawca powinien zachować dokumenty świadczące o tym, że pracownik, któremu wypłacono zapomogę, spełniał przesłanki do jej otrzymania. W Państwa przypadku wystarczy oświadczenie pracownika złożone na piśmie, że w wyniku huraganu poniósł on szkodę np. w postaci zniszczenia budynku mieszkalnego.
• § 2 ust. 1 pkt 22 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 26, art. 32 ust. 1 pkt 1, ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).
Dorota Brzeszczak-Zagrodzka
specjalista ds. kadr i płac