Wiza Vander Elst to specjalne rozwiązanie umożliwiające polskim firmom delegowanie pracowników z Ukrainy i innych państw spoza Unii Europejskiej, zatrudnionych legalnie w Polsce, do pracy w Niemczech. Dzięki tej wizie możliwe jest wykonywanie pracy w Niemczech bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Aby jednak uzyskać wizę, polska firma musi przedstawić dowody na legalność zatrudnienia pracownika w Polsce oraz posiadanie przez niego ważnego zezwolenia na pracę. Wiza Vander Elst obowiązuje tylko przez czas trwania konkretnego kontraktu, jednak nie dłużej niż przez 90 dni w roku kalendarzowym.
- Podstawa prawna: Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
- Różnice w implementacji w krajach członkowskich
- Implementacja wyroku w Niemczech
- Różnice w interpretacji w innych krajach UE
Podstawa prawna: Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
Wiza Vander Elst opiera się na wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 1994 roku w sprawie Vander Elst (sygn. C-43/93), który stanowi, że:
"Nie są zgodne z traktatowymi przepisami o swobodnym przepływie osób oraz swobodnym wykonywaniu usług przepisy, zgodnie z którymi państwo członkowskie zobowiązuje przedsiębiorstwa mające siedzibę w innym państwie członkowskim, które świadczą usługi na jego terytorium i które prawidłowo i na stałe zatrudniają obywateli państw trzecich, pod groźbą grzywny do uzyskania dla tych pracowników pozwolenia na pracę w krajowym urzędzie imigracyjnym oraz do poniesienia związanych z tym kosztów."
Różnice w implementacji w krajach członkowskich
Wyrok Vander Elst jest implementowany w różny sposób w państwach członkowskich UE. Zasada harmonizacji prawa pozwala krajom członkowskim na dostosowanie przepisów, choć istnieją sytuacje, w których regulacje muszą być identyczne we wszystkich krajach – jak w przypadku tzw. rozporządzeń UE, które obowiązują bezpośrednio.
W przypadku wyroków TSUE, takich jak w sprawie Vander Elst, państwa muszą jednak dostosować swoje prawo poprzez wydanie odpowiednich ustaw. W sytuacji braku wdrożenia lub wadliwej implementacji, Komisja Europejska może skierować skargę do TSUE, co może skutkować nałożeniem kary na dane państwo do momentu zmiany prawa. Niemniej jednak, dopóki krajowe przepisy obowiązują, muszą być przestrzegane przez obywateli oraz firmy działające w danym kraju.
Implementacja wyroku w Niemczech
Niemcy wdrożyły wyrok Vander Elst zgodnie z przepisami unijnymi, stosując go wobec pracowników tymczasowo oddelegowanych na okres do 90 dni. Wiza Vander Elst nie jest traktowana jako pozwolenie na pracę w rozumieniu niemieckiego rozporządzenia o zatrudnieniu pracowników (BeschV, § 21). Jest to dokument poświadczający prawo pobytu z możliwością wykonywania pracy, nie wymagający spełnienia żadnych dodatkowych kryteriów poza legalnym pobytem i zatrudnieniem w kraju wysyłającym oraz tymczasowym oddelegowaniem w Niemczech.
Różnice w interpretacji w innych krajach UE
Niektóre kraje, jak Belgia, wdrożyły wyrok Vander Elst w mniej restrykcyjny sposób, wymagając jedynie zameldowania pracownika, a nie dodatkowej wizy. Mimo różnic w podejściu, niemiecka implementacja jest zgodna z prawem UE, ponieważ wyrok nie wyłącza możliwości kontroli warunków przez państwa członkowskie, a niemieckie procedury służą właśnie weryfikacji spełnienia wymagań wyroku.