O jakich dokumentach powinna pamiętać osoba starająca się o emeryturę w ZUS?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że dokumentujemy zarówno okres ubezpieczenia jak również wysokość osiąganych w danym czasie zarobków.
To zacznijmy od udowodniania okresów ubezpieczenia.
Środkami dowodowymi potwierdzającymi okresy składkowe są świadectwa pracy lub pisemne zaświadczenia od pracodawcy. Takim dowodem jest również legitymacja ubezpieczeniowa, która musi zawierać odpowiednie wpisy, z których wynika data rozpoczęcia i zakończenia pracy czy wymiar czasu pracy dla okresów zatrudnienia przypadających przed 15.11.1991 r. Należy pamiętać, że te wpisy muszą być potwierdzone pieczątką zakładu pracy oraz podpisem i pieczątką służbową pracodawcy lub upoważnionego pracownika.
Czy są to jedyne dokumenty, na podstawie których można udowodnić zatrudnienie?
Okresy, o których rozmawiamy można poświadczyć także tzw. dowodami pośrednimi jeżeli wynika z nich fakt zatrudnienia i można ustalić jego okres. Należą do nich m. in. umowy o pracę i aneksy do tych umów (kolejne angaże), wpisy w książeczkowym dowodzie osobistym i legitymacje służbowe, o ile na ich podstawie można ustalić okres zatrudnienia.
Może się jednak zdarzyć sytuacja, że osoba zainteresowana nie posiada żadnego z tych dokumentów. Co można zrobić w takiej sytuacji?
W takim przypadku istnieje możliwość potwierdzenia zatrudnienia zeznaniami świadków. Osoba występująca do ZUS z wnioskiem o emeryturę powinna złożyć oświadczenie, że nie ma dokumentów, którymi mogłaby potwierdzić okres zatrudnienia. W oświadczeniu tym wnioskodawca informuje także o przyczynach uniemożliwiających uzyskanie dokumentów i wskazuje dwóch świadków, najlepiej byłych współpracowników, którzy składają zeznania o jego zatrudnieniu.
Czy świadkowie mogą potwierdzić również wysokość zarobków?
Zeznaniami świadków nie udowadnia się zarobków. Świadkowie stwierdzają np. jaką pracę wykonywał wnioskodawca, w jakim okresie, czy była to praca stała, w pełnym czy niepełnym wymiarze czasu. Świadek powinien udowodnić, w jakich okresach pracował z osobą zainteresowaną.
Czy każdy okres pracy można poświadczyć takim zeznaniem?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami zeznaniami świadków można udowodnić jedynie zatrudnienie wykonywane przed 15 listopada 1991 r.
A co z innymi okresami np. okresami odbytych studiów wyższych?
Są to okresy nieskładkowe występujące w okresie aktywności zawodowej, za które nie została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne. Przykładowo okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, można udokumentować poświadczoną kopią dyplomu lub zaświadczeniem z uczelni o programowym wymiarze studiów, a okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie Kodeksu pracy, zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego, okres urlopu wychowawczego - potwierdza pracodawca ( prawny następca) w zaświadczeniu albo świadectwie pracy.
A jak należy udokumentować wysokość wynagrodzenia?
Zgodnie z nadal obowiązującym rozporządzeniem Rady Ministrów 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, dokumentem takim jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7 lub legitymacja ubezpieczeniowa, zawierająca odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganych w tych okresach wynagrodzeniach.
Czy to jedyna możliwość?
W razie gdy zainteresowany nie ma możliwości uzyskania wymaganych dowodów, przyjmowane są kopie dokumentacji płacowej sporządzonej przez archiwum lub uwierzytelnione kopie dokumentacji płacowej sporządzonej przez inne jednostki przechowujące dokumentację danego zakładu pracy - pracodawcy.
Czy dokumenty zarówno dotyczące okresów ubezpieczenia jak i wynagrodzenia należy dołączyć w oryginale? Czy mogą to być kopie?
Dokumenty, na podstawie których ZUS ustala prawo i wysokość świadczenia należy przekazać w oryginale. Po wyliczeniu świadczenia mogą być one zwracane zainteresowanemu oprócz druków Rp-7. Można również przekazać notarialnie potwierdzone kopie.
Rozmawiała Aleksandra Bełkowska