Panele fotowoltaiczne - obowiązek podatkowy w akcyzie [część 2]

Dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie energii elektrycznej powoduje, że podmiot dokonujący tych czynności staje się podatnikiem zobowiązanym do złożenia deklaracji podatkowej i zapłaty podatku akcyzowego.

Sprzedaż przez prosumentów nadwyżki energii elektrycznej pozostaje poza akcyzą

Należy jednak zaznaczyć, że sprzedaż przez prosumentów nadwyżek energii elektrycznej wytworzonych w ramach instalacji fotowoltaicznej nie podlega opodatkowaniu akcyzą ponieważ kupujący podmiot zobowiązany nie jest nabywcą końcowym (jest bowiem podmiotem posiadającym koncesję).

Zatem w przypadku metody net-meteringu wprowadzenie nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej w panelach fotowoltaicznych do sieci nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. 

W przypadku natomiast stosowania metody net-billingu prosument zużywa produkowaną energię na własne potrzeby, zaś jej nadwyżki sprzedaje firmie energetycznej. Sprzedawca musi posiadać koncesję na obrót tego typu towarem, a zatem sprzedaż energii na jej rzecz nie stanowi więc czynności akcyzowej. 

Energia elektryczna dostarczana przez prosumentów może natomiast podlegać opodatkowaniu na kolejnych etapach obrotu w tym również gdy ta energia jest sprzedawana prosumentom. 

Zwrócić należy uwagę, że zgodnie z ustawą o OZE i Prawem energetycznym prosumentem jest odbiorca końcowy (konsument) dokonujący zakupu energii elektrycznej w celu jej zużycia na podstawie umowy kompleksowej tj. umowy sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 sprzedaż oznacza czynność faktyczną lub prawną, w której wyniku dochodzi do przeniesienia posiadania lub własności przedmiotu sprzedaży na inny podmiot.

Wobec powyższego wydanie energii elektrycznej prosumentowi powoduje przeniesienie jej posiadania i/lub własności na prosumenta stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym.

Opodatkowaniu akcyzą podlega więc całość energii elektrycznej, którą nabywca końcowy (także prosument) pobrał z sieci na podstawie urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych.

Dodatkowo przepisy ustawy o OZE wyraźnie wskazują, że Prosument traktowany jest jako konsument w rozumieniu Kodeksu cywilnego - ostatni nabywca energii elektrycznej, który ją zużywa i w tym zakresie zastosowanie maja przepisy o ochronie praw odbiorcy końcowego oraz przepisy dotyczące ochrony konsumenta.

Sprzedaż energii elektrycznej (przeniesienie posiadania lub własności energii elektrycznej na inny podmiot) przez prosumenta na rzecz zobowiązanego sprzedawcy ( posiadającego koncesję na obrót energią elektryczną) nie podlega opodatkowaniu akcyzą. 

Potwierdza powyższe Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 19.01.2023 r., nr 0111-KDIB3-3.4013.278.2022.2.MS:

"Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedstawionych we wniosku okolicznościach nie dokonują Państwo i nie będą dokonywać czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą w zakresie energii elektrycznej. Wytwarzana bowiem energia elektryczna, w obecnie posiadanej instalacji (farmie) jak i po uruchomieniu (...) kolejnych farm, w całości sprzedawana jest/będzie podmiotowi posiadającemu koncesję. Sprzedaż ta nie stanowi przedmiotu opodatkowania akcyzą i również nie będzie stanowić przedmiotu opodatkowania akcyzą po uruchomieniu (...) kolejnych farm. Natomiast nabywana energia elektryczna na własne potrzeby jest, z uwagi na Państwa status jak i status podmiotu od którego nabywają Państwo energie elektryczną, co do zasady opodatkowana przez tego sprzedawcę (podatnika z tytułu czynności o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy).”

Sprzedaż energii elektrycznej przez zobowiązanego sprzedawcę na rzecz prosumenta jest przedmiotem opodatkowania akcyzą

Wydanie (sprzedaż) energii elektrycznej na rzecz prosumenta stanowi pierwszą czynność podlegającą opodatkowaniu akcyzą i winno być przedmiotem opodatkowania akcyzą. Pobrana z sieci przez prosumenta energia elektryczna podlega opodatkowaniu akcyzą, z kolei energia elektryczna wprowadzona do sieci przez prosumenta opodatkowaniu akcyzą nie podlega.

Przepisy dotyczące podatku akcyzowego nie wprowadzają szczególnego rodzaju opodatkowania akcyzą sprzedaży energii elektrycznej na rzecz wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii - prosumentów. Natomiast przepisy zawarte w ustawie o OZE w zakresie wzajemnych rozliczeń pomiędzy prosumentami a sprzedawcami - nie stanowią podstawy do ustalania obowiązków podatkowych w podatku akcyzowym, w tym do określania lub obniżania podstawy opodatkowania akcyzą sprzedaży energii elektrycznej. Tym samym firma energetyczna dokonując sprzedaży energii elektrycznej na rzecz prosumenta (odbiorcy końcowego - nabywcy końcowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym) będzie obowiązany do opodatkowania podatkiem akcyzowym całej sprzedanej energii elektrycznej (pobranej z sieci przez prosumenta) a nie jedynie różnicy wynikającej z wzajemnych rozliczeń.

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 02.12.2022r nr 0111-KDIB3-3.4013.227.2022.1.MK:

" Wobec powyższego, bez względu na rozliczenia wynikające z ustawy o OZE, dla celów podatku akcyzowego podstawą opodatkowania będzie cała ilość energii elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta. Tym samym proponowany we własnym stanowisku przez Wnioskodawcę sposób określenia podstawy opodatkowania oparty na opodatkowaniu wyłączenie nadwyżki energii elektrycznej pobranej z sieci nad energią wprowadzoną do sieci przez Prosumenta (w zakresie pytania pierwszego) a tym samym braku opodatkowania energii elektrycznej w przypadku powstania salda ujemnego (w zakresie pytania nr 2), uznać należy za nieprawidłowy.

Wbrew zatem argumentacji Wnioskodawcy, podstawa opodatkowania akcyzą dotyczy całości energii elektrycznej, którą Prosument pobierze z sieci w danym okresie rozliczeniowym i wobec tej ilości u Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy, bez względu na saldo rozliczeń wynikających z uregulowań ustawy o odnawialnych źródłach energii."

Z orzeczenia NSA z 6 maja 2021 r., sygn. akt I GSK 59/18 wynika jednoznacznie, że przepisy zawarte w ustawie o OZE w zakresie wzajemnych rozliczeń pomiędzy prosumentami a sprzedawcami zobowiązanymi nie stanowią podstawy do ustalania obowiązków podatkowych w podatku akcyzowym, w tym do określania lub obniżania podstawy opodatkowania akcyzą sprzedaży energii elektrycznej. Tym samym spółka (sprzedawca zobowiązany) dokonując sprzedaży energii elektrycznej na rzecz prosumenta (odbiorcy końcowego) będzie obowiązana do opodatkowania podatkiem akcyzowym całej sprzedanej energii elektrycznej (pobranej z sieci przez prosumenta) a nie jedynie różnicy wynikającej z wzajemnych rozliczeń.

Końcowo możemy zatem wskazać, że sprzedawca zobowiązany jest do opodatkowania akcyzą całości energii fizycznie wydanej prosumentowi, bez możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania o nadwyżki energii będące przedmiotem rozliczenia - niezależnie od faktu, czy nadwyżki te rozliczane będą metodą net-meteringu, czy net-billingu).

Marcin Sądej
podatki.fotowoltaika@gmail.com