Podstawowe przykłady kosztów finansowania stanowią:
• dywidendy,
• odsetki, prowizje,
• koszty opłat wstępnych,
• koszty organizacji kapitału własnego.
Koszty finansowania można podzielić ze względu na źródło pochodzenia kapitału na:
• koszty finansowania kapitałem własnym,
• koszty finansowania kapitałem obcym.
Z punktu widzenia momentu ponoszenia kosztów w ramach każdej z grup kosztów można wydzielić:
• koszty organizacji (pozyskania) kapitału,
• koszty obsługi kapitału.
SCHEMAT 1
Podział i przykłady kosztów finansowania działalności
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jakie rodzaje kosztów stanowią koszty finansowania zewnętrznego
Ustawa o rachunkowości nie określa, jakiego rodzaju koszty mieszczą się w zakresie kosztów finansowania. Ogólna definicja jest przedstawiona w MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego. Wskazuje on, że kosztami finansowania zewnętrznego są odsetki oraz inne koszty ponoszone w związku z pożyczaniem środków finansowych. Na koszty finansowania mogą się składać (§ 6 MSR 23):
• odsetki od kredytów w rachunku bieżącym oraz odsetki od krótkoterminowych i długoterminowych pożyczek i kredytów,
• amortyzacja rozliczenia dyskonta lub premii związanych z pożyczkami i kredytami,
• amortyzacja kosztów poniesionych w związku z pożyczkami i kredytami,
• koszty finansowe z tytułu umów leasingu finansowego oraz
• różnice kursowe powstające w związku z pożyczkami i kredytami w walucie obcej, w stopniu, w jakim są ujmowane za korektę kosztów odsetek.
Niektóre z wymienionych kosztów nie wymagają komentarza, np. odsetki od kredytów. Jednak niektórym z wymienionych kosztów należy się dodatkowo przyjrzeć w celu ich właściwego zrozumienia.
PRZYKŁAD 1
UJMOWANIE KOSZTÓW FINANSOWANIA LEASINGIEM
Spółka buduje halę produkcyjną. Na potrzeby budowy wzięła w leasing finansowy maszyny budowlane. W trakcie budowy hali produkcyjnej opłacono odsetki od leasingu. Odsetki od umowy leasingowej opłacone w trakcie budowy hali produkcyjnej powinny być wliczone do kosztu jej wytworzenia.
Zasady ujmowania zewnętrznych kosztów finansowania według ustawy o rachunkowości
Klasyfikacja zewnętrznych kosztów finansowania z punktu widzenia ich odniesienia w ewidencji księgowej pozwala wydzielić:
• aktywowane koszty finansowania, czyli zwiększające cenę nabycia lub koszt wytworzenia składników majątkowych,
• koszty finansowania ujmowane jako koszty okresu.
Jeżeli koszty kredytu (lub innego rodzaju źródła finansowania) zostają pobrane z góry za cały okres, na jaki kredyt został udzielony, ich wartość należy rozliczać w czasie. Kwota kosztów powinna zostać ujęta w księgach jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów i powinna być odpisywana w koszty finansowe w równych ratach co miesiąc, w okresie obowiązywania umowy kredytowej.
SCHEMAT 2
Aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego według uor
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
PRZYKŁAD 2
W spółce akcyjnej Mega w ciągu okresu wystąpiły następujące operacje gospodarcze:
1. Według wyciągu bankowego:
a) bank pobrał prowizje od kredytów zaciągniętych na bieżącą działalność operacyjną 1 200
b) bank pobrał prowizję od kredytu zaciągniętego na budowę hali produkcyjnej 4 000
c) bank pobrał odsetki od kredytów obrotowych 5 000
d) bank pobrał odsetki od kredytów inwestycyjnych w okresie realizacji budowy 2 800
e) bank pobrał odsetki od kredytów inwestycyjnych (środek trwały został już przyjęty do używania) 3 300
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ujmowanie kosztów finansowania zewnętrznego według MSR 23
Podobnie jak w ustawie o rachunkowości w MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego określone są dwa sposoby ujmowania kosztów finansowania zewnętrznego:
• aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego,
• odnoszenie kosztów finansowania zewnętrznego w ciężar wyniku finansowego.
Według § 8 MSR 23 aktywowaniu podlegają koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować do nabycia, budowy lub wytworzenia dostosowywanego składnika aktywów jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia.
Więcej na ten temat w Biuletynie Rachunkowości