Dla przedsiębiorców planujących przedsięwzięcia gospodarcze w większym rozmiarze lub wiążące się z wysokim ryzykiem forma spółki kapitałowej jest dużo bardziej korzystna niż spółki osobowej. Spółka z o.o. jest idealną formą prowadzenia działalności zarówno w średnim, jak i większym wymiarze. W przypadku działalności w mniejszym rozmiarze wadę stanowią stosunkowo wysokie koszty jej założenia oraz funkcjonowania (księgi rachunkowe) oraz obowiązek wyposażenia spółki w kapitał o wysokości nie mniejszej niż 50 000 zł.
Powstanie spółki
Spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym (art. 151 § 1 k.s.h.). Spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o.
Spółki jednoosobowe
Specyficzną formą spółki z o.o. są spółki jednoosobowe, w których jedyny udziałowiec jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu. Ze względu na większe ryzyko kontrahentów takich spółek zwiększono w ich przypadku wymogi formalne dla niektórych czynności prawnych członka zarządu. Dla wielu czynności wymagana jest forma aktu notarialnego. Dlatego nie rekomendujemy tej formy prowadzenia działalności.
Kapitał zakładowy spółki i udziały wspólników
Kapitał zakładowy spółki musi wynosić co najmniej 50 000 zł, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł. Postanowienia umowy spółki decydują, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne.
Udziały mogą być obejmowane po cenie nominalnej bądź wyższej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę należy przelać na kapitał zapasowy.
Odpowiedzialność wspólników
Podstawową zaletą spółki z o.o. jest ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Wspólnicy odpowiadają do wysokości wniesionych wkładów. Jest to istotna zaleta w porównaniu ze spółkami osobowymi, w których wspólnik ryzykuje całym swoim majątkiem.
Należy jednak pamiętać, że w spółce z o.o. za zobowiązania odpowiedzialność ponoszą także członkowie zarządu (art. 299 k.s.h.). Dlatego dla wspólnika należącego do zarządu działalność w formie spółki z o.o. nie jest już tak pozbawiona ryzyka jak w przypadku pozostałych udziałowców.
Umowa spółki z o.o.
Umowa spółki z o.o. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Powinna ona określać:
l firmę i siedzibę spółki. Firma spółki z o.o. może być obrana dowolnie, musi jednak zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”,
l przedmiot działalności spółki,
l wysokość kapitału zakładowego,
l czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
l liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
l czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Wspólnicy nie muszą podpisywać umowy spółki osobiście. Mogą to także uczynić za pośrednictwem pełnomocnika (jednak pełnomocnictwo musi zostać udzielone w formie aktu notarialnego).
Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny, umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
Jeśli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to dokładnie określić w umowie spółki (art. 159 k.s.h.).
Umowa spółki zwykle zawiera także postanowienia dodatkowe - fakultatywne. Mogą one dotyczyć bardzo różnych kwestii, np.: podziału zysku, zasad powoływania zarządu, możliwości wyłączenia indywidualnej kontroli dłużników, obowiązku wnoszenia dopłat.
Opłaty przy założeniu spółki
Wspólnicy spółki z o.o., poza taksą notarialną za spisanie umowy spółki, będą także musieli zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku od zawarcia umowy spółki wynosi 0,5% kapitału zakładowego spółki z o.o. Płatnikiem podatku jest notariusz. Koszty rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym przy składaniu wniosku wynoszą z kolei:
l 1000 zł opłaty sądowej,
l 500 zł opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Spółka z o.o. w organizacji
Z chwilą zawarcia umowy spółki z o.o. powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Spółka w organizacji jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Spółka taka może we własnym imieniu nabywać prawa (w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe), zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji”. Spółka z o.o. w organizacji z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego staje się spółką z o.o. i uzyskuje osobowość prawną.
Rejestracja spółki z o.o.
Zawiązanie spółki zgłasza jej zarząd do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. Przy rejestracji spółki należy złożyć wniosek o jej dokonanie - na formularzu wniosku o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców - spółka z o.o., oznaczonym symbolem KRS-W3, wraz z licznymi załącznikami.
Opodatkowanie spółki z o.o. i jej wspólników
Spółka z o.o. posiada osobowość prawną. Jest więc podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Podatnikiem jest także spółka z o.o. w organizacji. W konsekwencji mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem dochodów osiąganych przez wspólników. Po pierwsze, podatek płacony jest przez samą spółkę od osiągniętych przez nią w danym roku podatkowym dochodów. Po drugie, wspólnicy spółki płacą podatek od wypłacanych im dywidend i innych dochodów z udziału w zyskach osób prawnych (np. dochód z umorzenia udziałów). Zarówno podatek płacony przez spółkę, jak i podatek płacony przez wspólników wynosi 19%. Oznacza to wyższe opodatkowanie osiąganych przez wspólników dochodów niż w przypadku, gdyby zdecydowali się oni na prowadzenie działalności w ramach spółki osobowej (w takim przypadku podatek płacony jest tylko przez wspólników). Jest to podstawowa wada prowadzenia działalności w formie spółki kapitałowej.
Spółki z o.o., bez względu na wysokość osiąganych obrotów, zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy