Środki trwałe według przepisów bilansowych wyceniamy w cenie nabycia lub według kosztu wytworzenia, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz o ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Prawo bilansowe dopuszcza stosowanie różnych metod amortyzacyjnych, które mają określony wpływ zarówno na wartość bilansową środków trwałych, jak i na wynik finansowy. Wybór odpowiedniej metody amortyzacyjnej umożliwia nie tylko przedstawienie rzetelnej wartości tych aktywów, ale jest istotnym elementem gospodarki finansowej jednostek.
Wartość bilansowa środków trwałych zależy od stosowanej metody amortyzacji. O ile ustawa podatkowa dla amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych dopuszcza tylko metodę liniową według określonych stawek oraz - w pewnych przypadkach - metodę degresywną, o tyle ustawa o rachunkowości nie określa jakiejś konkretnej, możliwej do stosowania metody amortyzacji. Zgodnie z jej przepisami odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Zgodnie z np. 32 ust. 2 ustawy o rachunkowości przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:
• liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
• tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
• wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
• prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
• przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Jednostki mogą więc wybrać dowolną metodę odzwierciedlającą rzeczywiste zużywanie danego środka trwałego. Takimi metodami są:
• metoda liniowa,
• metoda degresywna,
• metoda naturalna.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Reasumując:
Wybór stosowanej metody powinien zależeć m.in. od:
• rzeczywistego zużycia środka trwałego,
• zamierzonego okresu odtwarzania wartości środka trwałego,
• kształtowania się wysokości przyszłych przychodów.
Jednostki non profit mogą dla celów podatkowych wybrać najprostszą metodę amortyzacji - chociażby jednorazowy odpis amortyzacyjny dla małych podatników - koncentrując się na wyniku bilansowym.
PODSTAWY PRAWNE:
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847
GYÖNGYVÉR TAKÁTS