Prowadząc działalność gospodarczą, spółki często korzystają z różnych form finansowania. Jedną z możliwości jest zaciąganie kredytu w banku. Do ewidencji tego typu zobowiązań służą konta z zespołu 1, przykładowo 160 „Kredyty bankowe”. Na tym koncie ujmuje się kredyty zaciągnięte zarówno w banku krajowym, jak i zagranicznym. Nie ma też znaczenia przeznaczenie środków zdobytych w ten sposób - czy fundusze przeznaczone będą na finansowanie nabycia czy budowę środków trwałych. Firmy mogą stosować bardziej szczegółową ewidencję kredytów, przykładowo w podziale na długo- i krótkoterminowe. Warto przypomnieć, że w przypadku pozostałych pożyczek udzielanych przez inne podmioty stanowiących zobowiązania finansowe ich ewidencja będzie przebiegała na kontach zespołu 2 przykładowo: 252 „Zaciągnięte pożyczki”.
Wycena środków
Prawo bilansowe zobowiązania z tytułu pożyczek i kredytów nakazuje ujmować w księgach rachunkowych na dzień ich powstania - według wartości nominalnej.
Jeżeli spółka otrzymała środki mniejsze od wartości kredytu, jaka będzie zgodnie z umową podlegać spłacie, różnicę między tymi kwotami musi rozliczyć w czasie. Należy to uczynić za pośrednictwem konta Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych. Dokonywane odpisy będą natomiast odpisywane w ciężar konta „Koszty finansowe”. W księgach rachunkowych będzie to odzwierciedlone w następujący sposób:
1. Uruchomienie kredytu: strona Wn konta 650 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych” - wartość prowizji, strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy” - wartość przelanych na konto środków z kredytu, strona Ma konta 160 „Kredyty bankowe” - wartość otrzymanego kredytu.
2. Odpis części prowizji w koszty bieżącego okresu: strona Wn konta 756 „Koszty finansowe”, strona Ma konta 650 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych”,
3. Spłata raty kredytu z odsetkami: strona Wn konta 160 „Kredyty bankowe” - wartość raty kredytu, strona Wn konta 756 „Koszty finansowe” - wartość raty odsetek, strona Ma konta 130 „Rachunek bankowy”.
Inaczej będzie przebiegała ewidencja kredytu zaciągniętego na budowę środka trwałego. Uruchomienie kredytu zostanie w takiej sytuacji odzwierciedlone w następujący sposób: strona Wn konta 083 „Środki trwałe w budowie” - wartość prowizji, strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy” - wartość przelanych na konto środków z kredytu, strona Ma konta 160 „Kredyty bankowe” - wartość otrzymanego kredytu. Również wartość spłacanych odsetek będzie odnoszona w ciężar konta 083 „Środki trwałe w budowie”.
PODZIAŁ KREDYTÓW W BILANSIE
W bilansie otrzymane kredyty będą wykazywane w kwocie wymagalnej zapłaty, czyli wraz z odsetkami jako pasywa w pozycji:
l B.II.2.a - w przypadku zobowiązań długoterminowych,
l B.III.2.a - w przypadku zobowiązań krótkoterminowych.
Kredyty zagraniczne
Jeżeli kredyt został zaciągnięty w walucie zagranicznej, w księgach rachunkowych musi być ujęty w wartości nominalnej i w walucie polskiej. W tym celu należy przyjąć kurs sprzedaży ustalony dla danej waluty przez bank, z którego usług korzysta dana firma. Z kolei dla celów sprawozdania finansowego, czyli na dzień bilansowy, do ustalenia wartości stanu kredytu należy skorzystać ze średniego kursu ustalonego na ten dzień przez Narodowy Bank Polski. Różnice kursowe ewidencjonuje się w zależności od celu, na jaki został on zaciągnięty. W przypadku finansowania budowy środków trwałych ewidencja będzie przebiegała następująco:
l ujemna różnica kursowa: strona Wn konta 083 „Środki trwałe w budowie”, strona Ma konta 160 „Kredyty bankowe”,
l dodatnia różnica kursowa: strona Wn konta 160 „Kredyty bankowe”, strona Ma konta 083 „Środki trwałe w budowie”.
Ujęcie bilansowe
Wycena zobowiązań na dzień bilansowy następuje w kwocie wymagającej zapłaty, czyli powiększonej o odsetki. W bilansie kredyty wykazywane są w pasywach w podziale na długo- i krótkoterminowe w pozycjach: B.II.2.a w przypadku zobowiązań długoterminowych i B.III.2.a w przypadku zobowiązań krótkoterminowych, przy czym za krótkoterminowe kredyty rozumie się takie, których spłata następuje w ciągu 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego. Natomiast pozostałe uznawane są za długoterminowe.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład jak zaksięgować kredyt
AGNIESZKA POKOJSKA
PODSTAWA PRAWNA
l Art. 28 ust. 11 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).