Obowiązki te regulowane są przez przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przypomnijmy, że obowiązek informowania dotyczy darowizn dających darczyńcom wymierne korzyści podatkowe. Darczyńca-osoba prawna może skorzystać z odliczenia darowizn od dochodu do limitu 10% dochodu. Natomiast w zakresie darowizn dokonanych przez osoby fizyczne darczyńcom-ofiarodawcom przysługuje odliczenie do wysokości 6% dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 9 updof).
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewidują obowiązek odrębnego wykazywania darowizn otrzymanych na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 18 ust. 1e updop). Obowiązek ten dotyczy darowizn, w których obdarowanymi są organizacje wymienione w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Są to organizacje niebędące jednostkami sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej, utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia. Termin realizacji tego obowiązku to czas złożenia zeznania podatkowego za poprzedni rok (do końca trzeciego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego).
Informacja w zeznaniu rocznym...
Otrzymująca darowiznę organizacja pożytku publicznego powinna wykazać łączną kwotę darowizn w zeznaniu rocznym. Wyodrębnienie takie następuje w załączniku do deklaracji podatkowej składanej za cały rok podatkowy poprzez odrębne wykazanie kwoty przychodów wynikających z otrzymanych darowizn. W stanowiącej załącznik do deklaracji informacji CIT-D podaje się kwotę ogółem otrzymanych darowizn (poz. 23 formularza CIT-D). Organizacja pożytku publicznego deklaruje także cele, na które zostały przeznaczone darowizny (część C4 formularza CIT-D). Informację CIT-D należy dołączyć do zeznania bez względu na wysokość otrzymanych darowizn.
W przypadku otrzymywania darowizn od osób prawnych może pojawić się dodatkowo obowiązek poinformowania urzędu skarbowego o darczyńcach przekazujących wysokie darowizny (w informacji CIT-D). Obowiązek ten dotyczy darowizn od osób prawnych, których jednorazowa wartość przekracza 15 000 zł lub ich łączna suma otrzymana od jednego darczyńcy przekracza 35 000 zł. Takie darowizny są wyszczególniane w informacji CIT-D wraz z podaniem pełnej nazwy i adresu darczyńcy.
Uwaga!
Organizacje pożytku publicznego obdarowane przez osoby prawne darowiznami, których jednorazowa wartość przekracza 15 000 zł lub ich łączna suma otrzymana od jednego darczyńcy przekracza 35 000 zł, powinny poinformować urząd skarbowy o darczyńcy wraz z podaniem nazwy i adresu.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy nie wskazują na stosunki prawne wiążące darczyńcę z obdarowanym, nie ma więc znaczenia, czy darczyńca jest organem założycielskim lub właścicielem obdarowanego, czy też nie.
... i w Internecie
Obdarowana organizacja jest obowiązana do podania do publicznej wiadomości informacji o darowiznach, które zostały wyodrębnione w rocznym zeznaniu podatkowym. Następuje to w terminie, w którym należy złożyć zeznanie podatkowe za poprzedni rok (do końca trzeciego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego). Z obowiązku prezentacji informacji zwolniono grupę tych podmiotów, których dochód za dany rok podatkowy nie przekracza kwoty 20 000 zł.
Uwaga!
W wypadku otrzymania darowizn od osób prawnych, których jednorazowa wartość przekracza 15 000 zł lub ich łączna suma otrzymana od jednego darczyńcy przekracza 35 000 zł, konieczne staje się także podanie informacji o otrzymanej darowiźnie do publicznej wiadomości.
Informacje takie mogą być:
l prezentowane w środkach masowego przekazu (również w Internecie) lub
l wyłożone dla zainteresowanych w ogólnie dostępnych pomieszczeniach - obowiązek ten może być zrealizowany np. poprzez wywieszenie tej informacji na tablicy ogłoszeń znajdującej się na ścianie budynku.
Nie ma obowiązku równoczesnego opublikowania tych informacji np. w Internecie, jak też w miejscu ogólnodostępnym. Wystarczy udostępnić je w jednym z tych miejsc i o miejscu udostępnienia informacji zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
Podsumowując, organizacje pożytku publicznego, uprawniające do odliczenia darowizny, mają faktyczny obowiązek prowadzenia ich ewidencji. Na podstawie ewidencji musi być możliwe ustalenie:
l kwoty ogółem otrzymanych darowizn,
l wysokości kwot darowizn od darczyńców - osób prawnych.
Warto dodać, że także podatnicy otrzymujący darowizny, nieskładający zeznania rocznego, są obowiązani (w terminie, jaki mają podatnicy obciążeni tym obowiązkiem) poinformować o otrzymanych darowiznach (art. 18 ust. 1f updop). Również i oni mają obowiązek przekazania urzędowi skarbowemu informacji o kwocie ogółem otrzymanych darowizn, ze wskazaniem celu przeznaczenia oraz wyszczególnieniem darowizn pochodzących od osób prawnych, z podaniem nazwy i adresu darczyńcy, jeżeli jednorazowa kwota darowizny przekracza 15 000 zł lub jeżeli suma wszystkich darowizn otrzymanych w danym roku podatkowym od jednego darczyńcy przekracza 35 000 zł. Także i w tym wypadku pojawia się obowiązek podania tych informacji do publicznej wiadomości na wcześniej opisanych zasadach. Podatnicy składający deklarację samodzielnie zaznaczają to w pozycji 8 formularza.
Obowiązki kościelnych osób prawnych
Z dodatkowymi obowiązkami muszą liczyć się kościelne osoby prawne. Powinny one przedstawić darczyńcy pokwitowanie odbioru darowizny oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą (art. 55 ust. 7 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej).
Uwaga!
Kościelne osoby prawne przekazują darczyńcom sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na kościelną działalność w okresie dwóch lat od dnia jej przekazania.
Sprawozdanie takie jest warunkiem wyłączenia u darczyńcy darowizny z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Warto dodać, że uprzednio omówione w stosunku do organizacji pożytku publicznego obowiązki sprawozdawcze, wynikające z przepisów o podatku dochodowym, dotyczą wyłącznie kościelnych osób prawnych składających zeznanie roczne (art. 18 ust. 1h updop). Nie będą nim natomiast podlegać organizacje kościelne nieskładające zeznania rocznego. Są to kościelne osoby prawne osiągające dochody wyłącznie z niegospodarczej działalności statutowej. Potwierdza to również Pierwszy Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście w interpretacji z 28 czerwca 2006 r. (sygnatura 1435/DP1/423-18/06/IS).
Reasumując:
Otrzymująca darowiznę organizacja pożytku publicznego powinna wykazać łączną kwotę darowizn w zeznaniu rocznym.
W przypadku otrzymywania darowizn od osób prawnych istnieje dodatkowo obowiązek poinformowania urzędu skarbowego o darczyńcach przekazujących wysokie darowizny, których jednorazowa wartość przekracza 15 000 zł lub ich łączna suma otrzymana od jednego darczyńcy przekracza 35 000 zł.
Sławomir Biliński
Podstawy prawne:
l ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847
l ustawa z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U. Nr 29, poz. 154; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 68, poz. 623