Firmy ponoszą spore koszty na stworzenie nowych lub ulepszonych produktów lub technologii. Tego typu działania stanowią prace rozwojowe, które podlegają szczególnym zasadom ewidencji.
Dominika Sobiepańska, z Działu Audytu Deloitte wyjaśnia, że warunki zakwalifikowania nakładów na prace rozwojowe do wartości niematerialnych i prawnych zostały wymienione w art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Kluczowe znaczenie ma tu efekt końcowy poniesionych nakładów. Ekspert podkreśla, że prac rozwojowych na etapie realizacji nie wolno klasyfikować w pozycji wartości niematerialnych i prawnych. Powinny one być ujmowane w pozycji „rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Natomiast po zakończeniu, ich kwalifikacja księgowa zdeterminowana będzie osiągniętym efektem gospodarczym. Przy jego braku koszty odnoszone są w ciężar konta „pozostałe koszty operacyjne”. Natomiast w sytuacji gdy prace rozwojowe zakończą się pozytywnie i wymienione wymogi art. 33 ust. 2 zostaną spełnione, koszty tych prac można przenieść do pozycji wartości niematerialnych i prawnych.
- W świetle ustawy o rachunkowości oraz postanowień MSR 38 wartość początkową składnika wytworzonego przez jednostkę we własnym zakresie ustala się w koszcie jego wytworzenia - twierdzi rozmówczyni.
Jak zatem wyceniać nakłady ponoszone na prace rozwojowe? Dominika Sobiepańska wyjaśnia, że art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości określa koszt wytworzenia jako ogół kosztów poniesionych przez jednostkę do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również: niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, a także koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu. Według eksperta dużo bardziej szczegółowo koszt wytworzenia definiuje standard MSR 38, podając katalog pozycji, jakie można do tego kosztu zaliczyć. Po początkowym ujęciu wartość składnika wykazuje się w koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie dokonywane zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy o rachunkowości i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
AGNIESZKA POKOJSKA