Sprawozdanie finansowe jednostek podlegających obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta składa się z:
• bilansu,
• rachunku zysków i strat,
• informacji dodatkowej,
• rachunku przepływów pieniężnych,
• zestawienia zmian w kapitale własnym oraz
• sprawozdania z działalności jednostki.
Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować wszystkie istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń. Po wejściu w życie nowelizacji ustawy jednostki, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego, będą musiały informować o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego.
Wyjaśnienie Ministerstwa Finansów
Według wyjaśnień MF zmiana przepisu jest konieczna ze względu na dostosowanie do przepisów dyrektywy wprowadzającej wobec spółek, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków papierów wartościowych, obowiązku podania w sprawozdaniu z działalności lub w odrębnym dokumencie stosowanych przez jednostkę zasad ładu korporacyjnego; wymóg ten zostanie wprowadzony w korelacji z nowelizacją art. 60 ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, w ramach której zostanie przygotowane nowe rozporządzenie określające rodzaj, zakres i formę informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych. Natomiast zakres informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie wyłącznie do obrotu na rynku giełdowym niebędącym rynkiem oficjalnych notowań giełdowych lub na rynku pozagiełdowym określają regulaminy tych rynków podlegające zatwierdzeniu przez organ nadzoru nad rynkiem kapitałowym.
Corporate governance na polskim rynku
Proces wdrożenia zbioru zasad corporate governance na polskim rynku rozpoczął się jesienią 2002 r. Obecnie obowiązuje zmieniony zbiór: Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005. Zbiór ten został ustanowiony na potrzeby polskiego rynku kapitałowego i przedstawia podstawową część standardów ładu korporacyjnego (corporate governance) stanowiącą zestaw szczegółowych zasad zachowania kierowanych do organów spółek oraz członków tych organów, zarówno do większościowych, jak i do mniejszościowych. Wymóg stosowania „dobrych praktyk” ma na celu zwiększenie przede wszystkim przejrzystości spółek dla społeczeństw.
Zasady te wymagają przyzwoitego postępowania, uwzględniającego w odpowiednim stopniu różne interesy. Służą one wszystkim podmiotom zaangażowanym w spółce. Wiąże się to z postulatami kompromisu i umiaru, które są niezbędne, skoro spółka akcyjna ze swej natury jest polem gry różnych interesów gospodarczych. Utrwalaniu dobrych obyczajów korporacyjnych służy tworzenie reguł postępowania, zwanych współcześnie „dobrymi praktykami” (best practices).
Niektóre szczegółowe reguły mogą być wykorzystywane przy formułowaniu statutów spółek oraz regulaminów działania ich organów.
Czego dotyczą zasady ładu korporacyjnego
Ten przepis będzie obowiązywał publiczne spółki akcyjne. Są to zasady dotyczące zachowania między organami a właścicielami spółek w celu rozładowania konfliktu interesów. W szczególności powinny one zajmować się kwestiami:
• struktury własności i określonych przez nią możliwości kształtowania strategii i działań spółek,
• przestrzegania praw akcjonariuszy mniejszościowych,
• właściwych relacji inwestorskich oraz
• działania zarządów, zwłaszcza w zakresie inwestycji oraz kształtowania struktur grup kapitałowych1.
Należy zauważyć, że problemy te nie dotyczą jedynie spółek publicznych. Z tej listy wynika, że są to zagadnienia, u podstaw których leżą zasady etyczne osób odpowiedzialnych za zarządzanie spółką. Inne spółki niepubliczne nie są zobowiązane do upublicznienia zasad ładu korporacyjnego, co nie oznacza, że nie muszą ich przestrzegać.
Zasady te są „miękko redagowane”, co zapewnia ich elastyczne zastosowanie. Dlatego w szczególności każda spółka podlegająca badaniu przez biegłego rewidenta powinna się zapoznać z tymi zasadami.
Mówiąc o zasadach ładu korporacyjnego, należy też wspomnieć o jeszcze jednym nowym punkcie - art. 4a - wynikającym z rozszerzenia zakresu odpowiedzialności za sporządzenie sprawozdania finansowego:
1. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w niniejszej ustawie.
2. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1.
Gyöngyvér Takáts
specjalista ds. rachunkowości, pracownik redakcji
|
|
1 Grzegorz Waldoch, Parę uwag zanim..., „Nasz rynek kapitałowy”, czerwiec 2003.