Zasady nabywania prawa do trzynastki oraz ogólne zasady jej obliczania określa ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Zgodnie z art. 4 tej ustawy, wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy rocznego wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika, z tym że przez wynagrodzenie rozumie się tu te składniki, które uwzględnia się przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy na mocy odrębnych przepisów.
Rodzaje składników wynagrodzenia, które są uwzględniane przy ustalaniu ekwiwalentu (a więc będą też brane pod uwagę także przy obliczaniu wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego), określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Czego nie wliczać do podstawy „trzynastki”
Do rocznego wynagrodzenia pracownika, stanowiącego podstawę ustalenia wysokości trzynastki, nie wlicza się:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie (np. nagród i jednorazowych premii),
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- nagród jubileuszowych,
- ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy,
- wynagrodzenia i zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego,
- nagród z zakładowego funduszu nagród oraz należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych i rentowych oraz innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Przykład
W karcie wynagrodzeń pracownika za 2007 r. figurują następujące wynagrodzenia:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ponadto z kartoteki zasiłkowej wynika, że pracownik ten w 2007 r. otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 130 zł oraz zasiłek z tytułu opieki nad dzieckiem w wysokości 320 zł.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne tego pracownika za rok 2007 wyniesie:
24 000 + 3600 + 2400 + 3000 = 33 000 × 8,5% = 2805 zł
(w podstawie nie uwzględniono trzynastki wypłaconej w roku poprzednim, nagrody, premii uznaniowej, wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłków chorobowych).
Ujęcie „trzynastki” w księgach rachunkowych
Dodatkowe wynagrodzenie roczne ujmuje się w księgach rachunkowych (w koszty) roku, którego ona dotyczy, czyli trzynastkę naliczoną w 2008 r. za ubiegły rok należy ująć w księgach pod datą 31 grudnia 2007 r. W wyniku takich zapisów w księgach rachunkowych jednostki budżetowej na 31 grudnia powstają zobowiązania wobec pracowników z tytułu niewypłaconego dodatkowego wynagrodzenia rocznego i wobec ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne pracodawcy i Fundusz Pracy od dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Patrz: schemat.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Podstawy prawne
- Ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 104, poz. 711)
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1591)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020)