Aktywa biologiczne w rozumieniu standardu stanowią zwierzęta w hodowli lub chowie oraz rośliny uprawne, natomiast produkty rolnicze stanowią produkty pozyskiwane wyłącznie w procesie zbioru, uprawy lub hodowli, np.: wełna, mleko, bawełna, liście, owoce, zebrana trzcina cukrowa. Składniki aktywów biologicznych oraz produktów rolniczych są ujmowane tylko wówczas, gdy: składniki te są kontrolowane przez jednostkę, istnieje prawdopodobieństwo uzyskania z nich korzyści ekonomicznych oraz można w wiarygodny sposób ustalić ich cenę/koszt wytworzenia lub ich wartość godziwą.
W momencie początkowego ujęcia oraz na każdy dzień bilansowy, składnik aktywów biologicznych wyceniany jest w wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane z jego sprzedażą, z wyjątkiem sytuacji, gdy nie można ustalić jego wartości godziwej.
Pozyskane z aktywów biologicznych produkty rolnicze również wycenia się według ich wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty związane z ich sprzedażą, poniesione do dnia zbioru tych produktów. Wartość ta traktowana jest jako ich koszt wytworzenia dla potrzeb MSR 2 Zapasy.
Wartość godziwą ustala się biorąc pod uwagę aktualny stan i miejsce, w jakim aktywa te znajdują się w chwili wyceny i stanowi ona kwotę, za jaką na warunkach rynkowych, składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami.
Ustalając wartość godziwą aktywów biologicznych, należy brać pod uwagę aktualne ceny rynkowe, nie zaś ustalone umownie ceny dotyczące przyszłych transakcji. Jeżeli wartości rynkowe są niemożliwe do ustalenia, podstawę ustalenia wartości godziwej może stanowić wartość bieżąca oczekiwanych wpływów środków pieniężnych netto z tych aktywów. Zyski lub straty powstałe w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów biologicznych, jak również skutki zmian pierwotnie ustalonej wartości godziwej ujmowane są w rachunku zysków i strat okresu, w którym wystąpiły.
Ustawa o rachunkowości pomija problem specyfiki rolnictwa. Ustawa wymaga, aby składniki majątku obrotowego wyceniane były według kosztu wytworzenia lub ceny nabycia, podczas gdy MSR wymaga w odniesieniu do aktywów biologicznych wyceny według ich wartości godziwej pomniejszonej o szacunkowe koszty sprzedaży, definiując jednocześnie, co może stanowić podstawę ustalenia wartości godziwej i szacunkowych kosztów sprzedaży.
DR ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica