Publikacja sprawozdania często wiąże się z koniecznością poniesienia wysokich kosztów. Ich części można jednak uniknąć.
Obowiązek publikowania sprawozdań finansowych wynika z przepisów zarówno ustawy o rachunkowości, jak i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
Zasady rachunkowości
Zgodnie z art. 70 ust. 1 usta- wy o rachunkowości z 29 września 2007 r. (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.) ogłoszeniu w Monitorze Polskim B podlega wprowadzenie do sprawozdania finansowego, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za dany rok obrotowy. Obowiązek publikacyjny nie obejmuje drugiej z części składowych informacji dodatkowej, tj. dodatkowych informacji i objaśnień. Pomijane bywa to często na etapie konstruowania informacji dodatkowej, jako obligatoryjnego elementu każdego sprawozdania finansowego. W praktyce nierzadko zdarzają się sprawozdania z rozbudowanym do kilkudziesięciu stron wprowadzeniem. Nie byłoby w tym nic niewłaściwego, gdyby nie fakt, iż bardzo często wprowadzenia takie zawierają informacje, które powinny znaleźć się w drugiej, niepublikowanej części sprawozdania finansowego. Wybór takiej właśnie metody konstruowania sprawozdania finansowego nie jest przy tym zazwyczaj wyborem do końca przemyślanym. Świadczy o tym chociażby fakt, iż koszt publikacji tak sporządzonego sprawozdania najczęściej okazuje się nieprzyjemną niespodzianką dla jednostki, składającej wniosek o ogłoszenie sprawozdania finansowego. W praktyce zdarzają się sprawozdania finansowe, których koszt publikacji sięga 40 tys., a nawet 50 tys. zł.
W mojej ocenie, racjonalne skonstruowanie tego samego sprawozdania pozwoli na zaoszczędzenie nawet do 90 proc. kosztów ogłoszenia.
W praktyce ograniczenie kosztów publikacji sprawozdania finansowego sprowadzać się będzie do zastosowania prostego zabiegu, polegającego na umieszczeniu w pierwszej części informacji dodatkowej wyłącznie informacji obligatoryjnych, wprost wymienionych w art. 48 ust. 1 pkt 1 oraz załączniku nr 1 do ustawy. Pozostałe informacje, niezbędne do stwierdzenia, iż wynik finansowy przedstawiony został przez jednostkę rzetelnie i jasno, umieścić należy w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.
Sprawozdania w MSR
Stosowanie dyrektywy racjonalizacji kosztów publikacji sprawozdań finansowych napotyka trudności w odniesieniu do sprawozdań sporządzanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR). Zgodnie z par. 8 MSR 1 kompletne sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale własnym, rachunku przepływów pieniężnych oraz informacji dodatkowych o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości oraz innych informacji objaśniających. Jako element sprawozdania finansowego nie występuje zatem w MSR wprowadzenie do sprawozdania finansowego jako takie. Rodzi się w związku z tym pytanie, jak należy rozumieć obowiązek publikacji sprawozdania finansowego określony w art. 70 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Czy jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, w tym MSR 1, powinny ogłaszać w Monitorze Polskim B informacje dodatkowe o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości oraz innych informacji objaśniających w całości, czy też ewentualnie tę ich część, która odpowiada swym zakresem przedmiotowym wprowadzeniu do sprawozdania finansowego w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Ustawodawca kwestię rozbieżności pojęć oraz ich ewentualnych skutków z punktu widzenia obowiązku notyfikacyjnego pominął milczeniem. Wykładnia celowościowa przemawia za ograniczeniem ww. obowiązku do tej części sprawozdania, która zakresem swym odpowiada wprowadzeniu do sprawozdania finansowego. Ratio legis publikacji wprowadzenia do sprawozdania finansowego stanowi umożliwienie identyfikacji podmiotu oraz właściwej interpretacji ujętych w sprawozdaniu danych liczbowych. W mojej ocenie złożenie do ogłoszenia tej części sprawozdania sporządzonego zgodnie z MSR, która przedmiotowo odpowiada zakresowi wprowadzenia do sprawozdania finansowego, czyni zadość ustawowemu obowiązkowi notyfikacyjnemu, umożliwiając uniknięcie odpowiedzialności karnej, określonej w art. 79 pkt 3 ustawy o rachunkowości.
Mam nadzieję, że ustawodawca dostrzeże zasygnalizowany problem i podejmie się jego ustawowej regulacji. Liczę na to, iż będzie to tematem szerszej dyskusji nad ewentualnymi propozycjami zmian ustawy o rachunkowości.
OBOWIĄZEK PUBLIKACJI SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Ogłoszeniu w Monitorze Polskim B podlega:
- wprowadzenie do sprawozdania finansowego,
- bilans,
- rachunek zysków i strat,
- zestawienie zmian w kapitale własnym oraz
- rachunek przepływów pieniężnych za dany rok obrotowy.
Obowiązek publikacyjny nie obejmuje drugiej z części składowych informacji dodatkowej, tj. dodatkowych informacji i objaśnień.
PRZYKŁAD
KALKULACJA CENY PUBLIKACJI
Sprawozdanie finansowe: 60 stron, w tym 45 stron wprowadzenia oraz 3 strony dodatkowych informacji i objaśnień
Opłata za publikację 1 stronę Monitora Polskiego B w 2007 roku 708, 59 zł brutto (zgodnie z rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów z 3 października 2001 r.)
Koszt publikacji: 57 stron X 708,59 zł = 40 389,63 zł
Monika Śmigielska
aplikantka radcowska z zespołu prawa korporacyjnego Kancelarii Krawczyk i Wspólnicy
Podstawa prawna
- Art. 70 ust. 1 i 79 ust. 3 ustawy o rachunkowości z 29 września 2007 r. (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).