ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.
- Nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (Enveloppe Logistique Obligatoire - ELO)
- Kogo dotyczy ELO?
- Uproszczenie procedur dla kierowców
- Wyzwania i potencjalne zagrożenia związane z systemem ELO
- Przygotowania do wdrożenia systemu
- Przewaga konkurencyjna
- Francuska Administracja Celna wprowadza system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO), który od 1 września 2025 r. stanie się obowiązkowy dla wszystkich pojazdów ciężarowych przekraczających granicę francusko-brytyjską;
- System ELO przyniesie przewoźnikom wymierne korzyści: uproszczenie procedur dla kierowców (wystarczy pokazać kod kreskowy), przyspieszenie przekraczania granicy, rozwiązanie problemu z uzyskiwaniem potwierdzeń eksportowych oraz lepszą przewidywalność czasu transportu;
- Polskie firmy transportowe powinny już teraz rozpocząć przygotowania do wdrożenia ELO poprzez: przeszkolenie personelu, utworzenie konta w systemie francuskiej administracji celnej, wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za tworzenie kopert logistycznych oraz przeprowadzenie testów przed obowiązkowym terminem wdrożenia.
Nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (Enveloppe Logistique Obligatoire - ELO)
Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (Enveloppe Logistique Obligatoire - ELO), który istotnie wpłynie na organizację transportów między Unią Europejską a Wielką Brytanią przez terytorium Francji. Polscy przewoźnicy powinni już teraz rozpocząć przygotowania do wdrożenia nowych procedur.
Kogo dotyczy ELO?
System jest w trakcie wdrażania, a od 1 września 2025 r. stanie się obowiązkowy dla wszystkich pojazdów ciężarowych - w tym także pustych - przekraczających w dwie strony granicę francusko-brytyjską. ELO obejmuje transport typu roll-on/roll-off (RO/RO). Dotyczy to przewozu ładunków drogą morską na środkach transportu, które wjeżdżają na pokład na własnych kołach lub wtaczane przy użyciu sprzętu załadunkowego. Transport może być też realizowany tunelem pod kanałem la Manche.
– Każdy przewoźnik będzie musiał posiadać utworzoną wcześniej kopertę ELO. Będzie ona zawierać m.in.: deklaracje bezpieczeństwa ENS (Entry Summary Declaration), deklaracje eksportowe, importowe i tranzytowe, czy informacje o przewożonych towarach – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Polskie firmy transportowe powinny wyznaczyć osobę odpowiedzialną za tworzenie kopert logistycznych, która będzie zbierać wszystkie niezbędne dane od partnerów w łańcuchu logistycznym przed dotarciem pojazdu na granicę. Osoba ta musi posiadać konto w systemie Douane.gouv.fr francuskiej administracji celnej.
Uproszczenie procedur dla kierowców
Dla polskich kierowców realizujących transporty do i z Wielkiej Brytanii przez Francję system ELO oznacza znaczące uproszczenie formalności granicznych. Zamiast prezentowania wielu dokumentów i odpowiadania na pytania podczas odprawy, kierowca będzie musiał jedynie pokazać kod kreskowy powiązany z kopertą ELO. Wdrożenie ELO ma przynieść polskim przewoźnikom wymierne korzyści:
- Uproszczenie procedur dla kierowców i przyspieszenie przekraczania granicy - usprawnienie procedur powinno skrócić czas oczekiwania na przeprawę promową lub pociąg Eurotunnel, co jest szczególnie istotne dla polskich przewoźników realizujących długodystansowe transporty;
- Rozwiązanie problemu potwierdzeń eksportowych - system ELO ma rozwiązać problem z uzyskiwaniem potwierdzeń eksportu (komunikaty CC599C, kiedyś IE599);
- Lepsza przewidywalność czasu transportu - dzięki sprawniejszemu procesowi na granicy, polscy przewoźnicy mogą planować trasy z większą precyzją. ELO stanowi krok w kierunku większej harmonizacji procedur celnych między UE a UK;
- Monitorowanie statusu pojazdu - system ELO umożliwia śledzenie pojazdu przy przekraczaniu granicy (załadunek/rozładunek).
– Wprowadzenie ELO będzie wymagać dodatkowych przygotowań od polskich przewoźników, ale docelowo powinno przyczynić się do uproszczenia i przyspieszenia transportów między UE a Wielką Brytanią, co jest szczególnie istotne dla firm z Polski, które realizują znaczącą część transportów drogowych na tym kierunku. Ponadto eksporterzy będą otrzymywali na czas potwierdzenie wywozu co pozwala na zastosowanie zerowej stawki VAT w eksporcie – dodaje Joanna Porath.
Wyzwania i potencjalne zagrożenia związane z systemem ELO
Wdrożenie nowego systemu wiąże się również z pewnymi wyzwaniami i ryzykiem, które polscy przewoźnicy powinni brać pod uwagę. Przede wszystkim, brak utworzonej koperty logistycznej może skutkować poważnymi konsekwencjami.
– Teoretycznie pojazdy bez poprawnie utworzonej koperty ELO nie powinny zostać wpuszczone na teren portu lub terminalu Eurotunnel po zakończeniu okresu przejściowego. W praktyce obecnie, w fazie testowej, system wykazuje pewne niedoskonałości i pojazdy są przepuszczane, jednak po 1 września 2025 r. sytuacja ulegnie zmianie – ostrzega Joanna Porath.
Szczególnie istotnym problemem, związanym z nieprawidłowym korzystaniem z ELO jest ryzyko, że procedura eksportowa nie zostanie zamknięta. Jeśli kierowca zeskanuje tylko jedno z kilku numerów MRN (Movement Reference Number) związanych z transportowanymi towarami, pozostałe dokumenty mogą nie zostać prawidłowo przetworzone przez system.
– Jeżeli kierowca przewozi towary na podstawie trzech różnych zgłoszeń eksportowych (MRN), a zeskanuje tylko jeden z nich, to procedura eksportowa dla pozostałych dwóch nie zostanie zamknięta. To z kolei uniemożliwi eksporterowi zastosowanie zerowej stawki VAT dla tych przesyłek. Jest to szczególnie poważne zagrożenie, ponieważ w teorii pojazd przejedzie przez granicę, ale w praktyce spowoduje to szereg problemów administracyjnych i finansowych – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
W przypadku niezamknięcia procedury eksportowej konieczne będzie przeprowadzenie tzw. alternatywnego zamknięcia eksportu, co wiąże się z dodatkowymi formalnościami i kosztami.
Przygotowania do wdrożenia systemu
Do 1 września 2025 r. trwa okres przejściowy, podczas którego system ELO jest testowany. To czas na przygotowanie się polskich firm transportowych do nadchodzących zmian. Francuska Administracja Celna udostępniła szereg materiałów informacyjnych, które mogą pomóc w tym procesie:
- Oficjalna strona internetowa: www.douane.gouv.fr/ELO
- Szczegółowy przewodnik użytkownika systemu ELO
- Instruktażowe filmy wideo prezentujące proces tworzenia i używania koperty logistycznej
Polskie firmy transportowe powinny:
- Przeszkolić personel odpowiedzialny za formalności celne,
- Utworzyć konto w systemie francuskiej administracji celnej Douane.gouv.fr,
- Wyznaczyć osobę odpowiedzialną za tworzenie kopert logistycznych,
- Przeprowadzić testy systemu przed jego obligatoryjnym wdrożeniem,
- Poinformować kierowców o nowych procedurach i ich roli w procesie.
Mimo że wdrożenie ELO wiąże się z pewnymi wyzwaniami, docelowo system ma uprościć i przyspieszyć procedury graniczne, co będzie korzystne dla polskich przewoźników operujących na trasach między UE a Wielką Brytanią.
Przewaga konkurencyjna
System Obowiązkowej Koperty Logistycznej stanowi istotną zmianę w organizacji transportów przez granicę francusko-brytyjską. Dla polskich firm transportowych oznacza to zarówno szanse, jak i wyzwania. Kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie się do nowych wymogów przed datą ich obowiązkowego wdrożenia.
– Firmy, które już teraz rozpoczną przygotowania i testy systemu ELO, zyskają przewagę konkurencyjną na rynku transportów między UE a Wielką Brytanią po 1 września 2025 r. – podsumowuje Joanna Porath. – Pomimo początkowych trudności adaptacyjnych, w dłuższej perspektywie system powinien przyczynić się do usprawnienia operacji logistycznych, co jest szczególnie istotne dla polskich przewoźników stanowiących znaczącą część rynku transportowego na tym kierunku.