Wspólnik spółki komandytowej a składki ZUS - zasada
Niewątpliwe zasadą jest, iż wspólnicy spółek osobowych, w tym spółki komandytowej, nie otrzymują żadnego dodatkowego wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki (art. 46 KSH), ponieważ czerpią oni korzyści z tytułu bycia wspólnikiem spółki komandytowej – zarówno komandytariuszem, jak i komplementariuszem - poprzez udział w jej zysku.
W przypadku wspólnika będącego osobą fizyczną, tak wypłacane dywidendy stanowią tytułu do obowiązkowego płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) oraz zdrowotne, o ile nie posiada on już innego tytułu do ubezpieczeń. Inny tytuł stanowią przykładowo przychody z jednoosobowej działalności gospodarczej, umowy o pracę czy też przychody z umowy cywilnoprawnej. W przypadku takiego zbiegu tytułów, z tytułu bycia wspólnikiem spółki opłaca on wyłącznie składkę zdrowotną.
Niemniej jednak przyjmijmy, że wspólnik nie osiąga innych przychodów podlegających ubezpieczeniom społecznym. Wtedy to należy pamiętać o tym, że taki wspólnik spółki komandytowej traktowany jest, na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jak osoba prowadząca działalność gospodarczą i tym samym musi płacić składki na własne ubezpieczenia. Wynika to wprost z art. 8 ust. 6 pkt 4 tej ustawy, który mówi, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Z kolei, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.
Wynagrodzenie dla wspólnika spółki komandytowej za prowadzenie spraw spółki – możliwe na podstawie umowy spółki
Wracając do tematu prowadzenia spraw spółki wskazać należy, że pomimo ustawowego braku dodatkowego wynagrodzenia za takie czynności, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby kwestię tę jednak odmiennie uregulować w umowie spółki i dodać postanowienie, zgodnie z którym dany wspólnik za prowadzenie spraw spółki będzie miał prawo do wynagrodzenia (art. 37 § 1 KSH). Umowa może przewidywać, że za prowadzenie spraw spółki komandytowej, tj. zarządzanie jej majątkiem i personelem, reprezentowanie spółki na zewnątrz, opracowanie i realizacja strategii rozwoju, kierowanie i nadzorowanie działalności, etc. – wspólnikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, które jest niezależne od zysku z tytułu udziału w spółce. Natomiast wysokość tego wynagrodzenia zostanie ustalona w uchwale wspólników.
Jak opodatkować wynagrodzenie dla wspólnika spółki komandytowej za prowadzenie spraw spółki?
Główną zaletą przyznania wspólnikowi wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki jest zapewnienie mu dodatkowych środków bez konieczności zwiększenia jego udziału w zysku spółki. Trzeba jednak przy tym zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2021 r. spółki komandytowe stały się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz że wprowadzono nowe zasady opodatkowania przychodów (dochodów) wspólników spółek komandytowych, w tym w szczególności komplementariuszy takiej spółki. W związku z tym otrzymanie dodatkowego wynagrodzenia rodzi także pewne pytania i wątpliwości ze strony wspólników. Przede wszystkim, do jakiego źródła powinni oni zakwalifikować uzyskiwany przychód oraz czy z tytułu takiego przychodu podlegają oni obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
W pierwszej kolejności należy określić źródło przychodów, do którego powinno być kwalifikowane otrzymywane wynagrodzenie.
W tej kwestii organy podatkowe jednomyślnie potwierdzają, że tego typu przychody – zarówno w stanie prawnym obowiązującym spółki komandytowe do 31 grudnia 2020 r. jak i w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. – powinny być kwalifikowane do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Jak bowiem wynika z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT źródłami przychodów są inne źródła.
Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Ważne!
Organy podatkowe nie pozostawiają więc wątpliwości, że jeżeli wynagrodzenie za prowadzenie spraw spółki wynika z umowy spółki komandytowej i nie jest wypłacane na podstawie odrębnej umowy o zarządzanie (kontrakt menedżerski), to osiąganego przychodu z tytułu otrzymywanego wynagrodzenia nie można kwalifikować ani do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, ani do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Otrzymywane wynagrodzenie powinno być kwalifikowane zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, do przychodów z innych źródeł.
Taki sposób opodatkowania dochodów wspólnika spółki komandytowej z tytułu wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 listopada 2018 r., nr 0115-KDIT3.4011.356.2018.4.JŁ.
Warto zaznaczyć, że stanowisko organów podatkowych w tej sprawie nie zmieniło się, pomimo opodatkowania spółek komandytowych podatkiem CIT. Organy podatkowe w dalszym ciągu wskazują, że wynagrodzenie komplementariusza nadal należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, co potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.399.2021.1.EC oraz z dnia 28 lipca 2021 r., nr 0115-KDIT1.4011.367.2021.1.MR.
Składki ZUS
Natomiast w kwestii ubezpieczeń społecznych, jak wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in.:
1) pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów;
2) osobami wykonującymi pracę nakładczą;
3) członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zwanymi dalej "członkami spółdzielni";
4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;
5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi; (…)
Powyższe stanowi katalog zamknięty składający się z 22 punków. Zauważyć jednak należy, że wśród wskazanych w nim tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych – emerytalnego i rentowym – nie znajdują się przychody uzyskiwane przez osoby z tzw. innych źródeł.
Ważne!
Zatem uznać należy, że wspólnik spółki komandytowej (komplementariusz oraz komandytariusz) uzyskując przychody z tytułu dodatkowego wynagrodzenia wypłacanego mu za prowadzenie spraw spółki, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Końcowo pamiętać trzeba, że ze względu na to, iż takie wynagrodzenie kwalifikowane jest przez organy podatkowe do przychodów z innych źródeł, to przychody te opodatkowane są według skali podatkowej (stawka podatku 17%, a po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego stawka podatku 32%) i nie ma do nich zastosowania podatek liniowy.
Sandra Przybylska – Pałka, starszy konsultant podatkowy w TAX-ES kancelaria doradztwa podatkowego dr Ewelina Skwierczyńska