Polscy przewoźnicy nieraz już udowodnili, że potrafią dostosowywać się do zmieniających się warunków geopolitycznych i rynkowych. Obecnie tocząca się wojna w Ukrainie nie przerwała łańcucha dostaw, choć transport towarów może być wydłużony. Dlatego tak ważna jest znajomość wszystkich aktualnie wymaganych procedur i dokumentów, by przewozy były realizowane bez zakłóceń.
Przedstawiamy 7 dobrych praktyk dla przewoźników, importujących towary z Ukrainy na teren UE, które wynikają z naszych doświadczeń.
1. Rozmowy handlowe
Podczas rozmów handlowych i uzgadniania zlecenia przewozowego należy ustalić nie tylko trasę przewozu i stawkę za tą usługę, ale również podjazdy do oddziałów celnych na trasie, a następnie zgodnie z tymi wytycznymi tę trasę realizować. Należy pamiętać, że z punktu widzenia prawa celnego nie istnieje określenie „general cargo”, nagminne stosowane w branży transportowej.
– Notorycznie używa się tego określenia w odniesieniu do towaru spaletyzowanego, nie będącego towarem niebezpiecznym. Jest to nieprawidłowa praktyka z punktu widzenia procedur celnych, co powoduje dalsze problemy podczas realizacji transportu. Ważne jest zatem jest, by szczegółowo określić, w przypadku przyjmowania zlecenia na „general cargo” lub „neutral cargo”, co ma być przedmiotem transportu – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath
2. Prawidłowe dane w dokumentach handlowych
Kierowca, który realizuje transport towarów musi otrzymać fizycznie i posiadać przy sobie niezbędne dokumenty m.in.:
- dokument przewozowy (CMR);
- specyfikację towaru lub packing list;
- świadectwa, które są wymagane przy tranzycie określonych towarów, np. świadectwo pochodzenia towaru, świadectwo zdrowia (HC), świadectwo sanitarne;
- fakturę handlową.
3. Prawidłowo wypisany dokument CMR
CMR to Międzynarodowy List Przewozowy, czyli podstawowy dokument, który potwierdza zawarcie umowy o przewóz ładunku w obrocie międzynarodowym. List przewozowy musi być wypisany zgodnie z dokumentami handlowymi. W przypadku przewozów międzynarodowych, które podlegają przepisom Konwencji CMR (Ukraina jest stroną tej konwencji) list przewozowy powinien zawierać następujące dane:
- miejsce i datę jego wystawienia;
- nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
- nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
- miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
- nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
- powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie;
- ilość sztuk, ich cechy i numery;
- wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
- koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
- instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
- oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom Konwencji CMR.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 Konwencji CMR list przewozowy wystawia się w trzech oryginalnych egzemplarzach, podpisanych przez nadawcę i przewoźnika.
– Podpisy te mogą być wydrukowane lub też zastąpione przez stemple nadawcy i przewoźnika, jeżeli pozwala na to ustawodawstwo kraju, w którym wystawiono list przewozowy. Pierwszy egzemplarz wręcza się nadawcy, drugi towarzyszy przesyłce, a trzeci zatrzymuje przewoźnik – mówi Joanna Porath.
4. Zgodność dokumentów celnych, zgłoszenia tranzytowego z dokumentacją wywozową, handlową i listem CMR
Przewoźnik, który realizuje transport powinien sprawdzić, czy prawidłowo wypisany jest:
- Urząd Celny zgłoszenia;
- Urząd Celny wyprowadzenia;
- nazwa, opis towaru oraz czy ilość jest zgodna z dokumentami handlowych.
5. Znajomość obowiązków w zakresie posiadania i okazania wymaganych dokumentów przez kierowcę
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym kierowca wykonujący przewóz drogowy powinien posiadać w pojeździe i okazywać każdorazowo na żądanie uprawnionego funkcjonariusza służb kontrolnych dokumenty: kartę kierowcy, wykresówki, zapisy odręczne i wydruki z tachografu oraz zaświadczenie o czasie pracy kierowców.
Inne ważne dokumenty, które kierowca powinien posiadać to m.in.:
- wypis z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego albo wypis z licencji;
- dokumenty związane z przewożonym ładunkiem, w tym odpowiednie zezwolenia i certyfikaty.
6. Znajomość wymagań wobec kierowcy w przypadku transportu tranzytowego
Po przekroczeniu granicy kierowca powinien zawiadomić agencję celną, by dokonała sprawdzenia, czy wszystkie procedury zostały prawidłowo zamknięte. Z założenia można się spodziewać, że jeśli przewoźnik jedzie z towarem z portu, to towar może mieć status nieunijny i potrzebuje zgłoszenia tranzytowego. Jeśli miejscem odbioru towaru jest terminal/magazyn wewnątrz kraju tzw. inland, to kierowca będzie potrzebować zgłoszenia celnego tranzytowego, bo towar może być na składzie celnym albo na MCS, czyli magazynie czasowego składowania. Znajomość tych procedur przyśpieszy przewóz towarów do miejsca docelowego.
7. Zamknięcie zgłoszenia tranzytowego
Zamknięcie zgłoszenia tranzytowego następuje na różne sposoby i w różnych lokalizacjach. Najczęściej dokonuje się tego w oddziale celnym, dopuszczając towar do obrotu, co jest standardową odprawą importową.
– W przypadku, gdy przewoźnik nie posiada kompletu dokumentów lub odbiorca towaru z innych przyczyn przechowuje towar bez odprawy, wówczas zamknięcia tranzytu dokonuje się poprzez wprowadzenie go na Magazyn Czasowego Składowania bądź Skład Celny. Na czas realizacji procedury trzeba przedstawić towar w oddziale celnym, w miejscu wyznaczonym bądź miejscu uznanym – wyjaśnia Joanna Porath.