RADA
Nie, Państwa firma nie powinna dokonywać proponowanych przez kontrahenta zmian. W świetle przepisów ustawy o VAT byłoby to niezgodnie z rzeczywistością, czyli w rezultacie faktury dokumentowałyby transakcje fikcyjne. Firma natomiast byłaby zobowiązana do dwukrotnego rozliczenia VAT z wystawionych faktur.
UZASADNIENIE
Roboty budowlane dotyczące budowy dróg podlegają opodatkowaniu VAT. Roboty budowlane dotyczące w całości dróg publicznych, którymi są drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe oraz gminne (art. 2 ustawy z 21 marca 1995 r. o drogach publicznych - Dz.U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838 ze zm.), stanowiące element szeroko rozumianego układu komunikacyjnego na terenie miasta i poza nim, podlegają opodatkowaniu 22-proc. stawką VAT.
Natomiast drogi, dojścia i dojazdy zaliczane do infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu podlegają opodatkowaniu VAT w wysokości 7%.
Jeżeli firma wykonała usługę podlegającą opodatkowaniu VAT na rzecz kontrahenta zgodnie z zawartą z nim umową, powstał od niej obowiązek podatkowy w VAT. Termin rozliczenia podatku z fiskusem określa moment powstania obowiązku podatkowego w VAT od wykonanej usługi budowlanej. Oznacza to, że z chwilą jego powstania Państwa firma była zobowiązana udokumentować wykonaną czynność fakturą VAT, wyliczyć kwotę zobowiązania podatkowego (podatku należnego) od tej czynności i wykazać go w deklaracji VAT. W przypadku usług budowlanych ustawodawca określił zarówno moment powstania obowiązku podatkowego, jak i zasady dokumentowania w sposób szczególny. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Na tych samych zasadach obowiązek podatkowy powstaje od usług budowlanych przyjmowanych częściowo, po zakończeniu kolejnych etapów budowy, których odbiór jest dokonywany na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Faktura w tym przypadku powinna być wystawiona nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Firma miała również prawo wystawić ją w okresie 30 dni przed powstaniem tego obowiązku. Natomiast VAT z urzędem skarbowym w deklaracji VAT firma miała obowiązek rozliczyć w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy od wykonanej usługi. Na termin ten nie ma wpływu anulowanie faktur (bezpodstawne) i rozliczenie podatku w późniejszym terminie w wystawionych ponownie fakturach. Przesunięcie terminu rozliczenia podatku skutkuje konsekwencjami przewidzianymi w art. 109 ust. 4 ustawy.
Przykład
W okresie od stycznia do czerwca firma zgodnie z zawartą umową z firmą X świadczyła na jej rzecz usługę budowy drogi. Rozliczenie nastąpiło w 3 etapach. Każdy z nich potwierdzony był protokołem odbioru podpisanym kolejno 12 marzec, 7 maj, 10 czerwiec i wystawioną fakturą VAT. Należność za usługę została zapłacona (20 marzec, 30 maj, 30 czerwiec). Obowiązek podatkowy w VAT powstał w firmie według przedstawionej zasady. Firma miała zatem obowiązek rozliczenia VAT w deklaracji za marzec, maj i czerwiec.
Żądanie przez nabywcę usługi korekty wystawionych faktur jest bezpodstawne. Fakt, że nabywca nie posiada uprawnienia do odliczenia wykazanego w nich VAT nie jest wystarczającym argumentem dla wystawcy faktur do ich anulowania i dokumentowania usługi ponownie na innego nabywcę. Przepisy nie dopuszczają takiej możliwości. Być może wynika to z faktu, że nabywca nie posiadał statusu czynnego podatnika VAT, wobec czego nie przysługiwało mu prawo odliczenia podatku z otrzymanych faktur. Przedstawione przez usługobiorcę argumenty nie stanowią podstawy do proponowanego działania. Nie przewidują go również w przedstawionej sytuacji przepisy § 15-18 rozporządzenia w sprawie faktur, które wyraźnie wskazują sytuacje, w jakich korekta faktury może być skuteczna. Wystawienie faktur korygujących (anulujących faktury pierwotne) skutkowałoby bezpodstawnym skorygowaniem rozliczonego prawidłowo VAT od wykonanej usługi, co niewątpliwie zostałoby zakwestionowane również przez organ skarbowy. Ponadto firma nie ma żadnych podstaw do ponownego zafakturowania usługi na innego, wskazanego nabywcę. Nie posiada żadnych dokumentów potwierdzających świadczenie na jego rzecz usługi, zapłaty należności czy odbioru wykonanych robót potwierdzonych protokołem odbioru. Wystawiona faktura dokumentowałaby w takiej sytuacji przede wszystkim czynności, które nie miały faktycznie miejsca, czyli nie były świadczone w odpowiednim terminie (np. w lipcu) oraz na rzecz wskazanego nabywcy (na rzecz firmy zarejestrowanej od lipca). Mimo to, wystawiając takie faktury, Państwa firma zobowiązana byłaby do ponownego rozliczenia wykazanego w nich VAT w deklaracji na podstawie art. 108 ustawy. Pomijając fakt obowiązku ponownego odprowadzenia podatku przez firmę z wystawionych faktur, nabywca również w tym przypadku nie byłby uprawniony do odliczenia wykazanego w nich VAT, o czym stanowi regulacja art. 88 ust. 3a pkt 4a ustawy. Faktury stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.
- art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 19 ust. 13 pkt 2d, art. 88 ust. 3a pkt 4a, art. 103 ust.1, art. 108 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
- § 15-18 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT