Nowe uprawnienia Prezesa UOKiK
W pierwszej kolejności wskazać należy, ze nowelizacja rozszerza uprawnienia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta w razie stwierdzenia praktyk ograniczających konkurencję m.in. nadużywania pozycji dominującej lub zawierania zakazanych porozumień. Prezes UOKiK może nakazać przedsiębiorcy zaniechanie takich działań, ewentualnie usunięcie ich skutków. Ustawa wprowadza środki, które może do tego celu wykorzystać, którymi są: nakazanie przedsiębiorcy udzielenia licencji praw własności intelektualnej, udostępnienia dostępu do własnych zasobów, zapewnienia dostaw produktów lub usług na uczciwych warunkach lub zmiana umowy. Gdyby okazały się one nieskuteczne lub nadmiernie uciążliwe Prezes Urzędu może nakazać powierzenie prowadzenia określonej działalności gospodarczej innemu podmiotowi w ramach tej samej grupy kapitałowej lub odrębnej jednostce w ramach tego samego przedsiębiorcy. Prezes wydaje decyzję nakazującą zaniechanie nieuczciwych praktyk tylko w sytuacji, gdy na dzień jej wydania przedsiębiorca nadal dopuszcza się naruszeń ustawy. Ciężar udowodnienia, że zaniechał on stosowania nieuczciwych praktyk spoczywa na przedsiębiorcy. Powyższa nowelizacja pozwala Prezesowi UOKiK na szeroką ingerencję w struktury przedsiębiorcy ograniczoną jedynie ogólnym stwierdzeniem, że wybór środka, po który sięgnie, ma być dostosowany do powagi, rodzaju i skutków naruszenia wskazanych przepisów.
Nowelizowana ustawa rozszerzy także krąg podmiotów zwolnionych ze zgłaszania zamiaru koncentracji w przypadku łączenia się przedsiębiorców lub utworzenia przez nich kolejnego podmiotu. Zwolnienie dotyczy tych podmiotów, których obrót na terenie Polski nie przekroczył 10 mln euro w ciągu 2 lat poprzedzających koncentrację. To samo dotyczy transakcji w jednej grupie kapitałowej. Kolejną zmianą jest doprecyzowanie zasad obliczania obrotu przedsiębiorców na potrzeby powyższej ustawy.
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
Dobrowolne poddanie się karze
Wprowadzono także nieznaną dotąd w prawie konkurencji możliwość dobrowolnego poddania się karze pieniężnej przez przedsiębiorcę naruszającego przepisy antymonopolowe. Przed zakończeniem postępowania Prezes UOKiK może wystąpić z propozycją przyjęcia takiego rozwiązania jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania. W przypadku zgody stron, kara pieniężna zostanie obniżona o 10 % w stosunku do kary nakładanej w trybie normalnej procedury. Zarówno strona jaki i organ mogą odstąpić od tej procedury w każdym momencie, w takim przypadku wszelkie oświadczenia strony nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu toczącym się według normalnego trybu.
Umowy przedsiębiorców z konsumentami a właściwość umowna sądu
Inne zmiany
Według nowej ustawy postępowanie antymonopolowe w sprawach koncentracji będzie musiało zostać zakończone w ciągu miesiąca od dnia jego wszczęcia. Natomiast w sprawach szczególnie skomplikowanych, w sprawach wymagających badania rynku lub w takich, w których istnieje prawdopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji, termin ten został rozszerzony do czterech miesięcy. W takim samym czasie powinno być zakończone postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. W sprawach skomplikowanych może potrwać do pięciu miesięcy.
W ustawie zmieniono także zasady dotyczące zakazu porozumień wpływających negatywnie na konkurencję między przedsiębiorcami. Niezmienny pozostał procentowy udział w rynku właściwym przedsiębiorców przystępujących do porozumienia - 5% dla przedsiębiorców, którzy są konkurentami i 10 % dla tych, którzy konkurentami nie są. Dodano natomiast uregulowanie, że nie są objęci zakazem porozumienia przedsiębiorcy, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie konkurencji, jeżeli w ciągu kolejnych dwóch lat kalendarzowych od zawarcia porozumienia ich udział w rynku właściwym nie przekroczył poziomu kolejnych dwóch punktów procentowych. Istotną zmianą wprowadzoną przez ustawę są nowe zasady dotyczące nakładania kar na przedsiębiorców i osoby nimi zarządzające, ale to zagadnienie wymaga odrębnego omówienia. Wszystkie zmiany wejdą w życie 18 stycznia 2015 r.
Anna Nieśpiał
Associate
Kancelaria Prawna „Świeca i Wspólnicy” Sp. k.