– Chociaż rozporządzenie weszło w życie, w praktyce jeszcze nie obowiązuje. Dopiero 15 lutego ma zacząć działać platforma internetowa umożliwiająca rozstrzyganie sporów. Wtedy też postanowienia rozporządzenia będą mogły być realizowane – podkreśla w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Wojciech Dziomdziora, radca prawny Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka.
Wprowadzenie pozasądowego, internetowego systemu ODR (online dispute resolution) umożliwiły przepisy regulujące Alternative Dispute Resolution (ADR), czyli alternatywne systemy pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Zdaniem Wojciecha Dziomdziory dają one narzędzia prawne i techniczne do rozwiązywania konfliktów między konsumentami a dostawcami usług i towarów w sieci. Dotyczą każdego sklepu internetowego, wszystkich przedsiębiorców, którzy sprzedają swoje towary lub usługi w internecie oraz ich nabywców.
– Każda placówka sprzedająca w sieci ma obowiązek zamieszczenia na swojej stronie internetowej linku do internetowej platformy rozwiązywania sporów, która, co prawda, jeszcze nie funkcjonuje, ale link do niej jest już aktywny – tłumaczy Wojciech Dziomdziora. – Krajowe przepisy implementujące rozporządzenie jeszcze nie weszły w życie, cały czas jesteśmy na etapie założeń ustawy o alternatywnym rozwiązywaniu sporów. W związku z tym polscy przedsiębiorcy nie mają innych obowiązków poza umieszczeniem linku.
Link do platformy ODR: http://ec.europa.eu/consumers/odr/
Unia Europejska, ułatwiając rozwiązywanie ewentualnych sporów, chce pobudzić e-handel transgraniczny. Dziś obawa przed nieudaną transakcją jest znaczącą barierą dla wielu klientów. 71 proc. europejskich konsumentów uważa, że rozwiązanie sporu z zagranicznym e-sklepem jest trudniejsze niż w przypadku konfliktowej sytuacji z krajowym podmiotem. Trudności podczas realizacji e-zakupów za granicą napotkał co piąty konsument w UE.
– Platforma powstała po to, by każdy konsument w Europie korzystający z e-commerce mógł za jej pomocą znaleźć tzw. centrum rozwiązywania sporów, a więc instytucję podobną do sądu, która pomogłaby rozwiązać spór z przedsiębiorcą działającym w internecie – precyzuje Wojciech Dziomdziora. – W Polsce tych organów jeszcze nie ma, w związku z czym skuteczność nowych rozwiązań dla krajowych konsumentów na razie będzie ograniczona. Będą mogli korzystać z nich, kupując w sklepach internetowych za zagranicą, co też jest już częste.
Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm
Jak wynika z raportu „E-commerce w Polsce 2015. Gemius dla e-Commerce Polska” w zagranicznych e-sklepach kupuje 13 proc. internautów. W przypadku polskich witryn odsetek ten wynosi 54 proc. Zagranicą najczęściej kupujemy odzież i dodatki (37 proc.), książki, płyty i filmy (33 proc.) oraz multimedia (23 proc.). jednocześnie duża część konsumentów deklaruje chęć robienia zakupów w zagranicznych e-sklepach. Największą barierą są dla nich na razie wysokie koszty dostawy i długi czas oczekiwania na przesyłkę.
Żeby złożyć skargę na platformie ODR, skarżący (zarówno konsument, jak i przedsiębiorca) będzie musiał wypełnić jedynie elektroniczny formularz. ODR przekaże określonemu w niej podmiotowi informacje o wniesieniu zażalenia i skieruje sprawę do właściwego ADR. Rozpatrzenie skargi nie będzie wymagać fizycznej obecności stron lub ich przedstawicieli. Po zakończeniu procedury ADR przekaże informacje dotyczące wyników postępowania.
– Jak to będzie wyglądało w praktyce, zobaczymy – wskazuje Wojciech Dziomdziora. – System zadziała, jeżeli będzie prosty, łatwy w obsłudze, przyjazny i tani, bo alternatywne rozwiązywanie sporów również może się wiązać z kosztami, które konsument będzie musiał ponieść. Na pewno rozwiązywanie sporów w sposób alternatywny, pozasądowy jest bardziej efektywne niż przed sądem.
Wejście nowych przepisów w życie, zdaniem eksperta będzie bardzo ważnym krokiem w procesie zwiększania zaufania do handlu transgranicznego i kolejnym elementem budującym jednolity rynek europejski.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 524/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (rozporządzenie w sprawie ODR w sporach konsumenckich). Rozporządzenie ma zastosowanie do pozasądowego rozstrzygania sporów dotyczących zobowiązań umownych wynikających z internetowych umów sprzedaży lub umów o świadczenie usług zawieranych między konsumentami mieszkającymi w Unii a przedsiębiorcami mającymi siedzibę w Unii.