Loterie pieniężne i fantowe na portalach społecznościowych
W interpelacji poselskiej z 3 czerwca 2016 r. poseł Michał Jaros zwrócił uwagę na problem dot. loterii pieniężnych i fantowych organizowanych na portalach społecznościowych. Jest to dość powszechne zjawisko w dzisiejszych czasach. Zasady takich loterii są zazwyczaj bardzo proste i opierają się na udostępnieniu wydarzenia lub strony, której wymaga loteriodawca, zaś po upływie wyznaczonego przez niego terminu następuję losowanie i wyłonienie z uczestniczącej w loterii grupy ludzi zwycięzcy, który otrzymuje wskazaną w regulaminie loterii nagrodę. Wartość nagrody zwykle nie przekracza kilkudziesięciu złotych.
Jak się jednak okazuje, wiele z tych loterii jest przeprowadzonych niezgodnie z literą prawa. Ustawa o grach hazardowych określa bowiem wymagania, w jaki sposób powinno się organizować i zgłaszać do odpowiedniej instytucji tego typu loterie. Wg art. 7. 1. „Loterie fantowe, gry bingo fantowe i loterie promocyjne mogą być urządzane, na podstawie udzielonego zezwolenia, przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej”. Prawo tak nieprzystające do naszych realiów jest nagminnie łamane - często przez młodych, nieświadomych ciążących na nich obowiązków prawnych, organizatorów.
Sprawiło to, że wystąpił z pytaniami do Ministerstwa Finansów:
Czy są prowadzone prace nad uelastycznieniem przepisów dotyczących tej materii? Czy Ministerstwo będzie skłonne podjąć pracę w tym zakresie z uwagi na niewielką wartość nagród, jakie można uzyskać z tytułu takiej loterii?
Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.
Odpowiedzi na te pytania udzielił 22 czerwca 2016 r. (w imieniu ministra finansów) wiceminister finansów Wiesław Janczyk. Zdaniem MF, godnie z art. 2 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 r. (t.j. Dz. U. z dnia 8 kwietnia 2016 r. poz. 471) grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik zależy w szczególności od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Zalicza się do nich m.in. loterie fantowe i loterie pieniężne.
Loteria pieniężna jest, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, grą losową, w której uczestnik nabywa los lub inny dowód udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane pieniężne. Prowadzenie działalności w zakresie loterii pieniężnych stanowi monopol państwa, który realizowany jest przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o. Tym samym, organizowanie loterii pieniężnych przez inny podmiot niż utworzoną w tym celu, przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, spółkę Skarbu Państwa nie jest dozwolone.
Loteria fantowa natomiast, zgodnie art. 2 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy jest grą losową, w której uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe. W zależności od wartości puli wygranych należy uzyskać zezwolenie dyrektora właściwej izby celnej lub dokonać zgłoszenia tej loterii właściwemu naczelnikowi urzędu celnego.
W ocenie MF działanie polegające na dokonaniu jedynie zgłoszenia planowanej loterii do właściwego organu Służby Celnej nie stanowi nadmiernego obciążenia dla organizatora przedsięwzięcia. Należy zauważyć, że właśnie ta ostatnia forma jest najczęściej wybierana przez organizatorów, dla przykładu w 2015 r. w całym kraju dokonano 2216 zgłoszeń loterii fantowych.
Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o grach hazardowych działalność w zakresie gier hazardowych przez Internet jest zabroniona. Jedyny wyjątek od tej zasady dotyczy przyjmowania zakładów wzajemnych przez Internet, na podstawie udzielonego przez Ministra Finansów stosownego zezwolenia wydanego na podstawie art. 32 ust 2 ustawy o grach hazardowych, a działalność ta powinna spełniać dodatkowe warunki określone m.in. w art. 15d ustawy o grach hazardowych.
Warto zaznaczyć, że w chwili obecnej prowadzone są prace legislacyjne nad opracowanym przez Ministerstwo Finansów projektem ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych i innych ustaw. Projekt przewiduje częściową zmianę modelu regulacji rynku gier hazardowych, której celem jest zapewnienie jak najwyższego poziomu ochrony graczy przed negatywnymi skutkami hazardu, przy jednoczesnym wdrożeniu mechanizmów zapewniających optymalną kontrolę Państwa nad rynkiem gier hazardowych. Jednocześnie, projekt zakłada, że urządzanie gier hazardowych w Internecie, będzie objęte monopolem Państwa. Należy podkreślić, że zastrzeżenie to nie dotyczy zakładów wzajemnych i loterii promocyjnych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych i innych ustaw zamieszczony został w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod numerem UD76. Dostępny jest on na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12285702. Dnia 2 sierpnia 2016 r. projekt wpłynął do Sejmu.
Opracowała Iga Kucharska