Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług został określony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1), a przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1).
Usługa jest więc transakcją gospodarczą, czyli stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Aby uznać jakieś zdarzenie za odpłatne świadczenie usług, musi zatem wystąpić stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli strony muszą zobowiązać się do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonych czynności, np. w zawartej umowie. Ustawodawca zaznaczył także, że usługą jest świadczenie, które nie stanowi dostawy towaru (art. 8 ust. 1 ustawy). Nie może więc wystąpić taka sytuacja faktyczna, która jednocześnie stanowiłaby dostawę towaru i świadczenie usługi.
Pogląd taki prezentowany jest również w wyroku NSA w Warszawie z 6 lutego 2007 r., sygn. akt I FSK 94/06 (LEX nr 238905). W wyroku zaakcentowano, iż na określony pułap obrotów składa się odpowiednia liczba transakcji sprzedaży - dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Czynności stanowiące dostawę towaru nie mogą jednocześnie poprzez ich zsumowanie stanowić usługi. Nie można zatem uznać za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy obrotów w wysokości określonej umownie, osiągniętych przez nabywcę towaru. W związku z tym wypłacona przez sprzedawcę premia nie jest dla nabywcy wynagrodzeniem za świadczone usługi.
Z listu wynika, iż podatnik otrzymuje od kontrahentów premie pieniężne za dokonanie określonej umownie wielkości zakupów. Oprócz dokonywania zakupów na określonym poziomie nabywca nie wykonuje na rzecz sprzedawcy innych czynności. Nie można zatem twierdzić, iż wypłacana nabywcy towarów przez sprzedawcę premia stanowi wynagrodzenie za dokonaną jednocześnie przez tego nabywcę usługę.
Reasumując, otrzymanie przez spółkę premii pieniężnej nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Paweł Mazur
Podstawa prawna:
art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).