1 stycznia 2019 r. użytkownicy wieczyści gruntów wykorzystywanych na cele mieszkaniowe stali się z mocy prawa właścicielami tych gruntów. Nie trzeba już płacić dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Natomiast za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność trzeba zapłacić 20 rocznych opłat przekształceniowych. Opłaty te odpowiadają wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste jaka obowiązywałaby w 2019 r. Termin na zapłatę pozostał bez zmian – do 31 marca każdego roku. Całą opłatę można też wpłacić jednorazowo "z góry".
"Przeprowadzamy jako polskie państwo największą po 1989 r. operację uwłaszczeniową. Tak dużych zmian w zakresie nieruchomości jeszcze w Polsce nie było, bo miliony Polaków stało się właścicielami nie tylko mieszkań, nie tylko lokali mieszkalnych, ale i gruntu który jest z tymi mieszkaniami związany" – powiedział 21 marca 2019 r. wiceminister inwestycji i rozwoju Artur Soboń.
Minister Soboń odniósł się do często zadawanego pytania, czy przed 31 marca 2019 r. i przed otrzymaniem zaświadczenia o przekształceniu trzeba płacić opłatę roczną za użytkowanie wieczyste za 2019 r.?
Przypomniał, że 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego wygasło z mocy ustawy, zaś wydawane przez urzędy zaświadczenie ma potwierdzać ten fakt. W konsekwencji, od 1 stycznia 2019 r. użytkownika wieczystego nie wiąże już umowa, będąca źródłem obowiązku ponoszenia opłaty za użytkowanie wieczyste. Jednak do chwili uzyskania zaświadczenia użytkownik wieczysty nie dysponuje wiedzą, czy przysługujące mu prawo uległo przekształceniu we własność. Dlatego jeżeli przed końcem marca 2019 r. nie otrzymał urzędowego poświadczenia przez organ faktu uwłaszczenia, a równocześnie ma wątpliwości co do tego , czy grunt, który zamieszkuje uległ przekształceniu, uzasadnione jest skonsultowanie z właściwym urzędem wniesienia opłaty rocznej za rok 2019, z zachowaniem ustawowego terminu płatności.
Płacimy za przekształcenie nie za użytkowanie
Wniesienie tej opłaty nie oznacza, że później po otrzymaniu zaświadczenia o przekształceniu trzeba będzie zapłacić ponownie opłatę przekształceniową. Wpłata powinna zostać zaliczona na poczet należnej rocznej opłaty przekształceniowej lub pomniejszać zobowiązanie z tytułu opłaty jednorazowej.
Nie trzeba wydzielać działki pod bilbordem
Wiceminister Artur Soboń odniósł się też do zgłaszanych przez niektóre samorządy pytań o zakres niezbędnych podziałów nieruchomości, które ułatwiłyby przekształcenie. Podział nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe w celu wydzielenia pawilonu, kiosku, czy bilbordu usytuowanego na tej nieruchomości nie jest konieczny dla dokonania przekształcenia.
Celem ustawy jest jak najszersze przekształcenie praw na gruntach o funkcji mieszkaniowej, czyli co do zasady tych zabudowanych gdzie stawka procentowa opłaty rocznej była ustalona w wysokości 1%. Jeżeli w budynkach wielorodzinnych są lokale usługowe lub użytkowe lub obok budynków są pawilony handlowe, czy usługowe to fakt ten nie wyklucza gruntu zabudowanego takim budynkiem wielolokalowym z przekształcenia. Nie wyklucza, bo nie jest możliwe dokonanie przekształcenia jedynie wydzielonych części związanych z celami mieszkaniowymi.
Ta sama zasada dotyczy gruntów mieszkaniowych zabudowanych wolnostojącymi lokalami i budynkami użytkowymi. Jeżeli więc podział nieruchomości nie jest możliwy faktycznie i prawnie, wówczas przekształceniu powinna podlegać cała nieruchomość, dla której dotychczas przyjmowano jako dominującą funkcję mieszkaniową (stawka 1%). W przeciwnym razie stosowanie tej normy spowodowałoby powstawanie nieruchomości, które nie mogłyby być prawidłowo użytkowane (np. w wyniku wyodrębnienia zbyt małej działki lub działki odseparowanej od urządzeń infrastruktury technicznej, lub nieposiadającej dostępu do drogi i bez możliwości ustanowienia służebności, itp.). Podziały mogą zatem być dokonywane zgodnie z przepisami odrębnymi tylko wówczas, gdy wydzielona i odłączona do osobnej księgi wieczystej część gruntu zabudowanego innymi obiektami będzie mogła stanowić odrębny przedmiot użytkowania wieczystego na cel inny niż mieszkaniowy.
Polecamy: INFORLEX Ekspert
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes
Wydłużony okres odpłatności tylko dla części komercyjnej
Często z wątpliwościami urzędów mają do czynienia spółdzielnie mieszkaniowe. Wiceminister Artur Soboń podkreślił, że spółdzielnie mieszkaniowe i inni przedsiębiorcy mogą złożyć oświadczenie o formie płatności w okresie 99 lat w odniesieniu do części opłaty przekształceniowej odnoszącej się do części nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności (np. kilku lokali niewyodrębnionych). Przypomniał, że wzór takiego oświadczenia jest zamieszczony na stronie MIiR.
Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa ma udział w gruncie związany zarówno z własnością lokali mieszkalnych, jak i lokali wykorzystywanych na działalność gospodarczą, wówczas w odniesieniu do lokali mieszkalnych będących przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu uwłaszczenie związanego z ich własnością udziału w gruncie, nie stanowi pomocy publicznej. Zatem oświadczenie o dłuższym terminie płatności może zostać złożone tylko w odniesieniu do części nieruchomości (części opłaty przekształceniowej) odpowiadającej i związanej z należącymi do zasobów spółdzielni lokalami użytkowymi oraz innymi lokalami i budynkami, udostępnianymi podmiotom trzecim na warunkach rynkowych w ramach działalności komercyjnej. W tym zakresie spółdzielnia jest bowiem uczestnikiem obrotu gospodarczego. Nie ma przeszkód prawnych dla podziału opłaty przekształceniowej na cześć, która będzie wnoszona przez 20 lat i na część , która będzie wnoszona przez ten sam podmiot przez 99 lat. Można też te części opłaty wnieść jednorazowo i uzyskać bonifikatę.