Czym jest kredyt ze stałym oprocentowaniem?
Standardowo oferowany przez instytucje finansowe kredyt hipoteczny charakteryzuje się zmiennym oprocentowaniem. Oznacza to, że wysokość rat może się zmieniać wraz ze zmianą wskaźnika WIBOR. Kredytobiorca nie wie zatem, ile w przyszłości wyniesie rata jego zobowiązania.
W perspektywie spłacania kredytu pojawiają się momenty, w których raty będą obniżać się wraz ze spadającymi stopami procentowymi. Po wybuchu pandemii w 2020 roku miała miejsce taka sytuacja – koszt pieniądza skokowo, w bardzo krótkim czasie, mocno obniżono. Dziś trwa cykl, w którym raty kredytów stopniowo rosną już od ok. pół roku, co w połączeniu z osiągnięciem przez stopy procentowe najwyższych pułapów od niemal dekady sprawia, że o tej tendencji jest bardzo głośno.
Odpowiedzią na taką sytuację jest kredyt z okresowo stałym oprocentowaniem, który można znaleźć w ofertach polskich banków. Gwarantuje on we wskazanym w umowie okresie stałą wysokość rat. Zazwyczaj jest to 5 lat, choć niektóre banki oferują też stałe oprocentowanie na 7 lub nawet 10 lat. Dzięki temu niezależnie od sytuacji na rynku i wysokości stóp procentowych klient ma gwarancję, że jego raty nie ulegną zmianie.
Coraz więcej wskazuje na to, że koszt pieniądza w tym roku przekroczy 6 proc. Przy takim założeniu oprocentowanie kredytów hipotecznych będzie wynosić nawet 9 proc. W rezultacie, gdy RPP skończy podnosić stopy, w przypadku niektórych kredytów hipotecznych zaciąganych w ubiegłym roku, raty mogą być nawet dwukrotnie wyższe niż przed cyklem.
Dla kredytu na 30 lat o wartości 300 tys. zł rata w porównaniu z wrześniem może wzrosnąć w kolejnych miesiącach z niespełna 1200 do ponad 2300 zł. Dla kredytu na 600 tys. zł może to oznaczać wzrost raty z mniej więcej 2300 do 4500 zł na koniec cyklu. W przypadku kredytu o stałym oprocentowaniu rata niezmiennie wynosiłaby około 1350 zł dla kredytu o wartości 300 tys. zł i 2700 zł dla hipoteki na 600 tys. zł.
Jak wyliczany jest kredyt ze stałym oprocentowaniem?
Na koszt kredytu składa się stałe oprocentowanie i marża banku. Rozbieżności pomiędzy ofertami poszczególnych banków mogą być jednak spore. Biorą one pod uwagę między innymi wskaźnik LTV (loan to value), który obrazuje wielkość kredytu do wartości nieruchomości. Im jest on wyższy, tym kredyt będzie bardziej ryzykowny, dlatego bank może zastosować wyższe oprocentowanie.
Na wysokość stałego oprocentowania wpływa też sytuacja na rynku, w jakiej przedstawiana jest umowa. Jeśli Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe i zapowiada kolejne podwyżki, to proponowane oprocentowanie stałe będzie wyższe.
W 2021 roku banki oferowały stałe oprocentowanie na 5 lat na poziomie około 3,5 proc. W tamtym momencie oferta wydawała się nieatrakcyjna, gdyż stawka WIBOR 3M wynosiła 0,2 proc. Wraz z marżą banku łączne oprocentowanie typowego kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu zamykało się więc w ok. 2,2 proc.
W kwietniu 2022 roku stawka WIBOR 3M wynosi ok. 5,5 proc. Wraz z marżą banku finalne oprocentowanie kredytu ze zmienną stopą to już ponad 7 proc. Z tego względu wyższe będą też wartości stałego oprocentowania. Mogą one zacząć spadać dopiero w momencie, gdy rynek będzie oczekiwać obniżenia stóp procentowych.
Banki w wyliczaniu wysokości stałego oprocentowania mogą też brać pod uwagę korzystanie z dodatkowych usług. Atrakcyjniejsza oferta może zostać przedstawiona klientowi, który wyrazi chęć korzystania z karty kredytowej czy oferty ubezpieczeniowej.
Kredyt ze stałym oprocentowaniem – kiedy można go zaciągnąć?
Oferta kredytu ze stałym oprocentowaniem przedstawiana jest każdemu zainteresowanemu. Niektóre banki umożliwiają też zmianę sposobu oprocentowania osobom, które mają już zaciągnięty kredyt. W takim przypadku wystarczy podpisać aneks do umowy, choć konieczna może być ponowna weryfikacja zdolności kredytowej.
Co w przypadku, gdy okres stałego oprocentowania wygasa? Bank może zaproponować ofertę np. na kolejne 5 lat. Należy jednak pamiętać, że wysokość oprocentowania będzie odpowiadać aktualnej sytuacji na rynku finansowym. Kredytobiorca może też zdecydować się na przejście na zmienne oprocentowanie wyliczane według stawki WIBOR.
Wady i zalety kredytu ze stałą stopą procentową
Stała stopa procentowa to przede wszystkim pewność takiej samej wysokości raty kredytu w wybranym okresie, co daje stabilizację domowego budżetu. To także możliwość poniesienia niższych kosztów związanych z kredytem w sytuacji, gdy stopy procentowe nieustannie rosną.
Kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem wiąże się jednak również z możliwością ponoszenia wyższych kosztów w porównaniu do kredytu o stopie zmiennej, jeśli średni poziom stawek WIBOR np. w najbliższym pięcioleciu okaże się niższy niż pułap w momencie „zamrażania” oprocentowania. W takim przypadku kredytobiorca zapłaci więcej odsetek niż przy kredycie o oprocentowaniu zmiennym.
Stała stopa procentowa może się też wiązać z drastycznym wzrostem wysokości rat. Po zakończeniu np. pięcioletniego okresu obowiązywania danej stopy dostosowanie będzie skokowe i może z miesiąca na miesiąc diametralnie zmienić kondycję domowego budżetu. W przypadku stosowania zmiennych stóp wzrost kosztów mógłby być stopniowy i bardziej rozłożony w czasie.
Kredyt ze stałym oprocentowaniem – kiedy się opłaca?
Kredyt ze zmienną czy stałą stopą procentową – który bardziej się opłaca? Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie nie jest możliwe i zależy od wielu zmiennych. Jeśli stopy procentowe będą rosnąć w dłuższym okresie, stałe oprocentowanie może być korzystniejsze. Nie będzie jednak atrakcyjne w sytuacji spadku stóp procentowych lub utrzymywania się ich na podobnym poziomie.
Opłacalność stałego oprocentowania jest też kwestią indywidualną. Kredytobiorca powinien sam ocenić, w jakim stopniu stałe raty są dla niego korzystne i ile jest w stanie zapłacić za stabilizację domowego budżetu.
Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl