Fundacja rodzinna nabywa zdolność restrukturyzacyjną i upadłościową tylko wówczas, gdy prowadzi działalność gospodarczą. W przeciwnym razie niedopuszczalne jest skorzystanie przez nią z procedur określonych w Prawie restrukturyzacyjnym lub w Prawie upadłościowym. Jednocześnie ustawodawca nie wprowadził żadnych specjalnych procedur restrukturyzacyjnych czy upadłościowych dedykowanych fundacji rodzinnej. Tym samym ma ona dokładnie takie same możliwości w tym zakresie, jak inni przedsiębiorcy. Przy założeniu, że fundacja rodzinna ma prawo prowadzić biznes jedynie w ściśle określonym zakresie.
- Fundacja rodzinna - dla kogo to dobre rozwiązanie?
- Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację rodzinną
- Ustawa o fundacji rodzinnej a restrukturyzacja i upadłość
Fundacja rodzinna - dla kogo to dobre rozwiązanie?
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej, tego rodzaju fundacja jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Co prawda szczegółowy cel fundacji rodzinnej powinien zostać określony przez jej fundatora, jednak zawsze musi się on mieścić we wskazanych ramach.
W związku z powyższym fundacja rodzinna – zresztą taki był cel jej powołania – ma stanowić instrument pozwalający na sprawne przeprowadzenie sukcesji rodzinnego biznesu oraz zabezpieczenie zgromadzonego przez fundatora majątku przed rozproszeniem. Tym samym fundacja rodzinna stanowić odpowiedź na liczne i często spotykane bolączki przedsiębiorców, którzy mają problemy z przekazaniem swojej firmy następcom.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację rodzinną
Zasadą jest, że fundacja rodzinna nie prowadzi działalności gospodarczej. Może to czynić jedynie na zasadzie wyjątku i to tylko w takim zakresie, na jaki zezwala ustawa o fundacji rodzinnej. Kluczowe znaczenie ma tu katalog zawarty w art. 5 tejże ustawy, zgodnie z którą fundacja rodzinna ma prawo wykonywania działalności gospodarczej polegającej jedynie na:
- zbywaniu mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmie, dzierżawie lub udostępnianiu mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowaniu do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwie w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielaniu pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje, spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik oraz beneficjentom;
- obrocie zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
- produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych (z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu);
- gospodarce leśnej.
Katalog ten ma charakter zamknięty, a jego dwie ostatnie pozycje dotyczą jedynie fundacji rodzinnej prowadzącej gospodarstwo rolne.
Ustawa o fundacji rodzinnej a restrukturyzacja i upadłość
Jeżeli fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą ma status przedsiębiorcy, a tym samym posiada zdolność restrukturyzacyjną i upadłościową. Dlatego tego rodzaju fundacja nie posiada sama w sobie ani zdolności restrukturyzacyjnej, ani upadłościowej – chociaż może ją nabyć wraz z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej.
Ponadto w obowiązujących przepisach nie ma jakiś szczególnych postępowań restrukturyzacyjnych lub upadłościowych dedykowanych jedynie fundacji rodzinnej. Tym samym ma ona w tym obszarze takie same możliwości, jak inni przedsiębiorcy.
Radca prawny Dariusz Kwiatkowski, Kancelaria Kwiatkowski&Wspólnicy
Polecamy: „Instrukcje księgowego. 101 praktycznych procedur z bazą narzędzi online”