Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą jedynie w ustalonym ustawowo zakresie. Na podstawie art. 5 ustawy o fundacjach rodzinnych – fundacja rodzinna może prowadzić działalność z zakresu najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie. Co za tym, idzie może np. wynajmować lokale mieszkalne.
- Wynajem lokali mieszkalnych a podatek od nieruchomości, VAT, CIT i PIT
- Podatek od przychodów z budynków
- Najem lokalu przez Fundatora lub Beneficjenta
Wynajem lokali mieszkalnych a podatek od nieruchomości, VAT, CIT i PIT
Co do zasady budynek (lokal) mieszkalny podlega opodatkowaniu najniższymi stawkami podatku od nieruchomości.
Warto przypomnieć, że prowadzenie przez fundację rodzinną działalności z zakresu najmu mieści się w zakresie działalności dozwolonej przez ustawę, zatem będzie objęta zwolnieniem z podatku CIT. Jednakże w omawianym przypadku fundacja, jako przedsiębiorca będzie zobowiązana w do opłacania podatku od nieruchomości w wyższej stawce, ponieważ lokal będzie wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.
Z kolei w zakresie podatku VAT należy wskazać, że w sytuacji, gdy fundacja przekroczy limit dla czynnych podatników VAT, będzie zobowiązania do opodatkowania prowadzonej działalności podatkiem VAT.
Warto jednak wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwolnione z podatku VAT są usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Nie jest tu istotne kto dokonuje wynajmu mieszkania tj. czy przedsiębiorca, czy osoba fizyczna, lecz na jakie cele.
Wobec tego, jeżeli fundacja rodzinna będzie wynajmować lokale na cele mieszkaniowe przychód z najmu będzie objęty zwolnieniem przedmiotowym z VAT.
Podatek od przychodów z budynków
Co do zasady fundacja rodzinna jest zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych, a obowiązek jego uiszczenia zachodzi wyłącznie w przypadkach wskazanych w ustawie.
Warto wskazać, że zwolnienie to nie ma zastosowania do podatku od przychodów z budynku. Obowiązek uiszczenia tego podatku zachodzi w przypadku, gdy budynek:
- stanowi własność albo współwłasność podatnika;
- jest składnikiem majątku związanym z działalnością gospodarczą;
- został oddany w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze;
- jest położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podstawę opodatkowania stanowi natomiast suma przychodów z poszczególnych budynków, pomniejszona o kwotę 10 000 000 zł.
Wobec tego, fundacja rodzinna będzie zobowiązana do uiszczenia tego podatku, gdy zostaną spełnione ww. przesłanki, a wartość budynku będzie przekraczać 10 000 000 zł.
Warto wskazać, że omawiany podatek wynosi 0,035% podstawy opodatkowania i jest płatny miesięcznie.
Najem lokalu przez Fundatora lub Beneficjenta
Zdaniem Dyrektora KIS, w przypadku zawarcia umowy najmu przez fundację rodzinną z fundatorem będącym jednocześnie beneficjentem, czynsz najmu płacony przez fundację rodzinną fundatorowi:
- nie będzie stanowił dla fundacji rodzinnej przychodu z tytułu spełnienia przez nią świadczenia na rzecz beneficjenta;
- nie będzie stanowił dla fundacji przychodu z tzw. ukrytych zysków, pod warunkiem, że czynsz ten będzie rynkowy.
W tym miejscu warto przypomnieć, że fundacja rodzinna co do zasady jest zwolniona z podatku CIT, jednak w niektórych przypadkach jest zobowiązana do uiszczenia podatku, m.in. z tytułu spełnienia świadczenia na rzecz beneficjenta bądź powstania po stronie fundacji rodzinnej przychodu z tytułu ukrytych zysków.
Dyrektor KIS podkreślił jednak, że świadczenie spełniane przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta ma swoje źródło w treści statutu fundacji rodzinnej oraz liście beneficjentów. Obowiązek zapłaty czynszu najmu przez fundację rodzinną wynika natomiast z tytuł zawartej między nią a fundatorem umowy najmu, nie zaś statutu fundacji rodzinnej. Wobec tego, nie może zostać uznany za świadczenie w rozumieniu przepisów ustawy o fundacji rodzinnej.
W zakresie ukrytych zysków należy natomiast wskazać, że zalicza się do nich m.in. różnicę między wartością rynkową transakcji a ustaloną ceną tej transakcji między fundacją rodzinną a beneficjentem, fundatorem, podmiotem powiązanym z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną.
Zdaniem Dyrektora KIS, jeżeli czynsz najmu wypłacany przez fundację rodzinną będzie ustalany na warunkach rynkowych, nie wystąpi różnica między wartością rynkową a ustaloną między stronami ceną tej transakcji, co oznacza, że czynsz najmu nie będzie stanowił w żadnej części ukrytego zysku.
Powyższe stanowisko zostało zawarte w następujących interpretacjach indywidualnych:
- z dnia 11.08.2023 r., 0111-KDIB1-2.4010.258.2023.1.EJ;
- z dnia 11.08.2023 r., 0114-KDIP2-1.4010.340.2023.1.KW;
- z dnia 11.08.2023 r., 0114-KDIP2-1.4010.341.2023.1.KW;
- z dnia 11.08.2023 r., 0111-KDIB1-2.4010.291.2023.1.EJ.
Joanna Wasik, aplikantka adwokacka