Problematyka rejestracji i ochrony znaków towarowych odgrywa w Polsce coraz bardziej istotną rolę. Spowodowane jest to przede wszystkim faktem, że przedsiębiorcy coraz częściej zaczynają dostrzegać, że zarejestrowane na ich rzecz oznaczenia mogą stać się cennym składnikiem majątku przedsiębiorstwa oraz podstawowym elementem promocji zarówno całego przedsiębiorstwa, jak i produkowanych towarów lub świadczonych usług. Z tego względu bardzo ważne jest zapewnienie znakom towarowym odpowiedniej ochrony prawnej tak, aby zapobiegać naruszeniom ze strony osób trzecich, jak również uniemożliwiać czerpanie przez osoby trzecie korzyści materialnych z ich wykorzystania.
Wszelkie kwestie dotyczące znaków towarowych oraz ich ochrony prawnej reguluje ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.). Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeśli posiada ono moc odróżniającą, tzn. nadaje się do odróżnienia towarów (usług) jednego przedsiębiorstwa od towarów (usług) innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
Najbardziej tradycyjne i zarazem najczęściej spotykane są znaki towarowe słowne (tj. wyrazy, zdania, slogany) oraz znaki towarowe słowno-graficzne (tj. oznaczenia, w których występują zarówno elementy słowne, jak i graficzne).
Na znaki towarowe udzielane są prawa ochronne. Zgłoszenia dotyczące znaków towarowych przyjmuje i bada Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (dalej „UP RP”). UP RP orzeka również w sprawach udzielania praw ochronnych oraz prowadzi rejestr znaków towarowych.
Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w UP RP. Na wniosek uprawnionego, prawo ochronne na znak towarowy może zostać przedłużone na kolejne okresy dziesięcioletnie. Wniosek w tym zakresie powinien być złożony przed końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem. Wraz z wnioskiem należy wnieść należną opłatę za kolejny okres ochronny.
Po przeprowadzeniu postępowania i zbadaniu, czy w danym przypadku są spełnione ustawowe warunki wymagane dla uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, UP RP wydaje decyzję o udzieleniu bądź o odmowie udzielenia prawa ochronnego. Po wydaniu decyzji pozytywnej, udzielenie prawa ochronnego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochronny. Jest to bardzo ważne dla zgłaszających, gdyż samo wydanie decyzji przez UP RP nie powoduje udzielenia prawa ochronnego. Często zdarza się, że zgłaszający po uzyskaniu pozytywnej decyzji UP RP, nie zapoznaje się z nią do końca, nie uiszcza opłaty i przypomina sobie o tym dopiero po kilku latach od wydania decyzji, gdy chce skorzystać z prawa ochronnego. Wówczas całą procedurę związaną ze zgłoszeniem znaku należy rozpocząć od nowa, ponieważ prawo ochronne nie zostało udzielone. Warto wskazać, że udzielenie prawa ochronnego jest potwierdzane świadectwem ochronnym na znak towarowy.
Prawo ochronne jest prawem podmiotowym o wyłącznym charakterze oraz czasowej i terytorialnej skuteczności. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Polski. Prawo wyłącznego używania znaku towarowego obejmuje m.in. uprawnienie do: umieszczania tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowania lub świadczenia usług pod tym znakiem, posługiwania się znakiem w celu reklamy.
Warto przy tym zaznaczyć, że prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. Dodatkowo, uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy może udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, zawierając z nią umowę licencyjną.
Podsumowując, znakiem towarowym jest oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny i posiada ono moc odróżniającą. Na znak towary może zostać udzielone prawo ochronne. Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w UP RP. Znaki towarowe mogą stać się cennym składnikiem majątku przedsiębiorstwa oraz podstawowym elementem promocji.
Patrycja Dzięgielewska, aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna