Uchwała została podjęta w związku z zagadnieniem prawnym przedstawionym SN przez sąd drugiej instancji w stanie faktycznym, w którym w związku z zakończeniem postępowania o wykonanie zabezpieczenia, komornik ustalił koszty tego postępowania na kwotę 5.797,80 zł. Kwota ta stanowiła 2% kwoty wynikającej z tytułu zabezpieczenia i odpowiadała wartości zgłoszonego przez wierzyciela roszczenia pieniężnego. W wyniku skargi dłużnika, sąd pierwszej instancji obniżył koszty postępowania do kwoty 326,- zł wskazując, że wysokość opłaty egzekucyjnej uzależniona jest od wartości roszczenia, które w rzeczywistości zostało zabezpieczone. Rozpoznając zażalenie komornika na postanowienie sądu pierwszej instancji, są drugiej instancji powziął wątpliwość: która wartość roszczenia pieniężnego jest podstawą ustalenia opłaty należnej komornikowi za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia.
Na wstępie SN wskazał, że art. 45 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r., Nr 231, poz. 1376) dotyczący opłaty za czynności egzekucyjne komorników związane z wykonaniem postanowień o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń był w ostatnich latach wielokrotnie nowelizowany. Odwołując się natomiast do treści przepisu w jego obowiązującym brzmieniu SN zaznaczył, że przepis ten ma charakter fiskalny, przez co jego ewentualna interpretacja oraz wykładania powinna być ścisła i odnosić się do brzmienia całego przepisu.
Biorąc powyższe pod uwagę, w pierwszej kolejności SN zaznaczył, że wykonanie przez komornika postawienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia pieniężnego uzależnione jest od uiszczenia przez wierzyciela opłaty, którą oblicza się w stosunku do wartości roszczenia wskazanego we wniosku. Co istotne, SN podkreślił, że w przepisie nie znajduje się regulacja, zgodnie z którą wysokość opłaty należnej komornikowi jest zależna od wyników podjętych przez niego czynności.
Skomplikowany system podatkowy ciąży polskim przedsiębiorcom
Jakie warunki musi spełniać informacja handlowa
Zapraszamy do odwiedzenia forum Prawo gospodarcze
Zdaniem SN, konstrukcja przepisu wskazuje, iż wykonanie postanowienia o udzielaniu zabezpieczenia należy rozumieć, jako podjęcie przez komornika wszystkich czynności, które są legalne i konieczne do wykonania postanowienia zgodnie z tytułem zabezpieczenia oraz wnioskiem wierzyciela. W ocenie SN, nie należy zatem zwrotu „wykonanie postanowienia” rozumieć, jedynie jako czynności komornika, które przyniosły spodziewany efekt.
Uzasadniając powyższe stwierdzenie SN odniósł się do charakteru postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia stwierdzając, że ma ono charakter tymczasowy. W świetle prawa tytuł ten w określonych przypadkach może upaść lub ulec ograniczeniu. Jak wskazał SN, w takich sytuacjach ewentualne czynności egzekucyjne komornika, mające na celu wykonanie tytułu zabezpieczenia, zostałyby zniweczone. Ponadto, SN zaznaczył, że z przepisu nie wynika również, aby po wykonaniu przez komornika postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, możliwe było zweryfikowanie opłaty wniesionej przez wierzyciela i odniesienie jej wysokości do skuteczności czynności komornika.
Tym samym SN wskazał, że wysokość opłaty za wykonanie postanowienia nie może być uzależniona od wyniku postępowania przeprowadzonego przez komornika, a podstawą jej ustalenia jest wartość roszczenia zgłoszona pierwotnie we wniosku.
Podsumowując, SN w Uchwale jednoznacznie wskazał, że podstawą określenia wysokości opłaty za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia jest wysokość roszczenia, którą wierzyciel wskazuje we wniosku do komornika. Z praktycznego punktu widzenia, jest to informacja szczególnie istotna dla wszystkich, którzy mają zamiar wystąpić do komornika o wykonanie takiego postanowienia. Mając na uwadze omawianą Uchwałę trzeba bowiem pamiętać, że komornik określi wysokość opłaty za swoje czynności w stosunku do wysokości roszczenia zgłoszonego przez wierzyciela. W konsekwencji oznacza to, że nawet jeśli komornik wykona postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia tylko co do części zgłoszonego roszczenia, wysokość wniesionej opłaty za jego czynności nie będzie podlegać proporcjonalnemu obniżeniu.
Uchwała SN z dnia 28 listopada 2012 r. (sygn. akt. III CZP 66/12)
Skutki podatkowe przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę kapitałową
Marta Musioł, młodszy prawnik
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna