Ustawa nowelizująca weszła w życie 20 czerwca 2007 r. Warto zapoznać się z tymi zmianami. Zwiększenie ochrony autorskich praw majątkowych oznacza większe korzyści dla uprawnionych, których prawa naruszono, a tym samym większą opłacalność roszczeń. Dla naruszających prawa autorskie wiąże się to natomiast z większym ryzykiem, bo skutki naruszenia stały się znacznie dotkliwsze.
Dotychczas podmiotowi praw autorskich (twórcy) przysługiwały, w przypadku ich naruszenia, roszczenia:
l o wydanie uzyskanych korzyści albo o zapłatę podwójnej lub potrójnej wartości wynagrodzenia autorskiego,
l odszkodowawcze w przypadku zawinionego naruszenia.
Po nowelizacji uprawnionemu, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, przysługuje dodatkowo roszczenie o zaniechanie i usunięcie skutków naruszenia. Twórca będzie miał też możliwość równoczesnego wystąpienia z roszczeniem o naprawienie szkody (określane na bliżej nieokreślonych zasadach ogólnych lub jako wielokrotność wynagrodzenia) i roszczeniem o wydanie korzyści (art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim). Nowością jest możliwość wystąpienia z roszczeniem o jednokrotne albo wielokrotne ogłoszenie w prasie oświadczenia odpowiedniej treści dotyczącego naruszenia. Twórca może domagać się też podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie (art. 79 ust. 2 ustawy o prawie autorskim).
Dla przedsiębiorców i twórców istotne znaczenie ma wprowadzenie możliwości żądania usunięcia skutków naruszenia autorskich praw majątkowych twórcy (art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy o prawie autorskim). Dotychczas nie było możliwości wniesienia takiego żądania. Po nowelizacji autor będzie mógł wystąpić na przykład z żądaniem zniszczenia lub wydania mu bezprawnie powstałych egzemplarzy utworu (art. 79 ust. 4 ustawy o prawie autorskim). Dotychczas sądy mogły w takich przypadkach orzekać o przepadku takich utworów.
Nowe przepisy łagodniej traktują sytuację, w której naruszenie autorskich praw majątkowych jest niezawinione (art. 79 ust. 3 ustawy o prawie autorskim). W takim przypadku nowelizacja przewiduje możliwość przyznania uprawnionemu stosownej sumy pieniężnej w miejsce nakazania naruszycielowi zaniechania naruszeń i usunięcia ich skutków. Wszystko to pod warunkiem, że naruszenie nie było zawinione, a zaniechanie naruszeń i usunięcie skutków byłoby niewspółmiernie dotkliwe.
WAŻNE!
W miejsce niewspółmiernie dotkliwego nakazania naruszycielowi zaniechania naruszeń i usunięcia ich skutków możliwe jest przyznanie poszkodowanemu stosownej sumy pieniężnej, pod warunkiem że naruszenie prawa autorskiego nie było zawinione.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Nowelizacja rozszerza krąg osób, których sąd może zobowiązać do udzielenia informacji istotnych dla ustalenia naruszenia praw autorskich, oraz likwiduje odrębny reżim zabezpieczenia roszczeń (powództwa) w sprawach o naruszenie autorskich praw majątkowych. Stosuje się do nich obecnie przepisy Kodeksu prawa cywilnego (art. 733, art. 742 i art. 744-746).
Przedsiębiorcy będący wydawcami fonogramów i wideogramów powinni także zwrócić uwagę na faktyczne wydłużenie przez ustawodawcę czasu ich ochrony. Po zmianie przepisów czas ochrony fonogramu i wideogramu kończy się z upływem 50 lat następujących po roku, w którym opublikowano lub rozpowszechniono dany materiał (art. 95 ustawy o ochronie praw autorskich). Dotychczas czas ochrony kończył się z upływem pięćdziesięciu lat następujących po roku, w którym fonogram lub wideogram został sporządzony.
Podstawa prawna
l ustawa z 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 99, poz. 662
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy, prawnik