Odpowiedzialność subsydiarna wspólnika oznacza na gruncie przepisów kodeksu spółek handlowych dodatkową możliwość dla wierzyciela do prowadzenia egzekucji zarówno z majątku spółki jak i wspólnika, w przypadku kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Artykuł 31 § 1 K.s.h. odnosi się bezpośrednio do art. 7781 K.p.c., w myśl którego w przypadku uzyskania tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce jawnej sąd może nadać na wniosek wierzyciela klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi lub wspólnikom tejże spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność bez ograniczenia za zobowiązania spółki w sposób solidarny, nie tylko w przypadku kiedy egzekucja z majątku samej spółki okaże się bezskuteczna, ale również już w chwili kiedy wierzyciel nabędzie wiedzę, że taka egzekucja może się dopiero w przyszłości okazać bezskuteczna. Zasadą jest jednak prowadzenie egzekucji wpierw z majątku spółki, a dopiero następnie z majątku osobistego wspólników.
Z nieco odmienną sytuacją mamy do czynienia w przypadku kiedy wierzyciel zdobędzie wiedzę o niewypłacalności spółki i bezskuteczności ewentualnej egzekucji z jej majątku jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowego przeciwko spółce.
Monitor Księgowego – prenumerata
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
W takiej sytuacji dopuszczalne jest na gruncie wykładni art. 31 § 2 wniesienie powództwa zarówno przeciwko spółce jak i wspólnikom spółki, jako dłużnikom solidarnym- vide solidarność bierna uregulowana art. 366 § 1 K.c., która nota bene nie zostaje w żaden sposób przekreślona na etapie egzekucji subsydiarnością odpowiedzialności wspólników. Ma to na celu wskazanie, że subsydiarna odpowiedzialność wspólników nie podważa w żaden sposób zasady solidarności biernej również przed okazaniem się bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.
Ponadto warto w tym miejscu wskazać, że odpowiedzialność subsydiarna wspólników- co istotne nie -będzie dotyczyć zobowiązań powstałych przed wpisem spółki jawnej do rejestru (por. art. 31 § 3 K.s.h.).
Wierzyciel chcąc wykazać, że egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna lub dopiero może okazać się bezskuteczna, posiada możliwość skorzystania z wielu środków dowodowych, takich jak: wszelkie dokumenty prywatne oraz urzędowe, postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji (art. 824 § 1 ust.3 K.p.c), postanowienia sądu oddalającego wniosek o ogłoszenie upadłości spółki na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, postanowienia nakazującego wyjawienie majątku (art. 913 § 2 K.p.c.), wykazu majątku spółki, ksiąg rachunkowych lub aktualnego bilansu. Pomocny w tym zakresie może być również wypis z ksiąg wieczystych, w przypadku kiedy jedynym majątkiem spółki jest nieruchomość obciążona ponad swoją wartość wierzytelnościami uprzywilejowanymi.
Karolina Irczyc – Cholewska
ARKANA Kancelaria Prawna