RADA
W przedsiębiorstwie osoby fizycznej (osób fizycznych) wynik finansowy należy ustalić w wysokości brutto. Podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem osobistym, przypisanym przedsiębiorcy, a nie jego przedsiębiorstwu. Pomimo że zaliczki na ten podatek są płacone w trakcie roku z konta przedsiębiorstwa, nie ma on wpływu na ustalenie wysokości wyniku finansowego. Wszelkie wydatki i pobrane kwoty (w tym także zapłacone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych) powinny być w trakcie roku ewidencjonowane na koncie rozrachunkowym w zespole 2 „Rozrachunki z właścicielem”.
UZASADNIENIE
W spółkach osobowych przepływy między majątkiem przedsiębiorstwa a majątkiem osobistym mogą być dokonywane bez ograniczeń. Przedsiębiorca może więc pobierać z konta firmy kwoty na własne potrzeby. Fakt ten nie wpływa na wynik finansowy. Pobrane lub zapłacone kwoty powinny być jednak ewidencjonowane i mogą mieć wpływ na wysokość kapitału podstawowego firmy. Kapitał podstawowy przedsiębiorstwa osoby fizycznej nie jest wielkością stałą. Przepisy prawa nie określają jego wysokości. Decyduje o tym wyłącznie właściciel.
W spółkach osobowych, przedsiębiorstwach osób fizycznych wynik finansowy należy ustalić w wysokości brutto, bez pomniejszania o zapłacony podatek dochodowy. Wynika to z faktu, że podatek dochodowy jest zobowiązaniem osoby prowadzącej działalność, a nie przedsiębiorstwa. Wszelkie wydatki i pobrane kwoty (w tym także zapłacone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych) powinny być w trakcie roku ewidencjonowane na koncie rozrachunkowym w zespole 2 „Rozrachunki z właścicielem”.
Tabela. Zapisy na koncie „Rozrachunki z właścicielem”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Saldo konta „Rozrachunki z właścicielem” na koniec roku powinno być rozliczone. Jeżeli na koniec roku saldo jest debetowe (Wn), może ono być rozliczone poprzez dokonaną przez właściciela wpłatę lub zmniejszenie kapitału podstawowego. Jeśli natomiast saldo na koniec okresu jest kredytowe (Ma), może być rozliczone poprzez wypłatę kwoty salda właścicielowi lub zwiększenie kapitału firmy.
Ustalony za rok obrotowy wynik finansowy jest przenoszony na konto „Rozrachunki z właścicielem”. W zależności od rodzaju i wysokości salda konta rozrachunków oraz decyzji właściciela kwota pozostająca na tym koncie rozliczana jest gotówką albo koryguje wielkość kapitału podstawowego przedsiębiorstwa.
Przykład
Osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Ze względu na wysokość obrotu i fakt podlegania przepisom ustawy o rachunkowości prowadzi księgi rachunkowe. W roku obrotowym wynik finansowy z działalności wyniósł 200 000 zł. W trakcie roku opłacono przelewem z rachunku bankowego firmy 40 000 zł tytułem zaliczki na podatek dochodowy właściciela oraz 2245,38 zł tytułem ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto właściciel pobrał na własne potrzeby z konta bankowego kwotę 50 000 zł. Kapitał podstawowy firmy na początek okresu wynosił 300 000 zł. Zgodnie z decyzją właściciela osiągnięty wynik finansowy po pomniejszeniu o poniesione wydatki zwiększy kapitał firmy.
Ewidencja księgowa
1. Zarachowanie zaliczek na podatek dochodowy od właściciela:
Wn „Rozrachunki z właścicielem” 40 000,00
Ma „Rozrachunki publicznoprawne”
- w analityce „Rozrachunki z US” 40 000,00
2. Zapłata podatku:
Wn „Rozrachunki publicznoprawne”
- w analityce „Rozrachunki z US” 40 000,00
Ma „Rachunek bankowy” 40 000,00
3. Obciążenie właściciela kwotą zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne:
Wn „Rozrachunki z właścicielem” 2 245,38
Ma „Rozrachunki publicznoprawne”
- w analityce „Rozrachunki z ZUS” 2 245,38
4. Zapłata przelewem składki na ubezpieczenie zdrowotne właściciela:
Wn „Rozrachunki publicznoprawne”
- w analityce „Rozrachunki z ZUS” 2 245,38
Ma „Rachunek bankowy” 2 245,38
5. Kwoty pobrane z konta bankowego przez właściciela:
Wn „Rozrachunki z właścicielem” 50 000,00
Ma „Rachunek bankowy” 50 000,00
6. Rozliczenie wyniku finansowego:
Wn „Wynik finansowy” 200 000,00
Ma „Rozrachunki z właścicielem” 200 000,00
7. Korekta kapitału przedsiębiorstwa o saldo rozrachunków:
200 000 zł - 40 000 zł - 2245,38 zł - 50 000,00 zł = 107 754,62 zł
Wn „Rozrachunki z właścicielem” 107 754,62
Ma „Kapitał podstawowy” 107 754,62
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Po przeksięgowaniu zysku za bieżący rok kapitał podstawowy wynosić będzie 407 754,62 zł.
Gdyby osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą podjęła decyzję o wykorzystaniu osiągniętego zysku na potrzeby osobiste, operacja 7 miałaby następującą postać:
Wypłata zysku za rok obrotowy właścicielowi
200 000 zł - 40 000 zł - 2245,38 zł - 50 000 zł = 107 754,62 zł
Wn „Rozrachunki z właścicielem” 107 754,62
Ma „Rachunek bankowy” 107 754,62
Krystyna Michaluk
główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2006