Zgodnie z prawem bilansowym skuteczną decyzję o pokryciu straty można podjąć dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego. Należy jednak pamiętać, że w przypadku spółek zobowiązanych do przeprowadzenia badania przez biegłego rewidenta konieczne jest spełnienie dodatkowego warunku. Przepisy wymagają, aby prawidłowość sporządzonego przez nią sprawozdania była potwierdzona przez biegłego rewidenta pozytywną opinią z zastrzeżeniami lub bez zastrzeżeń. Decyzja o pokryciu straty danej jednostki jest nieważna z mocy prawa, jeżeli mimo ustawowego obowiązku spółka nie poddała sprawozdania badaniu, biegły rewident odmówi wydania opinii bądź też będzie ona negatywna.
Jeżeli wszystkie powyższe warunki zostaną spełnione pod datą zatwierdzenia sprawozdania, stratę należy zaewidencjonować w następujący sposób: strona Wn konta 820 - Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta 860 - Wynik finansowy.
KARNE ODSETKI
Jeżeli wspólnik nie uiści dopłaty w określonym terminie, zgodnie z art. 178 par. 2 kodeksu spółek handlowych, zobowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych. Umowa spółki może dowolnie kształtować zasady dotyczące nakładania lub zwalniania wspólnika z zapłaty odsetek. Odsetki w księgach rachunkowych będą stanowiły przychody finansowe.
Stratę np. w spółce z ograniczona odpowiedzialnością można pokryć poprzez dopłaty wniesione przez wspólników. Zgodnie z kodeksem spółek handlowych umowa spółki z o.o. może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Muszą być jednak nakładane i uiszczane równomiernie w stosunku do ich udziałów. Oznacza to, że nie można zobowiązać do dopłaty części wspólników, a innych zwolnić z tego obowiązku.
Ewidencja księgowa poszczególnych operacji może przebiegać w następujący sposób:
1. Dopłaty ujęte w księgach rachunkowych pod datą ich uchwalenia: strona Wn konta 254 - Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat, strona Ma konta 805 - Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników.
2. Wpłata przez wspólników środków na rachunek bankowy: strona Wn konta 130 - Rachunek bankowy, strona Ma konta 254 - Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat.
3. Wykorzystanie wniesionych dopłat: strona Wn konta 805 - Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników, strona Ma konta 820 - Rozliczenie wyniku finansowego.
Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość zwrotu dopłat, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Zwrot dopłat może nastąpić na podstawie uchwały po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki. Zwrot otrzymują wspólnicy posiadający udziały.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 36 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
• Art. 154, art. 177 oraz art. 178 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).