Zamawiający może udzielić zamówienia publicznego w trybie licytacji elektronicznej, jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż tzw. progi unijne (zob. art. 74 ust. 2 upzp). Przepisy nie wprowadzają natomiast żadnych ograniczeń dotyczących przedmiotu zamówienia - zamawiający mogą zatem udzielać zamówień w omawianym trybie, zarówno gdy przedmiotem zamówienia są dostawy, usługi, jak i roboty budowlane.
Już sama definicja tego trybu wskazuje, że jest on inny od wszystkich omawianych do tej pory na łamach poradnika. W tym trybie oferty są składane przez wykonawców za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej. Korzystanie w tym postępowaniu jedynie z drogi elektronicznej ma usprawnić postępowanie oraz komunikację na linii zamawiający-wykonawcy.
Ważną cechą, która odróżnia tryb licytacji elektronicznej od pozostałych trybów, jest to, że wykonawcy mogą składać więcej niż jedną ofertę - bowiem każde postąpienie, które jest składane w toku licytacji, stanowi odrębną ofertę wykonawcy. Zaletą tego trybu jest niewątpliwie możliwość wywołania rywalizacji między wykonawcami, którzy online śledzą przebieg postępowania i na bieżąco mogą reagować na to, co robią inni wykonawcy. Ustawodawca zadbał również o mechanizmy gwarantujące zachowanie zasady uczciwej konkurencji w postępowaniach toczących się w trybie aukcji elektronicznej. Zgodnie z art. 93 ust. 3 upzp zamawiający unieważnia postępowanie, jeżeli w postępowaniu prowadzonym w trybie licytacji elektronicznej nie wpłynęły mniej niż dwa wnioski o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej albo nie została złożona żadna oferta.
TRYB LICYTACJI ELEKTRONICZNEJ MOŻNA PODZIELIĆ NA TRZY NASTĘPUJĄCE PO SOBIE ETAPY:
1) przygotowanie i ogłoszenie licytacji;
2) licytację - w ramach tego etapu możemy wyróżnić:
- otwarcie (faza polegająca na złożeniu oświadczenia o jej otwarciu, określeniu przedmiotu licytacji, a następnie podaniu ceny wywoławczej i wezwaniu uczestników licytacji do zgłaszania tzw. postąpień),
- składanie ofert,
- zamknięcie;
3) zakończenie licytacji.
Zamawiający zobowiązani do stosowania przepisów upzp, którzy podejmą decyzję o wyborze trybu licytacji elektronicznej, wszczynają postępowanie, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, na swojej stronie internetowej oraz na stronie, na której będzie prowadzona licytacja.
W trybie licytacji elektronicznej ogłoszenie o zamówieniu odgrywa najważniejszą rolę. Przedstawiciele organizacji pozarządowych powinni pamiętać, że w tym trybie nie będą mieli do czynienia - tak jak przy innych trybach - z dokumentem specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ). Brak SIWZ wynika niejako z istoty samego postępowania prowadzonego w tym trybie - i tym samym nadaje większego znaczenia ogłoszeniu o zamówieniu. Ogłoszenie o zamówieniu spełnia tu w istocie tę samą rolę co SIWZ w trybie przetargu nieograniczonego. Ma za zadanie poinformować potencjalnych wykonawców o tym, co jest przedmiotem zamówienia publicznego i jakie są możliwości ubiegania się o jego udzielenie.
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU W TRYBIE LICYTACJI ELEKTRONICZNEJ ZAWIERA CO NAJMNIEJ:
1) nazwę (firmę) i adres zamawiającego,
2) określenie trybu zamówienia,
3) określenie przedmiotu zamówienia,
4) wymagania dotyczące rejestracji i identyfikacji wykonawców - w tym wymagania techniczne urządzeń informatycznych,
5) sposób postępowania w toku licytacji elektronicznej - w szczególności określenie minimalnych wysokości postąpień,
6) informacje o liczbie etapów licytacji elektronicznej i czasie ich trwania,
7) termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej,
8) termin otwarcia oraz termin i warunki zamknięcia licytacji elektronicznej,
9) warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków,
10) informacje o oświadczeniach i dokumentach, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu,
11) termin związania ofertą,
12) termin wykonania zamówienia,
13) wymaganie dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
14) istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie o udzielenie zamówienia publicznego, albo ogólne warunki umowy, albo wzór umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę na takich warunkach,
15) adres strony internetowej, na której będzie prowadzona licytacja elektroniczna.
Z uwagi na fakt, że elementy, z których składa się ogłoszenie o zamówieniu w trybie aukcji elektronicznej, zostały już omówione we wcześniejszych artykułach publikowanych na łamach poradnika, nie będziemy ich omawiać w niniejszym artykule.
Zamawiający wyznacza termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej, nie krótszy niż 7 dni od dnia ogłoszenia (art. 76 ust. 1 upzp). Zamawiający dopuszcza do udziału w licytacji elektronicznej i zaprasza do składania ofert wszystkich wykonawców spełniających warunki udziału w postępowaniu, określając w zaproszeniu termin związania ofertą wykonawcy, który zaoferuje najniższą cenę. Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium w terminie przez niego określonym - nie później jednak niż przed upływem terminu otwarcia licytacji elektronicznej. Następnie otwiera licytację elektroniczną w terminie określonym w ogłoszeniu o zamówieniu - z tym że termin ten nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania wykonawcom zaproszenia do składania ofert.
Oferta w trybie licytacji elektronicznej
Przedstawiciele organizacji pozarządowych, zainteresowani uczestnictwem w postępowaniach przetargowych toczących się w omawianym trybie, powinni pamiętać, że zgodnie z art. 78 ust. 1 upzp ofertę składa się w postaci elektronicznej. Przyjęcie takiej formy jest w zasadzie konsekwencją charakteru całego trybu licytacji elektronicznej.
Szczegółowych informacji na ten temat należy szukać w przepisach ustawy z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.
Oferty składane przez wykonawców w toku aukcji elektronicznej podlegają automatycznej kwalifikacji na podstawie ceny (art. 78 ust. 2 upzp).
UWAGA!
Oferta złożona w toku aukcji elektronicznej przestaje wiązać, gdy inny wykonawca złożył ofertę korzystniejszą.
Mechanizm ten należy rozumieć w taki sposób, że każdy wykonawca może jednocześnie złożyć tylko jedną ofertę. Złożona oferta jest odpowiedzią na ofertę poprzedniego wykonawcy, korzystniejszą od niej (zob. art. 78 ust. 3 upzp). Składając ofertę w tym postępowaniu, wykonawca musi mieć na względzie, że jest nią związany do czasu, gdy inny wykonawca złoży ofertę korzystniejszą w tym samym postępowaniu. Jeżeli zaś inna, korzystniejsza oferta wykonawcy nie zostanie złożona, wówczas - mając na uwadze skutek związania ofertą - wykonawca będzie musiał zawrzeć umowę o zamówienie publiczne z zamawiającym, który prowadził postępowanie w trybie licytacji elektronicznej.
Rodzaje licytacji
Licytacja elektroniczna może być jednoetapowa albo dwuetapowa (art. 79 ust. 1 upzp). Jest to uzależnione od decyzji samego zamawiającego, a informacja o liczbie etapów oraz czasie ich trwania powinna zostać podana przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu.
W sytuacji gdy zamawiający, prowadzący postępowanie w trybie licytacji elektronicznej, zadecyduje, że będzie ją prowadził jako licytację dwuetapową - powinien wprowadzić sposób eliminowania wykonawców po zakończonym etapie sposobu kwalifikowania wykonawców do następnego etapu. Jednym z przykładowych sposobów eliminacji, z którym mogą spotkać się przedstawiciele organizacji pozarządowych uczestniczący w licytacjach elektronicznych, jest liczba postąpień albo liczba dwóch, trzech czy czterech wykonawców, którzy złożyli najkorzystniejsze oferty.
Zakończenie licytacji
Zgodnie z art. 80 ust. 1 upzp zamawiający zamyka licytację elektroniczną:
1) w terminie określonym w ogłoszeniu,
2) jeżeli w ustalonym w ogłoszeniu okresie nie zostaną zgłoszone nowe postąpienia,
3) po ukończeniu ostatniego, ustalonego w ogłoszeniu etapu.
Bezpośrednio po zamknięciu licytacji elektronicznej zamawiający podaje pod ustalonym w ogłoszeniu o zamówieniu adresem internetowym nazwę (firmę) oraz adres wykonawcy, którego ofertę wybrano (art. 80 ust. 2 upzp). Zakończenie licytacji prowadzi oczywiście do udzielenia zamówienia oraz podpisania umowy o udzielenie zamówienia publicznego.
SŁOWNICZEK
Podpis elektroniczny to dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone, lub z którymi są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny.
Bezpieczny podpis elektroniczny to podpis elektroniczny, który jest przyporządkowany wyłącznie osobie składającej ten podpis, jest sporządzony za pomocą podlegających kontroli wyłącznie osoby składającej podpis elektroniczny bezpiecznych urządzeń służących do składania podpisu i danych służących do składania podpisu elektronicznego, oraz jest powiązany z danymi, do których został dołączony w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana tych danych jest rozpoznawalna.
Łukasz Laszczyński
Podstawy prawne:
- ustawa z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759; ost.zm. Dz.U. Nr 182, poz. 1228
- ustawa z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym - Dz.U. Nr 130, poz. 1450; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228