Józef Edmund Nowicki
Ustawę z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej: upzp) stosuje się do udzielania zamówień i konkursów, których wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 14 000 euro, tj. (14 000 euro × 4,3870 zł) 61 418 zł, obliczonej według średniego kursu złotego w stosunku do euro określonego w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 22 maja 2006 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych.
Średni kurs złotego w stosunku do euro stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych wynosi 4,3870.
Ustalenie wartości przedmiotu zamówienia
Zgodnie z art. 32 ust. 2 upzp, ustalając wartość zamówienia, zamawiający nie może jednak w celu uniknięcia stosowania przepisów upzp:
• dzielić zamówienia na części lub
• zaniżać jego wartości.
Prawo zamówień publicznych dopuszcza dzielenie zamówienia na części tylko wtedy, gdy nie następuje to w celu uniknięcia stosowania przepisów upzp (art. 32 ust. 2 upzp). Dzielenie zamówienia ma miejsce w sytuacji, gdy powiązane ze sobą, w szczególności w sposób funkcjonalny, czasowy, technologiczny lub ekonomiczny (finansowy) dostawy, usługi lub roboty budowlane nie są łączone w jednym postępowaniu w celu uniknięcia stosowania upzp.
Zaniżenie wartości zamówienia polega natomiast na przyjęciu jako podstawy ustalenia wartości zamówienia wartości zaniżonych, jeżeli brak jest obiektywnych i uzasadnionych powodów do przyjęcia takich wartości.
Dzielenie zamówienia nie jest dokonywane w celu uniknięcia stosowania upzp, jeżeli nie prowadzi do zejścia wartości poszczególnych zamówień poniżej ustawowych wartości progowych lub gdy dzielenie zamówienia jest uzasadnione w szczególności z przyczyn ekonomicznych (finansowych), organizacyjnych, technologicznych lub z przyczyn, których zamawiający nie mógł przewidzieć. Przykładem dzielenia zamówienia będzie sytuacja, gdy zamawiający w tym samym czasie zawiera z wieloma wykonawcami umowy, których przedmiotem jest dostawa takich samych zestawów komputerowych, w takiej samej lub innej ilości, jeżeli nie istnieją obiektywne i uzasadnione przyczyny, dla których, dostawy te mogą być przedmiotem zamówień w odrębnych umowach, a zsumowana wartość dostaw objętych tymi umowami przekracza wyrażoną w złotych równowartość 14 000 euro. W takim przypadku przedmiotem umów jest dostawa, której przedmiot został podzielony oraz objęty wieloma umowami i bez znaczenia jest to, iż umowy te dotyczą różnych lub identycznych ilości tych samych zestawów komputerowych.
Przykład
Unieważniono wcześniejsze postępowanie na dostawy materiałów medycznych na roczny okres. Czy można mówić w takiej sytuacji o dzieleniu zamówienia na części niedokonywanym w celu uniknięcia stosowania upzp?
Tak, ponieważ wskutek unieważnienia wcześniejszego postępowania na dostawy materiałów medycznych na roczny okres, zamawiający (samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej) z jednej strony musi przeprowadzić kolejne postępowanie, a z drugiej musi dokonać zakupów materiałów medycznych w celu zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych. W takim przypadku wartości dokonanych zakupów materiałów medycznych w celu zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych nie sumuje się z wartością tych materiałów ustaloną dla celów kolejnego postępowania. Oczywiście taka sytuacja nie powinna wynikać z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, które mógł on przewidzieć (np. niedbalstwo zamawiającego).
W przedstawionym w pytaniu przypadku wartość każdego z samochodów nie przekracza wprawdzie 14 000 euro, jednak łączna wartość samochodów przekracza 14 000 euro, a kwota dotacji, która musi być wykorzystana do końca 2007 r., wystarcza na jednoczesny zakup obu samochodów. Nie istnieją zatem przyczyny, dla których uzasadnione i celowe byłoby dokonanie odrębnie zakupu samochodu osobowego (do kwoty 45 000 zł, tj. 36 885,26 zł bez VAT) i odrębnie dostawczego (do kwoty 70 000 zł, tj. 57 377,05 zł bez VAT).
Mając do dyspozycji kwoty brutto, ustalenie wartości kwot bez VAT powinno być następujące:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ponadto samochód osobowy i samochód dostawczy (przedmiot zamówienia) są ze sobą powiązane w sposób funkcjonalny, czasowy i ekonomiczny. Należy również podkreślić, że producenci samochodów mają w ofercie samochody osobowe oraz dostawcze. W takim przypadku wartość zamówienia wynosi:
36 885,26 zł + 57 377,05 zł = 94 262,31 zł
tj. (94 262,31 zł : 4,3870 zł) 21 486,74 euro
Ustalona (oszacowana) wartość całego zamówienia (2 samochody) wynosi więc 21 486,74 euro, co obliguje zamawiającego do stosowania upzp (upzp nie stosuje się do zamówień o wartości nie przekraczającej wyrażonej w złotych równowartość 14 000 euro).
Tryb udzielenia zamówienia publicznego
Warunek wykorzystania dotacji do końca 2007 r. wskazuje, że uzasadniony byłby wybór trybu przetargu nieograniczonego lub zapytania o cenę. Zakup samochodów będzie także możliwy w trybach: przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem (art. 55 ust. 1 pkt 1 i 5 upzp), negocjacji bez ogłoszenia (art. 62 ust. 1 pkt 1 upzp) i licytacji elektronicznej. Ponieważ wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 upzp, termin składania ofert w przypadku przetargu nieograniczonego nie mógłby być krótszy niż 7 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych (dalej: BZP). W przypadku zapytania o cenę zamawiający, wyznaczając termin składania ofert, musiałby jedynie uwzględnić czas niezbędny na przygotowanie i złożenie oferty (art. 64 ust. 1 i art. 73 upzp).
Zaletą przetargu nieograniczonego jest możliwość zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki w sytuacji, gdy w prowadzonych kolejno postępowaniach o udzielenie zamówienia, z których co najmniej jedno prowadzone było w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego, nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 upzp ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione. Ponadto w przetargu nieograniczonym wybór najkorzystniejszej oferty i udzielenie zamówienia (podpisanie umowy) jest możliwe już w sytuacji, gdy zostanie złożona jedna oferta niepodlegająca odrzuceniu.
Zaletą zapytania o cenę jest krótki termin składania ofert.
W trybach przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia zamawiający powinien uwzględnić specyfikę, jak i czas trwania postępowania.
W przetargu ograniczonym termin składnia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wynosi 7 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w BZP, a termin składnia ofert nie może być krótszy niż 7 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert. W negocjacjach z ogłoszeniem termin składania ofert nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert.
Tryb negocjacji bez ogłoszenia będzie możliwy do zastosowania, jeżeli w postępowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 upzp ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione.
W celu przeprowadzenia licytacji elektronicznej zamawiający musi natomiast posiadać środki techniczne umożliwiające wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia ze stroną, na której będzie prowadzona licytacja, aby wykonawcy mogli składać kolejne korzystniejsze oferty (postąpienia), podlegające automatycznej klasyfikacji.
Podstawy prawne
• Ustawa z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 560)
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 22 maja 2006 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz.U. Nr 87, poz. 610)