Najnowsze stanowisko Szefa KAS (odmowa wydania opinii zabezpieczającej z 5 maja 2025 r., sygn. DKP16.8082.14.2024) pokazuje, że wykorzystanie fundacji rodzinnej jako pośrednika w sprzedaży udziałów może zostać uznane za unikanie opodatkowania. Mimo deklarowanych celów sukcesyjnych, KAS uznał działanie za sztuczne i sprzeczne z celem przepisów.
Optymalizacja czy unikanie opodatkowania
Sprawa dotyczyła wniosku, zgodnie z którym wnioskodawca planuje przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o., udziały powstałej spółki mają następnie zostać przeniesione na utworzoną przez osoby fizyczne fundacje rodzinną. Tak pozyskane udziały fundacja rodzinna ma następnie sprzedać.
Szef KAS stwierdził, że opisane działanie odpowiada kryterium unikania opodatkowania jakie zostały wskazane w art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej.
W odmowie wydania opinii Szef KAS zwrócił uwagę przede wszystkim na przysługujące fundacjom rodzinnym, zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnienie w przypadku zbycia udziałów lub wypłaty środków na rzecz Fundacji Rodzinnej przez spółkę przekształconą lub spółkę z o.o. W związku z powyższym doszłoby do uzyskania korzyści podatkowej. Dla spółek byłaby to korzyść polegająca na braku obowiązku pobrania podatku, dla fundacji rodzinnej oraz fundatorów korzyść z niepowstania zobowiązania podatkowego.
Korzyści podatkowe
Za korzyść podatkową Szef KAS uznał również odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego, które miałoby miejsce dopiero w momencie wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów, jak i objęcie tego zobowiązania preferencyjną stawką 15%. Taka sytuacja pozwoliłaby również fundatorom na uniknięcie obciążenia jakim byłaby danina solidarnościowa w ramach sprzedaży udziałów.
Pomimo wskazanych we wniosku ekonomicznych przesłanek dokonanego działania, którym przede wszystkim było zabezpieczenia potrzeb życiowych beneficjentów fundacji rodzinnej Szef KAS uznał, że mają one wtórne znaczenie w odniesieniu do korzyści podatkowej, która była zdaniem organu głównym celem. Zdaniem organu motywacją do podjęcia tych działań było przede wszystkim ułatwienie zaplanowanego z już wcześniej ustalonym inwestorem zbycia udziałów, a fundacja rodzinna miała jedynie posłużyć do uzyskania zwolnienia z CIT oraz PIT.
W związku z tym uznano również takie działanie za sprzeczne z celem ustawy podatkowej, jak wskazał Szef KAS w opisanej sprawie fundacja rodzinna zgodnie z przepisami miałaby służyć przede wszystkim kontynuacji/sukcesji prowadzonej działalności.
Wykorzystanie fundacji rodzinnej jako podmiotu pośredniczącego stanowiło również o sztuczności działania, nie miało to bowiem w opinii organu uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego. Fundacja rodzinna w opisanych działaniach miała posłużyć jedynie do uzyskania korzyści podatkowej, jeżeli głównym celem działania miałaby być sprzedaż udziałów to wspólnicy spółki mogli tego dokonać już po jej przekształceniu
Maciej Różycki - Konsultant Podatkowy ID Advisory
Polecamy: Komplet: Fundacja rodzinna w praktyce + 108 rad, jak uniknąć błędów w sp. z o.o. i P.S.A