Zwolnienie z akcyzy wyrobów gazowych
Na podstawie art. 31b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku akcyzowym zwalnia się od akcyzy czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby gazowe przeznaczone do celów opałowych przez zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe, w którym wprowadzony został w życie system prowadzący do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.
Czym jest zakład energochłonny?
Legalna definicja zawarta została w art. 31b ust. 10 ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z nią, przez zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe rozumie się podmiot, u którego udział zakupu wyrobów gazowych w wartości produkcji sprzedanej wynosi nie mniej niż 5% w roku poprzedzającym rok, w odniesieniu do którego jest ustalany procentowy udział.
Zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe nie może być przy tym mniejszy niż zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Systemami prowadzącymi do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 31a ust. 1 pkt 8 i art. 31b ust. 1 pkt 5, są natomiast:
1) system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, o którym mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332 i 1047 oraz z 2022 r. poz. 1) i przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 4 i art. 29 ust. 1 tej ustawy;
2) system EMAS, o którym mowa w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz. U. z 2020 r. poz. 634);
3) uzyskiwanie i umarzanie świadectw efektywności energetycznej, o których mowa w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166), przez podmioty obowiązane na podstawie tej ustawy do uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw efektywności energetycznej lub uiszczenia w zamian opłaty zastępczej;
4) system zarządzania środowiskowego potwierdzony przez niezależną i uprawnioną w tym zakresie jednostkę akredytującą certyfikatem ISO 14001;
5) system zarządzania energią potwierdzony przez niezależną i uprawnioną w tym zakresie jednostkę akredytującą certyfikatem ISO 50001.
Warunki skorzystania ze zwolnienia
W celu ustalenia możliwości skorzystania ze zwolnienia konieczne jest zatem ustalenie czy wydzielona część przedsiębiorstwa mieści się w legalnej definicji zakładu energochłonnego wykorzystującego wyroby gazowe i czy wypełnione zostały następujące przesłanki:
- zakup wyrobów gazowych w wartości produkcji sprzedanej wynosił co najmniej 5% w roku poprzedzającym rok w odniesieniu, do którego jest ustalany procentowy udział,
- wdrożone zostały systemy z zakresu ochrony środowiska,
- dział przedsiębiorstwa wykorzystujący wyroby gazowe nie jest mniejszy niż zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Ustalając możliwość skorzystania ze zwolnienia od akcyzy szczególną uwagę należy zwrócić na przesłankę wskazaną w punkcie 3. Specjalnie wyodrębniona część przedsiębiorstwa powinna bowiem przynajmniej potencjalnie być w stanie funkcjonować samodzielnie – posiadać niezależność organizacyjną i finansową.
Nie będzie zatem można mówić o zakładzie energochłonnym, jeżeli specjalnie wyodrębniony dział przedsiębiorstwa nie będzie mógł funkcjonować oddzielnie jako osobny byt. Jeżeli w rzeczywistości będzie on ściśle powiązany z prowadzoną przez podmiot działalnością gospodarczą, stanowiąc jej nierozerwalny element, nie zostaną spełnione warunki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia od akcyzy. Wówczas jego wydzielenie będzie traktowane jako sztuczne, stworzone wyłącznie na potrzeby skorzystania ze zwolnienia od akcyzy. W takim przypadku wykorzystanie wyrobów gazowych dla celów opałowych powinno zostać opodatkowane akcyzą na zasadach ogólnych.
Karolina Mnich, starszy konsultant podatkowy w TAXEO Komorniczak i Wspólnicy sp.k.