RADA
1. Tak, wydatki ponoszone na zapłatę rat leasingowych w związku z zawarciem umowy dzierżawy (podatkowej umowy leasingu operacyjnego) budynku położonego na terenie SSE mogą być zaliczone do wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną.
2. Wydatki takie mogą skutkować zwolnieniem określonej kwoty uzyskanego z działalności w SSE dochodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podatkową umową leasingu jest nie tylko umowa nazwana leasingiem z Kodeksu cywilnego, ale także każda inna umowa spełniająca ustawowe wymogi. Może to być także umowa najmu czy dzierżawy.
Dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej są zwolnione z opodatkowania na podstawie stosownego zezwolenia. Wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości, zgodnie z odrębnymi przepisami (art. 17 ust. 1 pkt 34 updop). Przy czym zwolnienie to przysługuje wyłącznie z tytułu dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie strefy. W razie cofnięcia zezwolenia podatnik traci prawo do zwolnienia i jest obowiązany do zapłaty podatku za cały okres korzystania ze zwolnienia podatkowego.
Wielkość zwolnienia jest uzależniona od wysokości wydatków inwestycyjnych poniesionych przez przedsiębiorcę. Dla wyliczenia zwolnienia sumę wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą należy pomnożyć przez specjalny współczynnik procentowy (stanowiący tzw. maksymalną intensywność regionalnej pomocy inwestycyjnej), którego wielkość zależy przede wszystkim od obszaru kraju, w którym jest położona SSE, oraz wielkości przedsiębiorstwa (podatnika). W ten sposób należy wyliczyć maksymalną kwotę zwolnionego dochodu uzyskanego przez podatnika z działalności w strefie. Należy przy tym pamiętać, że koszty inwestycji oraz wielkość pomocy są dyskontowane na dzień uzyskania zezwolenia. W praktyce oznacza to, że koszty ponoszone stopniowo w długim odcinku czasu (np. właśnie raty leasingowe) są na potrzeby powyższego wyliczenia faktycznie niższe niż ich nominalna wartość. Wyliczenie przedstawiamy na końcu artykułu.
O tym, co jest wydatkiem kwalifikującym się do objęcia pomocą, decydują zapisy rozporządzenia (wspomniane wyżej odrębne przepisy) Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych. Zgodnie z tym rozporządzeniem:
§ 6. 1. Za wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą uznaje się koszty inwestycji, pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług oraz o podatek akcyzowy, jeżeli możliwość ich odliczeń wynika z odrębnych przepisów, poniesione na terenie strefy w trakcie obowiązywania zezwolenia, będące: (...)
5) kosztem związanym z najmem lub dzierżawą gruntów, budynków i budowli - pod warunkiem że okres najmu lub dzierżawy trwa co najmniej 5 lat, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorców - co najmniej 3 lata, licząc od przewidywanego terminu zakończenia nowej inwestycji;
6) ceną nabycia aktywów innych niż grunty, budynki i budowle objęte najmem lub dzierżawą, w przypadku gdy najem lub dzierżawa ma postać leasingu finansowego oraz obejmuje zobowiązanie do nabycia aktywów z dniem upływu okresu najmu lub dzierżawy.
Jakkolwiek w tych przepisach nie pojawia się wprost termin „leasing operacyjny”, to z brzmienia przepisu wynika, że leasing finansowy oraz zobowiązanie do nabycia są wymagane dla kwalifikacji wydatków tylko przy dzierżawie aktywów innych niż grunty, budynki i budowle. W przypadku umów najmu lub dzierżawy budynku, będących podatkowymi umowami leasingu, jedynym warunkiem pozostaje czas trwania umowy, zależny od wielkości przedsiębiorstwa (3 lub 5 lat) i liczony od przewidywanego terminu zakończenia inwestycji (oddania budynku do używania). Oznacza to, że mogą one przyjąć formę podatkowej umowy leasingu operacyjnego. Przy czym w przypadku leasingu operacyjnego nieruchomości mówimy faktycznie o okresie co najmniej 10-letnim. Zgodnie bowiem z warunkiem zawartym w art. 17b ust. 1 pkt 1 updop podatkowa umowa leasingu nieruchomości podlegającej amortyzacji musi trwać co najmniej 10 lat. Dla niniejszego wyjaśnienia nie ma to większego znaczenia, ponieważ nawet gdyby umowa dzierżawy nie spełniła wymogów do uznania ją za podatkową umowę leasingu, to i tak wydatki na czynsz dzierżawny mogłyby, zgodnie z zacytowanymi przepisami, stanowić wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą.
Oznacza to, że wydatki poniesione przez spółkę na spłatę rat leasingowych od budynku, wynikające z podatkowej umowy leasingu operacyjnego (cywilnoprawnej umowy dzierżawy), będą wydatkami kwalifikującymi się do objęcia pomocą zgodnie z § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych. Także wydatki związane z dzierżawą/najmem (niespełniającymi wymogów do uznania ich za podatkową umowę leasingu, np. w sytuacji gdyby opisana umowa została zawarta na okres poniżej 10 lat) budynków i budowli będą takim kosztem. O tym, dlaczego tak jest, napisał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 31 sierpnia 2008 r., nr IP-PB3-423-775/08-2/KB:
A zatem literalne brzmienie przepisu § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia nie wyklucza zaliczenia do wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną rat leasingowych poniesionych w związku z zawarciem umowy leasingu nieruchomości, także w przypadku leasingu operacyjnego. W leasingu nieruchomości istotnym bowiem warunkiem zakwalifikowania kosztów do objęcia pomocą publiczną jest okres trwania umowy. Skoro więc Spółka poniesie rzeczywiste koszty związane z najmem nieruchomości potrzebnych do prowadzenia działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, a więc m.in. z najmem budynków oraz budowli, wówczas wydatki faktycznie poniesione na opłacenie rat leasingowych, wynikających z umowy leasingu operacyjnego zawartej na okres co najmniej 10 lat, będą stanowiły wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą publiczną, pod warunkiem iż leasing nieruchomości będzie trwać co najmniej 5 lat od przewidywanego terminu zakończenia projektu inwestycyjnego (w przypadku małych i średnich przedsiębiorców przez co najmniej 3 lata).
Należy wskazać, że od czasu powyższej interpretacji zmianie po raz kolejny uległy przepisy dotyczące specjalnych stref ekonomicznych. W zakresie interpretowanych przepisów są to zmiany organizacyjno-porządkowe. Z dniem 10 grudnia 2008 r. przepisy regulujące zasady ustalania wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą zostały usunięte z poszczególnych rozporządzeń strefowych i umieszczone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych. Sama treść tych przepisów pozostała zasadniczo niezmieniona.
WAŻNE!
Cały czas należy jednak pamiętać, że w sytuacji gdy finansujący ma swą siedzibę w specjalnej strefie ekonomicznej, możliwy do zastosowania jest tylko leasing finansowy. Stanowi o tym wyraźnie ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 17b ust. 2 pkt 2).
Kolejną istotną sprawą, o której wspomniano już na wstępie, jest konieczność dyskontowania kosztów inwestycji na dzień uzyskania zezwolenia. Do dyskontowania otrzymanej pomocy i wydatków poniesionych od 1 lipca 2008 r. należy stosować określone dla Polski przez Komisję Europejską stopy bazowe powiększone o 100 punktów bazowych. Dane te można uzyskać m.in. na stronie internetowej UOKIK. Od 1 kwietnia 2009 r. stopa dyskontowa wynosi 6,62% (5,62% + 1 p.p.).
PRZYKŁAD
Z początkiem 2009 r. spółka z o.o. TECHKOM, będąca średnim przedsiębiorcą w myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, otrzymała zezwolenie na prowadzenie działalności w SSE Krakowski Park Technologiczny (maksymalna intensywność pomocy regionalnej zgodnie z rozporządzeniem wynosi 50%). TECHKOM zawarł jako korzystający 10-letnią umowę leasingu operacyjnego nowo wybudowanego budynku magazynowo-produkcyjnego, w której suma rat leasingowych wynosi łącznie 3 500 000 zł (wydatek nominalny). Poza pierwszym (1 000 000 zł) i ostatnim rokiem (500 000 zł) w pozostałych ośmiu latach roczna suma rat leasingowych wynosi 250 000 zł.
Pomimo że nominalna kwota wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą wynosi łącznie 3 500 000 zł, to w wyniku konieczności dyskontowania wydatków zostanie ona faktycznie pomniejszona do 2 731 373 zł według wyszczególnienia:
Oznacza to, że maksymalna wielkość dopuszczalnej pomocy regionalnej dla TECHKOM wynosi 1 638 824 zł, według wyliczenia: 2 731 374 zł x 60% (czyli 50% dla regionu zgodnie z rozporządzeniem + 10% dla średniego przedsiębiorcy). Kwota ta stanowi maksymalną wielkość dochodu TECHKOM wypracowanego z tytułu działalności prowadzonej na terenie strefy, zwolnionego z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (co daje realną oszczędność na podatku w kwocie 311 377 zł = 19% x 1 638 824 zł). Trzeba pamiętać, że w przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej również poza obszarem strefy działalność prowadzona na terenie strefy musi być wydzielona organizacyjnie, a wielkość zwolnienia należy określić w oparciu o dane jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność wyłącznie na terenie strefy.
Gdyby kwotę 3 500 000 zł TECHKOM wydał jednorazowo na budowę lub nabycie budynku objętego leasingiem już w 2009 r., to kwota dopuszczalnej maksymalnej pomocy wyniosłaby 2 100 000 zł, według wyliczenia: 3 500 000 zł x 60% (faktyczny brak dyskontowania). W tym konkretnym przypadku ponoszenie kosztu stopniowo oznacza więc de facto utratę 461 176 zł z puli maksymalnej dostępnej pomocy (2 100 000 zł - 1 638 824 zł). Przy założeniu, że w toku działalności prowadzonej w SSE na przestrzeni 12 lat (Krakowska SSE działa do końca 2020 r.) TECHKOM uzyska np. łączny dochód w wysokości 2 500 000 zł, oznacza to w istocie konieczność zapłaty o 87 623 zł (461 176 zł x 19%) podatku CIT więcej niż w sytuacji jednorazowego wydatku na budynek w 2009 r.
Dla wyliczenia dyskontowania wykorzystano jeden z kalkulatorów dostępnych w sieci:
http://www.nfosigw.gov.pl/site/images/Kalkulator_korzysci_pomoc_publiczna-02.09.2008.xls
oraz stawkę referencyjną wskazaną na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (6,62%), przy czym dla uproszczenia przyjęto, że obowiązuje ona od początku 2009 r.
Podatek niezapłacony w wyniku opisanego zwolnienia podlega wykazaniu w bloku B1 poz. 10 załącznika CIT 8/O. Dla zwolnień wydanych przed 1 stycznia 2001 r. właściwy pozostaje załącznik SSE-R.
• art. 17 ust. 1 pkt 34, art. 17b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341
• § 3, 4, 6 i 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych - Dz.U. z 2008 r. Nr 232, poz. 1548
Piotr Stański
konsultant podatkowy