Zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, inwestycjami są środki trwałe w budowie w myśl przepisów o rachunkowości - art. 4a pkt 1 ustawy o CIT oraz art. 5a pkt 1 ustawy o PIT. Koszty inwestycji - jako wydatki na wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PIT). Rozliczane są w kosztach uzyskania przychodu przez odpisy amortyzacyjne dokonywane od wytworzonych (i oddanych do używania) środków trwałych. Wydatki dotyczące inwestycji nie stanowią więc kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio. Jednak podatek naliczony przy zakupach towarów i usług dotyczących inwestycji podlega odliczeniu na zasadach ogólnych. Oznacza to możliwość bieżącego odliczania VAT naliczonego w zakresie, w jakim inwestycja będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych - art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Zdarza się jednak, że rozpoczęta przez podatnika inwestycja zostanie przez niego zaniechana. Do końca 2008 r. poniesione koszty zaniechanych inwestycji były wprost wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. oraz art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r.). Od 1 stycznia 2009 r. przepisy te zostały uchylone. Jednocześnie zostały dodane przepisy stanowiące, że koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji (art. 15 ust. 4f ustawy o CIT oraz art. 22 ust. 5e ustawy o PIT).
Wcześniej, tj. 1 grudnia 2008 r., został też uchylony art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT wyłączający możliwość odliczania VAT naliczonego przy nabywaniu towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w myśl przepisów o podatku dochodowym.
W konsekwencji, obecnie koszty zaniechanej inwestycji stanowią (w dacie zbycia inwestycji lub jej likwidacji) koszty uzyskania przychodów podatników.
Zaniechanie inwestycji nie powoduje również obowiązku skorygowania podatku naliczonego odliczonego przy zakupach towarów i usług dotyczących tej inwestycji (jak - zdaniem organów podatkowych - miało to miejsce na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów - przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 września 2008 r., nr IPPP1-443-1193/08-2/JB, publ. http://sip.mf.gov.pl/sip/; odmiennego zdania były sądy administracyjne - przykładowo: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 28 marca 2007 r., sygn. akt SA/Wa 135/07, niepubl.).
Zatem, w aktualnie obowiązującym stanie prawnym zaniechanie inwestycji nie wywołuje żadnych skutków na gruncie podatku dochodowego. Skutki w podatku dochodowym wystąpią dopiero w dacie zbycia inwestycji lub jej likwidacji, ponieważ z tą chwilą koszty zaniechanych inwestycji mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zaniechanie inwestycji nie wywołuje również skutków na gruncie VAT. Skutki w VAT mogą wystąpić dopiero w związku ze zbyciem zaniechanej inwestycji. Czynność ta - w myśl przepisów o VAT - będzie bowiem stanowiła dostawę towarów.
Tomasz Krywan
doradca podatkowy
Podstawa prawna:
• art. 4a pkt 1, art. 15 ust. 4f i art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.),
• art. 5a pkt 1, art. 22 ust. 5e i art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),
• art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm).