1. Do którego źródła przychodu zakwalifikować te odsetki?
2. Czy za datę otrzymania odsetek uznać:
- datę kapitalizacji odsetek (zgodnie z umową) czy
- datę postawienia odsetek do dyspozycji właściciela lokaty?
3. Jak ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych?
rada
1. Odsetki od lokaty zwiększające środki na lokatach bankowych powinny być zaliczone do przychodów finansowych. Przychodów tych nie należy wykazywać w odrębnej deklaracji, stanowią one „pozostałe przychody”. Są one częścią przychodów dotyczących prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.
2. Za datę otrzymania odsetek należy uznać datę kapitalizacji odsetek (zgodnie z umową). Dzień kapitalizacji odsetek należy traktować na równi z datą ich faktycznego otrzymania (uzyskania). Na gruncie ustaw podatkowych kapitalizacja powoduje bowiem ten sam efekt co otrzymanie. W przypadku opisanym w pytaniu odsetki stają się przychodami podatnika w dacie ich kapitalizacji.
3. Sposób ujęcia operacji w księgach rachunkowych przedstawiamy w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Odsetki od należności, w tym od udzielonych kredytów i pożyczek, naliczone, lecz nieotrzymane zgodnie z warunkami umowy, nie stanowią u wierzyciela przychodów (art. 12 ust. 4 pkt 2 updop). Odsetki co do zasady stają się przychodem w dacie ich faktycznego otrzymania. Odpowiednio w tej samej dacie odsetki zapłacone przez dłużnika stają się jego kosztami uzyskania przychodów.
Pojęcie „kapitalizacja odsetek” nie zostało zdefiniowane w updop. Nie odnajdziemy go także w żadnej innej ustawie podatkowej. Należy przyjąć, że kapitalizacja odsetek polega na ich doliczeniu do kwoty głównej długu (tutaj: lokaty). W przypadku kapitalizacji dochodzi niejako do „dopisania” naliczonych odsetek do pierwotnej kwoty założonej lokaty za zgodą powierzającego (wierzyciela). Można więc uznać, że jest to sposób zadysponowania naliczonych odsetek przez powierzającego.
W konsekwencji należy uznać, że zakładający lokatę uzyskuje korzyść ekonomiczną w dniu kapitalizacji. Korzyścią zakładającego lokatę jest bowiem zwiększenie kwoty, od której są naliczane dalsze odsetki. Argumentem przemawiającym za ustaleniem przychodu z odsetek w dacie ich kapitalizacji jest także fakt, że w dacie kapitalizacji doliczone odsetki powiększają wartość kwoty głównej. W momencie ostatecznego rozliczenia (wypłaty) lokaty nie mamy już do czynienia z odsetkami, lecz z wypłatą powiększonej kwoty głównej lokaty.
PRZYKŁAD
Księgowanie odsetek od lokat bankowych
1. Założenie lokaty odnawialnej:
Wn konto 131-1 „Bieżący rachunek bankowy” (analityka: lokaty) 10 000 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 10 000 zł
2. Zwrot środków z lokaty:
Wn konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 10 000 zł
Ma konto 131-1 „Bieżący rachunek bankowy” (analityka: lokaty) 10 000 zł
3. Odsetki od środków na lokacie odnawialnej:
Wn konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 100 zł
Ma konto 750 „Przychody finansowe” 100 zł
• art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 75, poz. 473
Sebastian Woźniak
księgowy z licencją MF, specjalista ds. prawa podatkowego