Spółka powinna wyłączyć te wydatki z kosztów uzyskania przychodów. Przepisy ustawy o podatku dochodowym wskazują przesłanki, jakie muszą być spełnione, aby pracodawca mógł zaliczyć opłacone przez siebie składki z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników do kosztów uzyskania przychodów. I tak, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:
1) na życie (grupa 1 dział I),
2) na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
3) wypadkowego i chorobowego, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń grupy 1-4 działu I (grupa 5 dział I),
4) wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II),
5) choroby (grupa 2 dział II) - art. 16 ust. 1 pkt 59 u.p.d.o.p.
Oznacza to, że nie będą kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wskazane. Ponieważ ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej nie znajdują się w grupach ryzyka wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 59 u.p.d.o.p., składki od tych umów nie stanowią kosztów podatkowych pracodawcy.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że omawiany przepis pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów (pod warunkiem spełnienia także innych przesłanek) jedynie składek opłacanych przez pracodawcę na rzecz pracowników. Osoby wchodzące w skład rad nadzorczych nie są tymczasem pracownikami spółki.
W przedstawionym stanie faktycznym należy także zwrócić uwagę na treść art. 16 ust. 1 pkt 38a u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem podatnicy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji. Powyższy przepis wprost wyłącza z kosztów podatkowych wszelkie wydatki niestanowiące wynagrodzeń z tytułu pełnionych funkcji ponoszone na rzecz członków rad nadzorczych.
Reasumując, wydatki z tytułu zawarcia przez spółkę umów ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów spółki nie mogą być zaliczone do jej kosztów uzyskania przychodów. Przedstawione stanowisko potwierdzają interpretacje organów podatkowych (m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 stycznia 2009 r., nr IPPB5/423-124/08-6/AS).
Podobnie wypowiadają się sądy administracyjne. Jak orzekł WSA w Krakowie w wyroku z 22 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Kr 1563/08: „Organ prawidłowo zinterpretował wskazany przepis, odwołując się do treści art. 16 ust. 1 pkt 59 cyt. ustawy, z którego wynika, że ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka niż wskazane w tym przepisie, to jest w dziale II grupa 10-13, a zatem nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem. Ustawodawca w sposób wyraźny wyłączył zatem możliwość zaliczania wydatków z tytułu tego rodzaju ubezpieczeń do kosztów uzyskania przychodu. W związku z tym nie są zasadne zarzuty, w których strona skarżąca wskazuje na podobieństwo powyższych ubezpieczeń do klasycznych ubezpieczeń mienia od różnych zdarzeń (włamanie, kradzież, pożar), gdzie to spółka jest podmiotem ubezpieczonym, a także na ponoszenie przez spółkę odpowiedzialności majątkowej za skutki decyzji podejmowanych przez członków jej organów. Argumentacja strony skarżącej nie była zatem zasadna.
Andrzej Hajto
konsultant podatkowy
Podstawa prawna:
art. 16 ust. 1 pkt 38a i 59 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn.zm.).