RADA
W przypadku wystawienia faktury korygującej należy przyjąć kurs zastosowany dla ustalenia przychodu należnego ustalanego na podstawie faktury pierwotnej. Analogicznie należy postąpić w przypadku otrzymania faktury korygującej dotyczącej kosztów. Korygowane kwoty mają jednak wpływ na rozliczanie różnic kursowych. Pewne rozbieżności w sposobie rozliczania różnic kursowych mogą wystąpić w zależności od tego, czy faktura korygująca została wystawiona przed otrzymaniem przez Państwa zapłaty, czy po jej otrzymaniu. W przypadku kosztów - w zależności od tego, czy otrzymają Państwo fakturę korygującą przed zapłatą zobowiązania, czy po zapłacie.
UZASADNIENIE
Często spotykanym problemem jest to, jaki kurs walutowy przyjąć na fakturze korygującej dotyczącej wewnątrzwspólnotowej dostawy czy wewnątrzwpólnotowego nabycia towarów.
Na podstawie § 37 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, jeżeli faktura jest wystawiana w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia.
W związku z powyższym należy przyjąć kurs waluty z dnia wystawienia faktury pierwotnej. Faktura korygująca powinna bowiem oprócz elementów korygowanych odzwierciedlać stan, w którym była wystawiona faktura pierwotna.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Rozliczając fakturę korygującą, należy przyjąć kurs waluty z dnia wystawienia faktury pierwotnej.
Moim zdaniem w ten sam sposób należy również ustalić kurs dla celów podatku dochodowego.
W przypadku ustalania różnic kursowych od przychodów dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Ujemne różnice kursowe powstają zaś, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.
Przy czym przez średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski należy rozumieć kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Jeżeli zatem określenie wartości przychodu należnego zostało uzależnione od dnia jego uzyskania, to jego podwyższenie bądź zmniejszenie na podstawie faktury korygującej powinno być ustalone według tego samego kursu, tj. z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. W ten sposób odzwierciedlony będzie stan, w którym pierwotnie został zaewidencjonowany przychód należny.
Faktura korygująca wystawiona przed otrzymaniem zapłaty
W przypadku wystawienia faktury korygującej przed otrzymaniem zapłaty zmniejszenie bądź zwiększenie przychodu należnego powinno nastąpić według kursu zastosowanego do ustalenia pierwotnego przychodu.
Przykład
5 września 2007 r. spółka z o.o. wystawiła fakturę i dokonała wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru o wartości 10 000 euro. Przychód ten spółka powinna przeliczyć według średniego kursu NBP z 4 września 2007 r. Kurs ten wynosił 3,88 zł.
Spółka z o.o. na dzień 5 września zaewidencjonowała przychód w wysokości:
10 000 × 3,88 zł = 38 800 zł
19 września spółka wystawiła fakturę korygującą, udzielając rabatu w wysokości 500 euro. Powinna zatem zmniejszyć zaewidencjonowany uprzednio przychód o kwotę:
500 × 3,88 zł = 1940 zł
27 września na rachunek spółki wpłynęła zapłata w wysokości 9500 euro. Zapłata ta została tego samego dnia wymieniona na złote według kursu kupna banku w wysokości 3,87 zł. Wartość przychodu w dniu jego otrzymania wyniosła zatem:
9500 × 3,87 zł = 36 765 zł
Ustalenie różnicy kursowej:
36 765 zł - (38 800 zł - 1940 zł) = -95 zł
Tę ujemną różnicę spółka powinna zaliczyć do kosztów podatkowych.
Faktura korygująca wystawiona po otrzymaniu zapłaty
W przypadku wystawienia faktury korygującej po otrzymaniu zapłaty różnica z faktury korygującej dla celów podatku dochodowego powinna być zaewidencjonowana według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia otrzymania kwoty wynikającej z faktury korygującej lub dnia dokonania zwrotu tej kwoty (w zależności od tego, czy faktura korygująca dotyczy podwyższenia, czy też zmniejszenia sprzedaży).
Jeżeli nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w tym dniu, to należy przyjąć kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (art. 15a ust. 4 updop).
Przykład
5 września 2007 r. spółka z o.o. wystawiła fakturę i dokonała wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru o wartości 10 000 euro.
Przychód ten spółka powinna przeliczyć według średniego kursu NBP z 4 września 2007 r. Kurs wynosił 3,88 zł.
Wartość uzyskanego przychodu:
10 000 × 3,88 zł = 38 800 zł
19 września na rachunek spółki wpłynęła zapłata w wysokości 10 000 euro. Kwota ta została tego samego dnia wymieniona na złote według kursu kupna banku w wysokości 3,87 zł.
Wartość przychodu w dniu jego otrzymania:
10 000 × 3,87 zł = 38 700 zł
Ustalenie różnic kursowych:
38 700 zł - 38 800 zł = -100 zł
Powstała ujemna różnica kursowa w wysokości 100 zł zwiększająca koszty spółki.
27 września spółka wystawiła fakturę korygującą udzielając rabatu w wysokości 500 euro.
Powinna zatem zmniejszyć zaewidencjonowany uprzednio przychód o kwotę:
500 × 3,88 zł = 1940 zł
30 września spółka dokonała zwrotu nabywcy kwoty 500 euro.
W tym celu nabyła w banku kwotę 500 euro według kursu sprzedaży 3,86 zł i przekazała ją nabywcy.
Ustalenie różnic kursowych:
500 × (3,88 zł - 3,86 zł) = +10 zł
Dodatnia różnica kursowa w wysokości 10 zł zwiększy przychody spółki.
Faktura korygująca otrzymana przed zapłatą zobowiązania
W przypadku kosztów dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Przez średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski należy rozumieć kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Zasady stosowania kursu waluty do faktur korygujących dotyczących kosztów są analogiczne jak w przypadku faktur dotyczących przychodów.
Na postawie faktury korygującej należy odpowiednio zwiększyć bądź zmniejszyć koszty według kursu, po jakim pierwotnie zaewidencjonowano koszt, którego dotyczy faktura korygująca. Natomiast na dzień zapłaty należy przyjąć kurs faktycznie zastosowany.
W przypadku gdy jego zastosowanie nie jest możliwe, należy przyjąć kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
Przykład
7 września 2007 r. Spółka z o.o. zakupiła w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towar o wartości 10 000 euro. W tym dniu kontrahent wystawił fakturę, którą spółka w tym samym dniu zaksięgowała. Do ustalenia wartości w złotych przyjęto średni kurs NBP z 6 września 2007 r., który wynosił 3,91 zł:
10 000 × 3,91 zł = 39 100 zł
13 września spółka otrzymała fakturę korygującą, na podstawie której kwota do zapłaty została zmniejszona o 500 euro. Wycena faktury korygującej zmniejszającej poniesiony koszt:
500 × 3,91 zł = 1955 zł
Zapłaty spółka dokonała 19 września. W tym celu zakupiła tego dnia 9500 euro po kursie sprzedaży w wysokości 3,89 zł. Wartość kosztu w dniu zapłaty przeliczona według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia wynosiła:
9500 × 3,89 zł = 36 955 zł
Różnica kursowa wynosi:
(39 100 zł - 1955 zł) - 36 955 zł = +190 zł
Tę dodatnią różnicę należy zaliczyć do przychodów.
Faktura korygująca otrzymana po zapłacie zobowiązania
Może się zdarzyć, że spółka otrzyma fakturę korygującą już po zapłaceniu zobowiązania. W tym przypadku ustalenia różnic kursowych należy również dokonać od otrzymanej kwoty wynikającej z faktury korygującej lub dodatkowej kwoty do zapłaty (w zależności od tego, czy faktura korygująca dotyczy podwyższenia, czy też zmniejszenia zakupu).
Przykład
7 września 2007 r. Spółka z o.o. nabyła od zagranicznego dostawcy (UE) towar o wartości 10 000 euro. W tym dniu kontrahent wystawił fakturę, którą spółka w tym samym dniu zaksięgowała. Do ustalenia wartości w złotych przyjęto średni kurs NBP z 6 września 2007 r. Wynosił on 3,91 zł. Wartość poniesionego kosztu: 10 000 × 3,91 zł = 39 100 zł.
19 września spółka uregulowała swoje zobowiązanie. W tym celu nabyła tego dnia 10 000 euro po kursie sprzedaży stosowanym przez bank w wysokości 3,89 zł. Wartość kosztu w dniu zapłaty przeliczona według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia wynosiła:
10 000 × 3,89 zł = 38 900 zł
Różnica kursowa będzie wynosić:
39 100 zł - 38 900 zł = +200 zł
Tę dodatnią różnicę należy zaliczyć do przychodów.
21 września spółka otrzymała fakturę korygującą, na podstawie której przyznano jej rabat w wysokości 500 euro. W związku z tym powinna zmniejszyć koszt o kwotę:
500 × 3,91 zł = 1955 zł
26 września dostawca z zagranicy dokonał zwrotu tej kwoty na rachunek spółki. Otrzymana należność została tego samego dnia wymieniona na złote według kursu kupna banku, który wynosił 3,90 zł.
Ustalenie różnicy kursowej:
500 × (3,90 zł - 3,91 zł) = -5 zł.
Ujemna różnica kursowa w wysokości 5 zł zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
Niestety w związku z rozbieżnością w przepisach VAT i ustaw o podatkach dochodowych występują różnice dotyczące określania przychodu dla celów podatków dochodowych i obrotu dla celów VAT. W VAT nie istnieje pojęcie różnic kursowych i nie są one rozliczane.
• art. 15a ust. 1, ust. 2 pkt 1 i pkt 2, ust. 3 pkt 1 i pkt 2, ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
• § 37 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2004 r. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 245, poz. 1784
Krzysztof Wieluński
ekspert w zakresie podatków dochodowych