Obecny projekt objaśnień jest już kolejnym projektem, który ma definiować zagadnienia podatku WHT i obejmuje przepisy obowiązujące od początku 2022 r. Pierwszy projekt ujrzał światło dzienne w czerwcu 2019 r., jednak nigdy nie wszedł w życie. Nowy projekt objaśnień WHT budzi jednak nowe wątpliwości w zakresie interpretowania i stosowania przepisów w zakresie WHT, co przy jednoczesnym wzroście kontroli wśród podatników w zakresie tego podatku rodzi dodatkowe obawy.
- Definicja rzeczywistego właściciela WHT
- Koncepcja „Look-through approach”(LTA) w WHT
- Kryterium efektywnego opodatkowania w WHT
- Obawy podatników w zakresie WHT
Opublikowany w dniu 28 września 2023 r. projekt objaśnień porusza w szczególności takie zagadnienia jak:
- definicja rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła,
- koncepcja „look-through approach”,
- kryterium efektywnego opodatkowania.
Definicja rzeczywistego właściciela WHT
Zdaniem podatników nowe kryteria są sformułowane w sposób, który narusza umowy międzynarodowe i reguły prowadzenia działalności gospodarczej w UE. Kryteria te odnoszą się do przesłanki otrzymania należności dla własnej korzyści i przesłanki pośrednika. Ministerstwo Finansów w nowym projekcie objaśnień poświęciło wiele uwagi tym zagadnieniom, co ma na celu pomóc w ustaleniu, czy dany podmiot pełni funkcję rzeczywistego właściciela czy administratora dochodu.
Nowy projekt objaśnień określa również przesłankę prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej. Przesłanka ta umożliwia określenie podmiotów, które zostały utworzone w sposób sztuczny lub częściowo sztuczny, w celu osiągniecia korzyści podatkowej za pośrednictwem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) lub Dyrektyw UE. Ponadto Ministerstwo Finansów wskazało, że posiadanie substratu „osobowo-majątkowego” nie przesądza jeszcze o tym, że dany podmiot nie zostanie uznany za spółkę utworzoną w sposób sztuczny.
Projekt objaśnień precyzuje także kwestie dotyczące UPO oraz Dyrektyw UE, które uprawniają do skorzystania z preferencji w podatku u źródła. Dla uzyskania preferencji wynikających z UPO oraz Dyrektyw UE należy stosować polską definicję rzeczywistego właściciela. Projekt objaśnień, przewiduje, że spełnienie krajowego kryterium rzeczywistego właściciela jest także konieczne, aby korzystać z preferencji wynikających z UPO nawet w sytuacji, w której warunek ten nie został wprost wskazany w UPO.
W projekcie objaśnień potwierdzono także obowiązek płatników związanym z weryfikacją statusu rzeczywistego właściciela odbiorcy dywidendy (co istotne z przepisów warunek ten jest przewidziany tylko w odniesieniu do odsetek i należności licencyjnych). Ministerstwo Finansów argumentuje to, przywołując orzecznictwo TSUE dotyczące zakazu nadużywania dyrektyw unijnych.
Zobacz także: Co nowy rząd powinien zmienić w podatkach? Top 10 najpilniejszych zmian, o których wie Tusk
Koncepcja „Look-through approach”(LTA) w WHT
Koncepcja LTA odnosi się do możliwość zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania państwa siedziby rzeczywistego właściciela danej należności, a nie jej bezpośredniego odbiorcy. Zdaniem Ministerstwa Finansów, aby móc zastosować koncepcję LTA należy spełnić łącznie następujące przesłanki:
- wykorzystanie spółki pośredniczącej pomiędzy państwem płatnika a państwem odbiorcy należności będącego rzeczywistym beneficjentem nie skutkuje obniżeniem podatku u źródła pobieranym w państwie płatnika,
- wystąpienie tożsamości płatności co do rodzaju w relacji płatnik - zagraniczna spółka pośrednicząca - zagraniczny odbiorca płatności będący rzeczywistym beneficjentem,
- całość struktury lub dana płatność nie jest sztuczna w rozumieniu art. 22c ustawy o CIT.
Kryterium efektywnego opodatkowania w WHT
Projekt objaśnień precyzuje także zagadnienie wymogu efektywnego opodatkowania, wskazując je jako brak zwolnienia o charakterze podmiotowym i przedmiotowym w stosunku do uzyskanych przychodów, tj. zarówno bezpośrednio odbiorcy należności, jak i samej czynność. Ministerstwo Finansów wskazuje, że należy również brać pod uwagę niepomniejszanie uzyskanego dochodu o hipotetyczne koszty, jak również brak możliwości uzyskania zwrotu podatku pobranego od tego dochodu bądź zaliczenia takiego podatku na poczet podatku z innych tytułów.
W projekcie objaśnień odniesiono się również do kryterium efektywnego opodatkowania w odniesieniu do zwolnienia dywidendowego zawartego w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Ministerstwo Finansów w projekcie objaśnień wskazało, że warunek powinien być rozumiany w ten sposób, iż podmiot otrzymujący dywidendę powinien podlegać efektywnemu opodatkowaniu w państwie członkowskim.
Mając jednak na uwadze odmienność dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich i dyrektywy Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych Państw Członkowskich, Ministerstwo Finansów wskazuje, że warunek ten powinien być odnoszony wyłącznie do aspektów podmiotowych.
Obawy podatników w zakresie WHT
W porównaniu do poprzedniego projektu objaśnień z 2019 r. zakres nowego projektu jest węższy i porusza mniej zagadnień np. brak jest rozdziału o należytej staranności. Nowy projekt objaśnień z września 2023 r. nadal pozostawia podatników z wątpliwościami co do odpowiedniej wykładni oraz stosowania przepisów w zakresie podatku WHT. Pozostaje mieć zatem nadzieję, iż w toku trwających prac nad projektem objaśnień w zakresie WHT, zostaną wypracowane odpowiednie rozwiązania, co pozwoliłoby to na stworzenie przystępniejszych dla podatników objaśnień podatkowych w tej sprawie.
Autor: Remigiusz Fijak
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl