Sądy administracyjne prezentują stanowisko, że straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych (zamortyzowanych) środków trwałych mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Warunkiem jest jednak, by te środki trwałe zostały zlikwidowane z innych przyczyn niż zmiana przedmiotu działalności.
„Przepis art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) zawiera zamknięty katalog wydatków, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Wśród tych wydatków ustawodawca nie wymienia strat powstałych w związku z likwidacją nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te zostały zlikwidowane z innych przyczyn aniżeli wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT. Oznacza to zatem, że straty te podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.”
Tak wynika z orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 3 lutego 2011 r. (sygn. I SA/Po 809/10).
Sprawa dotyczyła spółki prowadzącej sklepy zajmujące się sprzedażą dyskontową. Zarówno sklepy, jak i centra dystrybucyjne prowadzone były m.in. w budynkach, które spółka użytkowała na podstawie umów najmu lub dzierżawy.
W budynkach tych spółka przeprowadzała prace adaptacyjne, mające na celu dostosowanie ich do potrzeb prowadzonej działalności. Dokonane nakłady traktowała jako inwestycję w obcych środkach trwałych, podlegające amortyzacji.
Wyzbycie się praw najmu w wyniku decyzji Prezesa UOKiK
W 2008 r. spółka dokonała nabycia 100% udziałów w innej spółce z o.o. W związku z tą transakcją, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: UOKiK) wydał decyzję, w której wyraził zgodę na takie przejęcie pod warunkiem trwałego i nieodwracalnego wyzbycia się przez spółkę wszelkich praw, w tym praw najmu do 38 enumeratywnie wskazanych placówek sklepowych.
Mogło ono nastąpić wyłącznie na rzecz niezależnego inwestora, nienależącego do grupy kapitałowej kontrolowanej m.in. przez spółkę. W przypadku niezrealizowania powyższego warunku, Prezes UOKiK mógł nałożyć na spółkę karę pieniężną. Spółka wykonała warunek.
Polecamy: Amortyzacja podatkowa
Polecamy: Podatki 2011
W niektórych przypadkach rozwiązanie umów najmu lub dzierżawy nastąpiło jednak przed pełnym umorzeniem wartości początkowej poczynionych przez spółkę inwestycji w obce środki trwałe.
Na tle tak ukształtowanego stanu faktycznego, spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, pytając, czy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu niezamortyzowaną wartość inwestycji w obce środki trwałe w formie nakładów adaptacyjnych poczynionych na wynajmowane budynki i lokale, w związku z wyzbyciem się praw najmu przed upływem pełnego okresu amortyzacji tych inwestycji?
Warunek uznania za koszt jest zachowany
Zdaniem spółki, takie prawo jej przysługuje. Wyjaśniła, że wskutek zwrotu środków trwałych na rzecz wynajmującego przed upływem okresu amortyzacji zachowany zostaje warunek wskazany w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, zmienia się jedynie metoda, zgodnie z którą spółka może zaliczyć poczynione wydatki inwestycyjne w poczet kosztów podatkowych.
Niedopuszczalne jest bowiem dalsze dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, co nie wyklucza jednak jednorazowej potrącalności tej kwoty wartości inwestycji, która nie została do tej pory pomniejszona o odpisy amortyzacyjne.
Organy podatkowe nie zgodziły się z taką argumentacją. Ich zdaniem fakt, iż poniesione nakłady nie zostały w pełni zamortyzowane, wywołany zostało świadomym i zaplanowanym działaniem spółki, a nie przyczynami od niej niezależnymi. Sprawa trafiła do WSA.
Sąd uznał skargę za zasadną
Wyjaśnił, że w orzecznictwie NSA pojęcie likwidacji zostało zinterpretowane w szerokim znaczeniu, uznając za nią nie tylko fizyczne unicestwienie środka trwałego, ale także przekazanie go innemu podmiotowi poprzez darowiznę, sprzedaż, zmianę metody prowadzenia działalności gospodarczej, a także likwidację środka trwałego w związku jego zużyciem technicznym, technologicznym lub "moralnym", wycofanie go z ewidencji środków trwałych.
Podsumowując, sąd przypomniał, że rezygnacja przez spółkę z dotychczas najmowanego czy dzierżawionego budynku czy lokalu, przeznaczonego na prowadzenie sklepu, jest podyktowana koniecznością realizacji decyzji Prezesa UOKiK, tj. warunku ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej w określonych placówkach w celu zapobieżenia powstania monopolu.
Nie jest to zatem zaplanowane działanie spółki, lecz aktywność wymuszona realizacją decyzji innego organu i względami ekonomicznymi (uniknięcie grożącej kary). Sąd podkreślił, że przepis art. 16 ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog wydatków, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Wśród tych wydatków ustawodawca nie wymienia strat powstałych w związku z likwidacją nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te zostały zlikwidowane z innych przyczyn aniżeli wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT. Oznacza to zatem, że straty te podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Źródło: taxonline.pl