Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i zawiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
W takim przypadku rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych.
W razie zmiany roku podatkowego, za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego.
Okres ten nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe. Zawiadomienie o zmianie roku podatkowego należy dokonać najpóźniej w terminie 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego. Powyższe wynika wprost z przepisów art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT).
Z treści przepisów ustawy o CIT wynika, iż ustawodawca dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, ustalił dwa sposoby obliczania roku podatkowego. Może to być okres roku kalendarzowego albo okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.
Wybór roku podatkowego
Wybór roku podatkowego pozostawiony został podatnikowi, z tym że uzależniony jest on od spełnienia przez podatnika określonych warunków: dokonania odpowiedniego zapisu we określonych dokumentach regulujących ustrój osoby prawnej i zawiadomienia o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Zmiana roku podatkowego może być dokonywana wielokrotnie przy zachowaniu odpowiednich zasad. Zatem podatnik nie jest obowiązany do zachowania takiego samego roku podatkowego przez cały czas istnienia osoby prawnej.
Zmiana może następować w następujących kierunkach:
1) z roku kalendarzowego na okres 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych,
2) z okresu 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych na okres roku kalendarzowego,
3) z okresu kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych na okres innych 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych.
Przy zmianie roku podatkowego pierwszym rokiem po zmianie jest okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego, z zastrzeżeniem, że okres ten nie może być krótszy niż 12 miesięcy i dłuższy niż 23 kolejne miesiące.
Podatnik, dla którego aktualnie rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, podejmuje zamiar od 2012 zmiany roku podatkowego na okres trwający od 1 kwietnia do 31 marca.
Pierwszym rokiem podatkowym po zmianie będzie okres trwający 15 miesięcy, czyli od 1 stycznia roku następującego po roku podatkowym pokrywającym się z kalendarzowym (tj. 1 stycznia 2012r.) do 31 marca następnego roku (tj. 31 marca 2013r.). Ten przejściowy rok podatkowy będzie przedłużonym rokiem podatkowym. Lata podatkowe następujące po tym przedłużonym roku podatkowym będą trwały już po 12 miesięcy.
Zobacz także: Kiedy rok podatkowy nie trwa dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych
Obowiązki formalne
Należy jednocześnie zwrócić uwagę, iż podatnik, który zdecydował się na zmianę roku podatkowego, nie może dokonać tej zmiany w trakcie trwającego roku podatkowego uznając jednocześnie dotychczasowy rok podatkowy za przejściowy i go przedłużyć.
Zmiana roku podatkowego musi być przewidziana wcześniej, aby można było dopełnić wszystkich formalności z nią związanych. Podatnik dokonując zmiany roku podatkowego jest bowiem obowiązany:
1) zarejestrować w sądzie rejestrowym zmianę statutu lub umowy spółki odnośnie zmiany roku podatkowego;
2) zawiadomić w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od zakończenia ostatniego roku podatkowego naczelnika urzędu skarbowego.
Postanowienie o zmianie roku podatkowego powinno być ujęte w umowie lub statucie spółki albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe podatników. Natomiast zmiana umowy czy statutu powinna być przez zarząd spółki zgłoszona do rejestru, bowiem przed zarejestrowaniem zmiana taka nie wywiera skutków prawnych. Powyższe wynika z przepisów kodeksu spółek handlowych (por. art. 256 oraz art. 430 ksh).
Zawiadomienia naczelnika właściwego urzędu skarbowego należy natomiast dokonać w ciągu 30 dni od zakończenia ostatniego roku podatkowego. Ostateczną datą dla prawidłowego złożenie zawiadomienia w przedstawionym powyżej przykładzie, gdy podatnik zmienia obowiązujący go rok kalendarzowy na rok podatkowy trwający od 1 kwietnia do 31 marca, będzie dzień 31 stycznia przedłużonego roku podatkowego (tj. 31 stycznia 2012r.).
Termin zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zmianie roku podatkowego jest terminem prawa materialnego. Jego przekroczenie powoduje, że zawiadomienie jest nieskuteczne, a podatnika nadal będzie obowiązywał dotychczasowy rok podatkowy.
Podsumowując, podatnik ma możliwość zmiany roku podatkowego, jednakże decyzja ta musi być podjęta odpowiednio wcześnie, tak by podatnik mógł dopełnić wiążących się z nią formalności, w szczególności dochować terminu dla zawiadomienia organu podatkowego o planowanej zmianie. Dodatkowo zmiana roku podatkowego skuteczna jest wraz z nowym rokiem podatkowym, tj. zmianie nie może podlegać trwający rok podatkowy.