Od 1 stycznia 2016 r. zmieniły się zasady korygowania deklaracji podatkowych – zgodnie ze zmienionym przepisami Ordynacji podatkowej (art. 81 OP), korekta deklaracji nie musi już być doręczana organom podatkowym wraz z uzasadnieniem (podatnik nie ma obowiązku składania uzasadnienia, ale oczywiście ma takie prawo).
Kolejna zmiana (jako konsekwencja wyżej wskazanej) zawarta została w Kodeksie karnym skarbowym. Zgodnie z postanowieniami ustawy nowelizującej, od 2016 r. nie podlega karze ten, kto złoży korektę deklaracji podatkowej bez uzasadnienia. Nadal w razie wątpliwości co do zasadności korekty deklaracji organ podatkowy będzie mógł wezwać podatnika do złożenia określonych wyjaśnień podejmując tzw. czynności sprawdzające.
Kontrole cen transferowych od II kwartału 2016 r. - Ministerstwo Finansów zachęca do korekt
Korekta deklaracji z inicjatywy podatnika to mniejsze odsetki podatkowe
Z początkiem 2016 roku zmieniły się też zasady naliczana odsetek za zwłokę w zapłacie podatków. Ustawa nowelizująca wprowadziła bowiem do Ordynacji podatkowej (dalej: OP) dwie nowe stawki odsetek za zwłokę w zapłacie należności wynikających z przepisów podatkowych: stawkę obniżoną, której wysokość będzie wynosić 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę, , oraz stawkę podwyższoną, o wartości 150% standardowej stawki. Zgodnie z art. 56a i 56b OP obniżoną stawkę odsetek należy stosować w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:
- złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji;
- zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Przepis ten stosuje się odpowiednio w razie zaliczenia nadpłaty lub zwrotu podatku, a także w razie potrącenia lub przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w trybie określonym w art. 66 OP, na wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji.
Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm
Obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie można natomiast zastosować w przypadku korekty deklaracji złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej) oraz dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
Zgodnie z nowymi przepisami, podwyższoną stawkę odsetek dotyczy zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym. Znajdzie ona zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik:
- dopuści się zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego,
- złoży korektę deklaracji złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej) lub gdy korekta ta zostanie dokonana w wyniku czynności sprawdzających
- jeżeli kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekraczać będzie 25% kwoty należnej i będzie wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.), obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu;
Stawkę podwyższoną będzie się stosować także w przypadku ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku, oraz braku zapłaty podatku.
W związku ze zmianami wprowadzonymi przez ustawę nowelizującą, dobrowolne złożenie korekty deklaracji w okresie 6 miesięcy od złożenia deklaracji pierwotnej będzie skutkować naliczeniem tylko połowy odsetek od zaległości (w każdym podatku). Wykrycie błędów w trakcie kontroli przez organy podatkowe wiązać się będzie natomiast z naliczeniem odsetek o wartości zwiększonej (150 % wartości odsetek). Należy jednak podkreślić po raz kolejny, iż odsetkowa stawka sankcyjna znajdzie zastosowanie tylko w zakresie podatku VAT i akcyzy.
Zgodnie przepisami przejściowymi tj. art. 19 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, do zaległości podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej [czyli przed 1 stycznia 2016 r.] stosuje się przepisy art. 56 § 1a i 1b OP, w brzmieniu obowiązującym przed jej wejściem w życie. Zgodnie z postanowieniami art. 19 ust. 2 i 3 w/w ustawy nowelizującej, złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji dotyczącej tego okresu może jednak nastąpić bez uzasadnienia przyczyn korekty. Do zaległości podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosować będzie się także obniżoną stawkę odsetek za zwłokę, pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Przepisy art. 56a § 2 i 3 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, podlegają w tym wypadku odpowiedniemu zastosowaniu.
To na to uregulowanie powoływało się MF w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie: „Przypominamy, że prawo przewiduje także korzystne rozwiązanie dla firm, które mogą mieć wątpliwości co do zasadności ich działań w latach poprzednich. W myśl art. 81 par. 1 Ordynacji podatkowej przedsiębiorstwa mogą skorygować złożone wcześniej deklaracje (bez podawania przyczyny). Dla takich firm prawo przewiduje „bonus" – jeśli samodzielnie złożą one korekty, zapłacą o połowę mniej odsetek. Jeśli firmy będą zmuszone do korekty zeznań podatkowych w wyniku przeprowadzonej kontroli skarbowej – odsetki będą należne w pełnym wymiarze.”
Reasumując podatnik składający korektę dotyczącą okresów sprzed 1 stycznia 2016 r. nie będzie musiał dołączać do niej uzasadnienia. Dodatkowo podatnik taki będzie musiał również zapłacić odsetki od zaległości podatkowej obliczone przy zastosowaniu stawki obniżonej 50 %, jeśli zdąży złożyć korektę w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (od 1 stycznia 2016 r.) i wpłaci podatek w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Ten przywilej dotyczy każdego podatku, nie tylko zakresu opodatkowania dochodu, jaki wiąże się z cenami transferowymi. Ustawodawca dał zatem możliwość dobrowolnego przyznawania się podatnikom do błędów zachęcając ich obniżonymi odsetkami od ewentualnych zaległości.
Jarosław Włoch
Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.